Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 3 kwietnia 2025 r. w sprawie bezpośredniego ryzyka dalszych represji stosowanych przez reżim Łukaszenki na Białorusi: zagrożenia ze strony komisji śledczej (2025/2629(RSP))

P10_TA(2025)0063

Bezpośrednie ryzyko dalszych represji stosowanych przez reżim Łukaszenki na Białorusi: zagrożenia ze strony komisji śledczej Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 3 kwietnia 2025 r. w sprawie bezpośredniego ryzyka dalszych represji stosowanych przez reżim Łukaszenki na Białorusi: zagrożenia ze strony komisji śledczej (2025/2629(RSP))

(C/2025/4368)

Parlament Europejski,

- uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Białorusi,

- uwzględniając art. 150 ust. 5 i art. 136 ust. 4 Regulaminu,

A. mając na uwadze, że reżim Łukaszenki zaostrza krajowe i ponadnarodowe represje, aby rozbić struktury reprezentujące białoruskie siły demokratyczne;

B. mając na uwadze, że eksperci ONZ potwierdzili niedawno arbitralne aresztowania i zatrzymania oraz tortury lub złe traktowanie zatrzymanych, a nawet przedstawili dowody na popełnienie zbrodni przeciwko ludzkości; mając na uwadze, że przetrzymywanych jest nadal ponad 1 200 więźniów politycznych, w tym Wiktoryja Kulsza, Wolha Majorawa, Alena Hnauk i Andrzej Poczobut;

C. mając na uwadze, że białoruska komisja śledcza wszczęła "specjalne postępowania" przeciwko setkom Białorusinów, którzy przyłączyli się do wieców w różnych miastach europejskich lub startowali w wyborach do Rady Koordynacyjnej; mając na uwadze, że rodzinom białoruskiej diaspory grożono uwięzieniem i konfiskatą mienia w razie udziału w protestach w Dniu Wolności;

D. mając na uwadze, że reżim Łukaszenki wykorzystuje wygaśnięcie ważności paszportów wielu Białorusinów, by zmusić diasporę do powrotu;

E. mając na uwadze, że zacieśnienie współpracy białoruskiego reżimu z rosyjskimi służbami bezpieczeństwa zwiększa ryzyko skoordynowanych represji, inwigilacji i zagrożeń hybrydowych na terytorium UE;

F. mając na uwadze, że w białoruskim krajobrazie informacyjnym dominują media państwowe;;

1. wzywa reżim Łukaszenki do natychmiastowego zaprzestania represji, w tym inwigilacji Białorusinów na wygnaniu i demonstrantów, oraz do uwolnienia i rehabilitacji wszystkich więźniów politycznych;

2. zdecydowanie potępia ciągłe zaostrzanie represji ze strony reżimu Łukaszenki, wymierzonych obecnie w Białorusinów za granicą i przybierających postać postępowań karnych, zajmowania mienia i innych środków mających uciszyć głosy sprzeciwu;

3. apeluje o ogólnounijne wsparcie prawne i ochronę dla Białorusinów na wygnaniu przez uproszczenie procedur ubiegania się o wizę, zezwolenie na pobyt i tymczasowy dokument tożsamości dla osób, które w wyniku prześladowań eksterytorialnych zostały bezpaństwowcami;

4. ponownie podkreśla, że nie uznaje reżimu Łukaszenki i uważa, że prześladowanie obywateli Białorusi za prowadzenie pokojowej działalności demokratycznej za granicą, przybierające postać "postępowań specjalnych" komisji śledczej, to bezpośrednie naruszenie suwerenności terytorialnej państw członkowskich; dlatego wzywa zainteresowane kraje, by nie honorowały nakazów aresztowania wydanych przez Interpol na potrzeby ekstradycji przeciwników politycznych Łukaszenki;

5. z zadowoleniem przyjmuje nałożenie sankcji na Prezydencką Dyrekcję ds. Zarządzania Mieniem i Centralną Komisję Wyborczą, które wydały umotywowane politycznie wyroki; apeluje o natychmiastowe sankcje personalne wobec wszystkich członków białoruskiej komisji śledczej i urzędników z innych instytucji państwowych uczestniczących w ponadnarodowych prześladowaniach i zastraszaniu obywateli Białorusi;

6. zdecydowanie opowiada się za szybkim opracowaniem i egzekwowaniem mechanizmu prawnego służącego identyfikacji, zamrożeniu i konfiskacie całego znajdującego się poza Białorusią mienia i własności należących do Łukaszenki i osób z jego bezpośredniego otoczenia, oraz o przeniesienie tych środków do funduszu wsparcia dla ofiar represji;

7. wzywa państwa członkowskie, by nałożyły dalsze sankcje - równe sankcjom nałożonym na Rosję - zwłaszcza na urzędników odpowiedzialnych za represje ponadnarodowe;

8. wzywa UE i jej państwa członkowskie do zwiększenia wsparcia politycznego, finansowego i technicznego dla niezależnych mediów, obrońców praw człowieka, związków zawodowych i inicjatyw społeczeństwa obywatelskiego działających na terytorium Białorusi i poza jej granicami, w tym do monitorowania procesów sądowych i eksponowania spraw więźniów politycznych;

9. wzywa wiceprzewodniczącą / wysoką przedstawicielkę, by wykorzystała Centrum Analiz Wywiadowczych UE (Intcen) i Europejskie Obserwatorium Mediów Cyfrowych do przeciwdziałania białoruskim operacjom wywiadowczym i dezinformacyjnym;

10. wzywa Międzynarodowy Trybunał Karny do przyspieszenia postępowań w sprawie popełnionych przez reżim Łukaszenki zbrodni przeciwko ludzkości, a od państw członkowskich domaga się, by dążyły do rozliczenia winnych w postępowaniach krajowych zgodnie z zasadą jurysdykcji uniwersalnej;

11. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji wiceprzewodniczącej / wysokiej przedstawicielce, Radzie, przedstawicielom białoruskich sił demokratycznych i białoruskim władzom de facto.

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2025.4368
• Rodzaj: Rezolucja
• Tytuł: Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 3 kwietnia 2025 r. w sprawie bezpośredniego ryzyka dalszych represji stosowanych przez reżim Łukaszenki na Białorusi: zagrożenia ze strony komisji śledczej (2025/2629(RSP))
• Data aktu: 03/04/2025
• Data ogłoszenia: 09/09/2025