Sprawy połączone C-94/04 i C-202/04: Federico Cipolla v. Rosaria Portolese, po mężu Fazari, Stefano Macrino, Claudia Capodarte v. Robert Meloni (orzeczenie wstępne).

Wyrok Trybunału (wielka izba) z dnia 5 grudnia 2006 r. (wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Corte d'appello di Torino, Tribunale di Roma - Włochy) - Federico Cipolla przeciwko Rosarii Portolese, po mężu Fazari (C-94/04), Stefano Macrino, Claudia Capodarte przeciwko Robertowi Meloniemu (C-202/04)

(Sprawy połączone C-94/04 i C-202/04)(1)

(Przepisy wspólnotowe dotyczące konkurencji - Systemy krajowe dotyczące stawek opłat za czynności adwokackie - Ustalanie stawek - Swobodne świadczenie usług)

(2006/C 331/03)

Język postępowania: włoski

(Dz.U.UE C z dnia 30 grudnia 2006 r.)

Sąd krajowy

Corte d'appello di Torino, Tribunale di Roma

Strony w postępowaniu przed sądem krajowym

Strona skarżąca: Federico Cipolla (C-94/04), Stefano Macrino, Claudia Capodarte (C-202/04)

Strona pozwana: Rosaria Portolese, po mężu Fazari (C-94/04), Roberto Meloni (C-202/04)

Przedmiot

Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym - Corte d'appello di Torino - Możliwość stosowania przepisów wspólnotowych dotyczących konkurencji do usług świadczonych przez adwokatów - Regulacje krajowe ustanawiające wiążące stawki i skutkujące nieważnością umowy między klientem i adwokatem, która określa te stawki

Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym - Tribunale di Roma - Zgodność z art. 10 i 81 WE regulacji krajowych zatwierdzających stawki opłat za usługi świadczone przez adwokatów, wchodzące w zakres czynności dotyczących reprezentacji przed sądem i czynności polegających na doradztwie prawnym, które mogą być również wykonywane przez osoby niebędące adwokatami - Stawki zaproponowane przez izbę zawodową adwokatów

Sentencja

1. Artykuły 10 WE, 81 WE i 82 WE nie sprzeciwiają się wydaniu przez państwo członkowskie przepisu normatywnego, zatwierdzającego na podstawie projektu opracowanego przez izbę zawodową adwokatów - taką jak Consiglio nazionale forense (krajowa rada adwokacka) - stawki ustalające minimalną granicę honorariów dla członków adwokatury, od których nie można zasadniczo czynić odstępstw zarówno w odniesieniu do czynności zastrzeżonych dla tych członków, jak i w odniesieniu do świadczenia usług obejmujących czynności pozasądowe, które mogą być także wykonywane przez każdy inny podmiot gospodarczy, którego nie obowiązują te stawki opłat.

2. Uregulowania zawierające bezwzględny zakaz odstępstwa w drodze umowy od minimalnych honorariów ustalonych przez stawki opłat za czynności adwokackie, takie jak będące przedmiotem postępowania przed sądem krajowym, które z jednej strony mają charakter sądowy, a z drugiej strony, które są zastrzeżone dla adwokatów, stanowi przewidziane w art. 49 WE ograniczenie swobodnego świadczenia usług. Zadaniem sądu odsyłającego jest zatem zbadanie, czy takie uregulowania w świetle konkretnych zasad ich stosowania odpowiadają rzeczywiście celom ochrony konsumentów i prawidłowego administrowania wymiarem sprawiedliwości, które mogą je uzasadniać, oraz czy nakładane w nich ograniczenia nie wydają się być w świetle tych celów nieproporcjonalne.

______

(1) Dz.U. C 94 z 17.4.2004.

Dz.U. C 179 z 10.7.2004.

Zmiany w prawie

Co się zmieni w prawie dla osób z niepełnosprawnościami w 2026 roku

Nowa grupa osób uprawnionych z niepełnosprawnością do świadczenia wspierającego, wyższe świadczenie pielęgnacyjne i zmiany organizacyjne w orzecznictwie o niezdolności do pracy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych – to tylko niektóre zmiany w prawie, które będą dotyczyły osób z niepełnosprawnościami w 2026 roku.

Beata Dązbłaż 27.12.2025
Nowe terapie onkologiczne z refundacją

Od 1 stycznia 2026 r. będą refundowane 24 nowe terapie, w tym 9 onkologicznych, 15 nieonkologicznych i 8 terapii w chorobach rzadkich. Dla 585 terapii refundacja będzie kontynuowana. Nowe opcje leczenia zyskały osoby chore na chłoniaka grudkowego, chłoniaka Hodgkina, raka piersi, niedrobnokomórkowego raka płuca, raka przełyku i gruczolakoraka żołądka lub połączenia żołądkowo-przełykowego.

Beata Dązbłaż 27.12.2025
Wolna Wigilia po raz pierwszy i nowe obowiązki dla firm, które wejdą… w Wigilię

W tym roku po raz pierwszy wszyscy pracownicy będą cieszyli się Wigilią jako dniem wolnym od pracy. Także w handlu. I choć z dnia wolnego skorzystają także pracodawcy, to akurat w ich przypadku Wigilia będzie dniem, kiedy zaczną obowiązywać przepisy zobowiązujące ich do stosowania w ogłoszeniach o pracę i np. w regulaminach pracy nazw stanowisk neutralnych pod względem płci.

Grażyna J. Leśniak 23.12.2025
Centralna e-Rejestracja: Start systemu od 1 stycznia 2026 r.

Od 1 stycznia 2026 r. zacznie obowiązywać ustawa wprowadzająca Centralną e-Rejestrację. Zakłada ona, że od przyszłego roku podmioty lecznicze obowiązkowo dołączą do systemu m.in. w zakresie umawiania wizyt u kardiologa oraz badań profilaktycznych. Planowany start rejestracji na wszystkie świadczenia planowany jest na 2029 r. Kolejne świadczenia i możliwości w zakresie zapisywania się do lekarzy specjalistów będą wchodzić w życie stopniowo.

Inga Stawicka 22.12.2025
Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.C.2006.331.2

Rodzaj: Wyrok
Tytuł: Sprawy połączone C-94/04 i C-202/04: Federico Cipolla v. Rosaria Portolese, po mężu Fazari, Stefano Macrino, Claudia Capodarte v. Robert Meloni (orzeczenie wstępne).
Data aktu: 05/12/2006
Data ogłoszenia: 30/12/2006