Publikacja wniosku o rejestrację nazwy zgodnie z art. 50 ust. 2 lit. a) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 w sprawie systemów jakości produktów rolnych i środków spożywczych

Publikacja wniosku o rejestrację nazwy zgodnie z art. 50 ust. 2 lit. a) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 w sprawie systemów jakości produktów rolnych i środków spożywczych

(C/2025/4075)

(Dz.U.UE C z dnia 17 lipca 2025 r.)

W następstwie niniejszej publikacji organy państwa członkowskiego lub państwa trzeciego lub osoba fizyczna lub prawna mająca uzasadniony interes oraz mająca siedzibę lub miejsce pobytu w państwie trzecim, mogą, zgodnie z art. 17 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1143 1 , wnieść sprzeciw do Komisji w terminie trzech miesięcy od daty niniejszej publikacji.

Specyfikacja produktu, o której mowa w art. 7 rozporządzenia (UE) nr 1151/2012, jest dostępna w unijnym rejestrze oznaczeń geograficznych.

JEDNOLITY DOKUMENT

"ipsala Pirinci"

Nr UE: PDO-TR-02806 - 14.10.2021

ChNP (X) ChOG ()

1. Nazwa lub nazwy (ChNP lub ChOG)

"ipsala Pirinci"

2. Państwo członkowskie lub państwo trzecie

Turcja

3. Opis produktu rolnego lub środka spożywczego

3.1. Typ produktu

Klasa 1.6. Owoce, warzywa i zboża, świeże lub przetworzone

Kod Nomenklatury scalonej

1006 - Ryż

3.2. Opis produktu, do którego odnosi się nazwa podana w pkt 1

"ipsala Pirinci" to ryż produkowany z gatunku Oryza sativa L. należącego do rodziny Gramineae, uprawiany na równinie ipsala. "ipsala Pirinci" ma szklisty, matowy wygląd i długie, grube ziarna. Wielkość ziaren ryżu "ipsala Pirinci" wynosi 6,7-7,1 mm, a szerokość 2,6-3,1 mm. Waga 1 000 ziaren wynosi 24-32 kg. Roślina nie zrzuca ziaren i jest bezwłóknista. Wysokość rośliny wynosi 105-115 cm, a okres wegetacji trwa 125-130 dni. Średnia wielkość zbiorów wynosi 750-850 kg na dekar, a wielkość zbiorów ryżu nierozdrobnionego wynosi 60 %.

Słona gleba i powietrze morskie na tym obszarze geograficznym nadają ziarnom ryżu bardziej szklistego i matowego wyglądu, co zmniejsza występowanie białego rdzenia lub kredowych części. Temperatura i wilgotność na tym obszarze skutkują niską zawartością białego rdzenia (maksymalnie 1 %) i wysoką zawartością białka (9,02 %). Gleba aluwialna, duża dostępność wody i łagodny klimat równiny ipsala sprzyjają osiąganiu przez ziarna ryżu optymalnych rozmiarów (6,7-7,1 mm).

Tabela 1

Zawartość ziaren posiadających wadę w przypadku ryżu "ipsala Pirinci" (maksymalna, % masy)

Ziarno surowe i kredowe Organiczne ciało obce Nieorganiczne ciało obce Współczynnik ziaren łamanych Ziarno naturalnie zdeformowane, ziarna cętkowane, ziarno zaplamione, ziarno żółte i ziarno bursztynowe
Ryż (klasa I) 1 0,3 0,05 5 0,5
Ryż (klasa II) 2 0,4 0,1 10 1

Tabela 2

Właściwości fizyczne i chemiczne "ipsala Pirinci"

Parametr Wartość
Długość ziarna min. 6,7 mm
Stosunek długości do szerokości 2 < - < 3
Średni współczynnik białka 9,02 %
Wilgotność maks. 14,5 %
Wartość amylazy 27,12-30,75 %
Barwa L* (jasność): 90,29-92,08
a* (czerwień/zieleń): 2,5-2,8
b* (barwa żółta/niebieska): 8,0-9,4

3.3. Pasza (wyłącznie w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzęcego) i surowce (wyłącznie w odniesieniu do produktów przetworzonych)

3.4. Poszczególne etapy produkcji, które muszą odbywać się na wyznaczonym obszarze geograficznym

Wszystkie etapy produkcji "ipsala Pirinci" od uprawy do zbiorów muszą odbywać się na obszarze produkcji określonym w sekcji 4.

3.5. Szczegółowe zasady dotyczące krojenia, tarcia, pakowania itp. produktu, do którego odnosi się zarejestrowana nazwa

Procesy produkcji, suszenia, klasyfikowania/sortowania i pakowania muszą być przeprowadzane na obszarze geograficznym w celu zachowania właściwości produktu i zapewnienia jakości.

Po zbiorach ryż "ipsala Pirinci" jest poddawany suszeniu przez 6-10 godzin w temperaturze 45 °C, aż wilgotność ziaren spadnie do 14,5 %. Następnie ziarna i łuski są od siebie oddzielane poprzez zgrzebny odsiew i usuwanie łusek w maszynie do obierania. Ostatni etap polega na kontroli pod kątem ciała obcego poprzez ponowne przeprowadzenie przesiewania.

Podczas procesu klasyfikacji produkt jest selekcjonowany za pomocą maszyny do sortowania według barwy i oddzielany w zależności od jakości.

Następnie jest umieszczany w opakowaniach o pożądanej wadze. Można go przechowywać przez okres maksymalnie dwóch lat w miejscach przechowywania, w których panuje temperatura 15-20 °C i wilgotność 60 %.

3.6. Szczegółowe zasady dotyczące etykietowania produktu, do którego odnosi się zarejestrowana nazwa

Oprócz obowiązkowych elementów określonych w przepisach dotyczących etykietowania i prezentacji środków spożywczych etykieta zawiera następujące informacje:

- nazwa "ipsala Pirinci";

- ponadto na opakowaniach produktów objętych ChNP "ipsala Pirinci" można stosować logo "ipsala Pirinci".

4. Zwięzłe określenie obszaru geograficznego

Obszar geograficzny "ipsala Pirinci" znajduje się w regionie ipsala, w którym leży nizina o tej samej nazwie. Jego granice biegną od granicznego Enez na południu do Saricaali na północy, od jeziora Gala na północnym wschodzie do wsi Koyuntepe na zachodzie. Łuskanie i polerowanie musi odbywać się w tych samych gminach co obszar produkcji.

5. Związek z obszarem geograficznym

Czynniki naturalne

"ipsala Pirinci" to ryż produkowany z gatunku Oryza sativa L. należącego do rodziny Gramineae, uprawiany na równinie ipsala. Nizina ipsala, na której uprawia się ryż "ipsala Pirinci", cechuje się zasoleniem, ponieważ od południa graniczy z morzem i jest poddana działaniu powietrza morskiego. Gleba ma gliniastą, aluwialną strukturę, a obszary uprawy znajdują się na wysokości bardzo zbliżonej do poziomu morza. Dlatego ryż uprawiany na równinie ipsala ma ciemniejszą barwę i bardziej matowy wygląd niż ryż uprawiany w innych regionach. W szczególności powietrze morskie i słone warunki glebowe (pH: 7,04, wartość EC: 5,42 mS/cm (wskaźnik zasolenia), wartość nasycenia: 108,79) sprawiają, że ziarna ryżu są bardziej szkliste i matowe, co ogranicza występowanie białego rdzenia lub kredowych części ziaren. Właściwości te odpowiadają za wyjątkową jakość ryżu "ipsala Pirinci".

Ponadto obszar geograficzny, na którym odbywa się produkcja, obejmuje płaskie, aluwialne, szerokie i puste tereny. Od zachodu obszar ten graniczy z rzeką Merię, do której od północy wpada rzeka Ergene, tworząc bagna. W czasie zimowych powodzi na równinie ipsala powierzchnię gleby pokrywa cienka warstwa aluwiów. Ryż uprawia się na obszarach, na których występuje duża ilość wody. Obszar geograficzny, znajdujący się u zbiegu rzek Merię i Ergene, charakteryzuje się wyraźnie sprzyjającymi warunkami, dzięki którym "ipsala Pirinci" osiąga pożądaną wielkość ziarna (6,7-7,1 mm).

Wpływ wysokiej temperatury na uprawy ryżu powoduje powstawanie cienkich i kredowych ziaren (białego rdzenia) oraz skrócenie czasu wypełniania ziaren. Jeżeli występuje duża różnica między temperaturą w ciągu dnia i w nocy podczas wypełniania ziaren, wzrasta odsetek ryżu kredowego (białego). Suche i gorące wiatry wiejące podczas wypełniania ziaren powodują szybkie wysychanie, co zmniejsza plony. Z oceny warunków klimatycznych na równinie ipsala wynika, że maksymalna temperatura w lipcu i sierpniu wynosi 31,3 °C, a różnica między temperaturą w ciągu dnia i w nocy nie jest zbyt wysoka, co oznacza, że zawartość ziaren kredowych (białych) jest niska (maksymalnie 1 % wagi). Pod wpływem powietrza morskiego średnia wilgotność względna w regionie wynosi około 68,8 % w okresie wegetacji ipsala Pirinci (kwiecień-październik). Dzięki temu pogoda nie jest gorąca, sucha ani wietrzna, co wpływa na wzrost zbiorów ryżu "ipsala Pirinci".

Aby sadzonka ryżu mogła przynieść optymalne plony, wymaga gleby bogatej w składniki odżywcze, charakteryzującej się miękką, nieprzepuszczalną warstwą gliny, dzięki czemu skutecznie zachowuje potrzebną wilgoć i składniki odżywcze. W związku z tym ryż "ipsala Pirinci", uprawiany w idealnych warunkach rolniczych na równinie ipsala, różni się od ryżu produkowanego w innych regionach. Zawartość białka w odmianach ryżu pochodzących z innych regionów wynosi zazwyczaj 7,02-8,80 %, a w przypadku ryżu "ipsala Pirinci" średnia zawartość białka jest znacznie wyższa i wynosi 9,02 %.

Czynniki historyczne i ludzkie

Większość osób mieszkających na wyznaczonym obszarze geograficznym pracuje w rolnictwie, zwłaszcza przy uprawie ryżu. Nizina ipsala jest tradycyjnie znana z produkcji ryżu.

W 1953 r. ismail Sirke stwierdził: "Dwadzieścia lat temu nikt w ipsali nie wiedział, czym jest ryż niełuskany, ale dziś wszyscy go uprawiają. Ludzie, którzy nie dysponują kapitałem, organizują się w grupy trzy- lub pięcioosobowe, pokonują wiele trudności i sadzą ryż. Brzegi rzek Maritsa i Ergene oraz przyległych jezior zawsze wykorzystywano jako pola ryżowe". Jego zdaniem uprawa ryżu niełuskanego rozpoczęła się w ipsali w połowie lat trzydziestych XX wieku. W 1949 r. producenci "ipsala Pirinci" założyli stowarzyszenie trackich hodowców ryżu.

Zbiory ryżu "ipsala Pirinci" odbywają się, gdy 80 % ryżu nabierze barwy słomkowej, ziarna na dnie osiągną stadium wosku twardego, a wilgotność wyniesie 22-24 %. Lokalni mieszkańcy odgrywają w ocenie tego procesu istotną rolę dzięki wiedzy, którą zgromadzili na przestrzeni wielu lat.

Odesłanie do publikacji specyfikacji

Oficjalny e-biuletyn tureckiego Urzędu Patentowego i Znaków Towarowych nr 106, 2.08.2021 r., s. 79-80.

1 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1143 z dnia 11 kwietnia 2024 r. w sprawie oznaczeń geograficznych w odniesieniu do wina, napojów spirytusowych i produktów rolnych oraz gwarantowanych tradycyjnych specjalności i określeń jakościowych stosowanych fakultatywnie w odniesieniu do produktów rolnych, zmieniające rozporządzenia (UE) nr 1308/2013, (UE) 2019/787 i (UE) 2019/1753 oraz uchylające rozporządzenie (UE) nr 1151/2012 (Dz.U. L, 2024/1143, 23.4.2024, ELI: http:// data.europa.eu/eli/reg/2024/1143/oj).

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.C.2025.4075

Rodzaj: Ogłoszenie
Tytuł: Publikacja wniosku o rejestrację nazwy zgodnie z art. 50 ust. 2 lit. a) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 w sprawie systemów jakości produktów rolnych i środków spożywczych
Data aktu: 17/07/2025
Data ogłoszenia: 17/07/2025