1. 5 lipca 2023 r. Komisja przedłożyła Radzie i Parlamentowi Europejskiemu wniosek dotyczący ukierunkowanej zmiany dyrektywy 2008/98/WE (zwanej dalej "dyrektywą ramową w sprawie odpadów"), koncentrujący się na zapobieganiu powstawaniu odpadów i gospodarowaniu nimi w dwóch sektorach zasobochłonnych: włókienniczym i spożywczym. Wniosek ten stanowi część celów Europejskiego Zielonego Ładu i opiera się na inicjatywach Komisji, takich jak Plan działania dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym, strategia "Od pola do stołu" oraz Strategia UE na rzecz zrównoważonych wyrobów włókienniczych w obiegu zamkniętym.
2. Podstawą projektu dyrektywy jest art. 192 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) (zwykła procedura ustawodawcza).
3. W Parlamencie Europejskim jako komisję prowadzącą wyznaczono Komisję Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności (ENVI). Parlament Europejski przyjął stanowisko w pierwszym czytaniu 13 marca 2024 r.
4. Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny wydał opinię 25 października 2023 r.
5. 12 lipca 2023 r. Komisja zaprezentowała swój wniosek ustawodawczy oraz towarzyszącą mu ocenę skutków na forum Grupy Roboczej ds. Środowiska. Następnie ta grupa robocza analizowała wniosek na łącznie ośmiu posiedzeniach. Rada (ds. Środowiska) na posiedzeniu 25 marca 2024 r. przeprowadziła debatę orientacyjną na temat wspomnianej ukierunkowanej zmiany. 17 czerwca 2024 r. Rada przyjęła podejście ogólne.
6. Następnie 22 października 2024 r. i 18 lutego 2025 r. odbyły się dwa nieformalne polityczne posiedzenia trójstronne, w wyniku których wypracowano wstępne porozumienie między Radą a Parlamentem Europejskim. 19 marca 2025 r. Komitet Stałych Przedstawicieli potwierdził tekst kompromisowy wstępnie uzgodniony podczas nieformalnego posiedzenia trójstronnego 18 lutego 2025 r.
7. 18 marca 2025 r. komisja ENVI w Parlamencie Europejskim zagłosowała za przyjęciem tego samego tekstu kompromisowego. Następnie 20 marca 2025 r. przewodniczący komisji ENVI wystosował pismo do przewodniczącego Komitetu Stałych Przedstawicieli, w którym stwierdził, że jeżeli Rada przyjmie swoje stanowisko w pierwszym czytaniu zgodnie z ustalonym ogólnym wstępnym porozumieniem, zaleci on, by na posiedzeniu plenarnym Parlament zatwierdził stanowisko Rady bez zmian - z zastrzeżeniem weryfikacji prawnojęzykowej - w drugim czytaniu.
II. CEL
8. Proponowana ukierunkowana zmiana ma ogólnie dwojaki cel. Po pierwsze, jeśli chodzi o odpady z wyrobów włókienniczych, wniosek ma pomóc zmniejszyć ich wpływ na środowisko i klimat, podnieść jakość środowiska i poprawić zdrowie publiczne w związku z gospodarowaniem odpadami z wyrobów włókienniczych zgodnie z hierarchią postępowania z odpadami. Po drugie, jeśli chodzi o odpady żywności, wniosek ma pomóc zmniejszyć wpływ systemów żywnościowych na środowisko i klimat w związku z powstawaniem odpadów żywności oraz skuteczniej zapobiegać powstawaniu odpadów żywności, a tym samym przyczynić się do zwiększenia bezpieczeństwa żywnościowego.
III. ANALIZA STANOWISKA RADY W PIERWSZYM CZYTANIU
9. Stanowisko Rady w pierwszym czytaniu obejmuje elementy, co do których współprawodawcom udało się wypracować porozumienie.
10. Co się tyczy odpadów żywności, współprawodawcy wstępnie uzgodnili następujące najważniejsze elementy:
(i) Cele w zakresie ograniczenia powstawania odpadów żywności stanowią prawnie wiążący instrument służący ograniczeniu takich odpadów do 2030 r. Ich poziom w odniesieniu zarówno do a) przetwórstwa i wytwórstwa, jak i do b) sprzedaży detalicznej i spożycia, w tym w restauracjach i usługach gastronomicznych oraz w gospodarstwach domowych, pozostaje na poziomie określonym we wniosku Komisji, czyli odpowiednio 10 % i 30 %. Okres odniesienia dla wyznaczenia tych celów to średnia roczna między 2021 r. a 2023 r., co pozwala państwom członkowskim na wykluczenie roku 2020, gdy na powstawanie odpadów żywności znacząco wpłynęła pandemia COVID-19. Państwa członkowskie będą jednak mogły wybrać także jeden z roczników poprzedzających 2021 r., jeśli dostępne będą reprezentatywne dane i metody. Dodatkowo wprowadzono współczynnik korygujący pozwalający uwzględnić turystykę. Ma to pomóc państwom członkowskim w osiągnięciu celów w zakresie ograniczenia powstawania odpadów żywności z uwagi na wpływ turystyki na powstawanie takich odpadów.
(ii) Przegląd, przewidziany na 31 grudnia 2027 r., ma ocenić cele w zakresie ograniczenia powstawania odpadów określone na 2030 r. W klauzuli przeglądowej mowa też o ocenie możliwości wprowadzenia kolejnych celów redukcyjnych konkretnie na rok 2035 oraz o ocenie tego, czy należy opracować współczynnik korygujący w odniesieniu do zmian w poziomach produkcji żywności, które mają wpływ na możliwość osiągnięcia takich celów. W trakcie przeglądu oceniona zostanie też rola produkcji podstawowej w ograniczaniu powstawania odpadów żywności.
11. Co się tyczy odpadów z wyrobów włókienniczych, współprawodawcy wstępnie uzgodnili następujące najważniejsze elementy:
(i) Zakresem dyrektywy objęto mikroprzedsiębiorstwa, aby zapewnić równe warunki działania i większe korzyści dla środowiska. Aby dać tym podmiotom wystarczającą ilość czasu na przygotowanie, tekst przewiduje w przypadku mikroprzedsiębiorstw odroczenie stosowania obowiązków określonych w dyrektywie o 12 miesięcy od daty ustanowienia systemów rozszerzonej odpowiedzialności producenta.
(ii) Termin na ustanowienie systemów rozszerzonej odpowiedzialności producenta ustalono na dzień przypadający 30 miesięcy po wejściu w życie aktu. Wstępne porozumienie zapewnia państwom członkowskim możliwość zajęcia się praktykami szybkiej i ultraszybkiej mody przy okazji modulacji opłat w ramach systemów rozszerzonej odpowiedzialności producenta.
(iii) Klauzula dotycząca ogólnego przeglądu ustala jego termin na 31 grudnia 2029 r. Dotyczy to zarówno dyrektywy w sprawie odpadów, jak i dyrektywy w sprawie składowania odpadów. Podczas przeglądu dyrektywy w sprawie odpadów ocenione zostaną: skuteczność odpowiedzialności finansowej i organizacyjnej systemów rozszerzonej odpowiedzialności producenta, w tym możliwość wymagania wkładu finansowego od podmiotów zajmujących się przygotowaniem do ponownego użycia, możliwość wyznaczenia celów w zakresie zapobiegania powstawaniu odpadów z wyrobów włókienniczych, ich zbierania, przygotowania do ponownego użycia i recyklingu oraz możliwość wprowadzenia uprzedniego sortowania zmieszanych odpadów komunalnych.
IV. PODSUMOWANIE
Stanowisko Rady opiera się na głównym celu wniosku Komisji i w pełni odzwierciedla kompromis osiągnięty podczas nieformalnych negocjacji między Radą a Parlamentem Europejskim przy wsparciu Komisji.
W związku z tym Rada uważa, że jej stanowisko w pierwszym czytaniu w wyważony sposób przedstawia wynik negocjacji. Gdy zmiana dyrektywy zostanie przyjęta, ułatwi ograniczenie wpływu sektora włókienniczego i spożywczego w Unii na środowisko i klimat, a jednocześnie pomoże stworzyć bardziej zrównoważoną gospodarkę o bardziej zamkniętym obiegu.
Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.
05.12.2025
4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.
05.12.2025
Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.
04.12.2025
Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.
02.12.2025
Resort pracy nie podjął nawet próby oszacowania, jak reklasyfikacja umów cywilnoprawnych i B2B na umowy o pracę wpłynie na obciążenie sądów pracy i długość postępowań sądowych. Tymczasem eksperci wyliczyli, że w wariancie skrajnym, zakładającym 150 tys. nowych spraw rocznie, skala powstałych zaległości rośnie do ponad 31 miesięcy dodatkowej pracy lub koniecznego zwiększenia zasobów sądów o 259 proc. Sprawa jest o tyle ważna, że na podobnym etapie prac są dwa projekty ustaw, które – jak twierdzą prawnicy – mogą zwiększyć obciążenie sądów.
25.11.2025
Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym - poinformował w środę rzecznik rządu Adam Szłapka. Przygotowana przez resort zdrowia propozycja zakłada, że Narodowy Fundusz Zdrowia będzie mógł w 2025 r. otrzymać dodatkowo około 3,6 mld zł z Funduszu Medycznego. MZ chce również, by programy inwestycyjne dla projektów strategicznych były zatwierdzane przez ministra zdrowia, a nie jak dotychczas, ustanawiane przez Radę Ministrów. Zamierza też umożliwić dofinansowanie programów polityki zdrowotnej realizowanych przez gminy w całości ze środków Funduszu Medycznego.
19.11.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.C.2025.3827 |
| Rodzaj: | Informacja |
| Tytuł: | Uzasadnienie Rady: Stanowisko Rady (UE) nr 4/2025 w pierwszym czytaniu w sprawie przyjęcia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę 2008/98/WE w sprawie odpadów |
| Data aktu: | 10/07/2025 |
| Data ogłoszenia: | 10/07/2025 |