(opinia rozpoznawcza)(2015/C 332/01)
(Dz.U.UE C z dnia 8 października 2015 r.)
Sprawozdawca: Gunta ANČA
Współsprawozdawca: José Isaías RODRÍGUEZ GARCÍA-CARO
Pismem z 25 września 2014 r. Rihards Kozlovskis, p.o. ministra spraw zagranicznych oraz minister spraw wewnętrznych Republiki Łotewskiej, działając na podstawie art. 304 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zwrócił się do Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w imieniu prezydencji łotewskiej o opracowanie opinii rozpoznawczej w sprawie
długoterminowej opieki społecznej oraz deinstytucjonalizacji.
Sekcja Zatrudnienia, Spraw Społecznych i Obywatelstwa, której powierzono przygotowanie prac Komitetu w tej sprawie, przyjęła swoją opinię 7 maja 2015 r.
Na 508. sesji plenarnej w dniach 27-28 maja 2015 r. (posiedzenie z 27 maja) Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny stosunkiem głosów 139 do 1 (3 osoby wstrzymały się od głosu) przyjął następującą opinię:
1 Zgodnie z art. 12 Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych.
2 Dotyczy to także zamykania zakładów detencji psychiatrycznej - należy zapewnić tu faktyczne alternatywne rozwiązania.
3 Dzieci i dorosłe osoby niepełnosprawne (w tym osoby z problemami dotyczącymi zdrowia psychicznego). Obejmuje to UE i Turcję. Źródło: J. Mansell, M. Knapp, J. Beadle-Brown i J. Beecham (2007), Deinstitutionalisation and community living - outcomes and costs: report of a European Study [Deinstytucjonalizacja i życie w społeczności - rezultaty oraz koszty: sprawozdanie z europejskiego badania]. Volume 2: Main Report Canterbury: Tizard Centre, University of Kent [Część 2: Główne sprawozdanie Canterbury: Ośrodek Tizard, Uniwersytet w Kent] (zwane dalej sprawozdaniem DECLOC).
4 Report of the Ad Hoc Expert Group on the Transition from Institutional to Community-based Care [Sprawozdanie doraźnej grupy ekspertów ds. przejścia od opieki instytucjonalnej do opieki świadczonej na poziomie społeczności lokalnych], http://ec.europa.eu/social/BlobServlet?docId=4017&langId=en
6 Dz.U. C 204 z 9.8.2008, s. 103; Dz.U. C 181 z 21.6.2012, s. 2; Dz.U. C 44 z 15.2.2013, s. 28.
9 Long-term care in the European Union [Długoterminowa opieka w Unii Europejskiej], ISBN 978-92-79-09573-3, Luksemburg, Urząd Publikacji Unii Europejskiej
10 Dz.U. C 44 z 11.2.2011, s. 10.
11 Tamże.
12 Odpowiednie przepisy istnieją w Austrii. Przykłady: Urlop na opiekę w pełnym i niepełnym wymiarze godzin: aby zapewnić lepsze godzenie życia zawodowego i opieki, od dnia 1 stycznia 2014 r. pracownicy mają możliwość uzgodnienia pełnego urlopu opiekuńczego (całkowicie bezpłatnego) bądź urlopu opiekuńczego w niepełnym wymiarze (z zachowaniem części wynagrodzenia) na okres od jednego do trzech miesięcy. W tym czasie mają oni ustawowe prawo do pobierania zasiłku opiekuńczego, do ochrony przed wypowiedzeniem umowy o pracę oraz do objęcia ich ubezpieczeniem społecznym (nieskładkowe ubezpieczenie zdrowotne i emerytalne). Wysokość świadczenia z tytułu urlopu opiekuńczego jest równa wysokości potencjalnego zasiłku dla bezrobotnych. Celem tego urlopu opiekuńczego w pełnym lub niepełnym wymiarze godzin jest umożliwienie zainteresowanym pracownikom (re)organizację świadczonej przez nich opieki, zwłaszcza w razie nagłej konieczności opiekowania się blisko spokrewnioną osobą lub zastąpienia opiekuna na pewien okres. Ubezpieczenie emerytalne dla krewnych pracujących jako opiekunowie: opiekunowie sprawujący opiekę nad bliskim członkiem rodziny, którzy przeznaczają na to wszystkie swoje godziny pracy lub znaczną ich część, mają do dyspozycji następujące możliwości uzyskania prawa do bycia objętymi nieskładkowym zabezpieczeniem emerytalnym: kontynuacja ubezpieczenia jako część zabezpieczenia emerytalnego, ubezpieczenie indywidualne w ramach zabezpieczenia emerytalnego oraz ubezpieczenie indywidualne jako część ubezpieczenia zdrowotnego. Składki na ubezpieczenie płacone są przez rząd federalny, co oznacza, że krewni pracujący jako opiekunowie nie ponoszą z tego tytułu żadnych kosztów.
13 Między kobietami i mężczyznami oraz między pokoleniami.
15 Dz.U. C 12 z 15.1.2015, s. 16.
16 COM(2013) 83 final.
17 Dz.U. C 271 z 19.9.2013, s. 91.
18 Pakiet ten jest skierowany m.in. do dzieci i młodzieży, osób niepełnosprawnych, osób bezdomnych i ludzi starszych. Ma on zapewnić dostosowanie systemów zabezpieczenia społecznego do potrzeb obywateli, uproszczenie polityki społecznej i jej lepsze ukierunkowanie na grupy docelowe oraz ulepszenie strategii aktywnego włączenia społecznego w państwach członkowskich (narzędzia dotyczące wykorzystania funduszy Unii Europejskiej dla przejścia od opieki instytucjonalnej do opieki świadczonej na poziomie lokalnych społeczności: https://deinstitutionalisationdotcom.files.wordpress.com/2015/03/annex-1-en-orig.pdf).
19 Dz.U. C 170 z 5.6.2014, s. 23 oraz Dz.U. C 226 z 16.7.2014, p. 21.
20 Dz.U. C 204 z 9.8.2008, s. 103.
21 Dz.U. C 12 z 15.1.2015, s. 105.