Decyzja wykonawcza 2018/1463 w sprawie poddania nowych substancji psychoaktywnych N-fenylo-N-[1-(2-fenyloetylo)piperydyn-4-ylo]cyklopropanokarboksyamidu (cyklopropylofentanylu) oraz 2-metoksy-N-fenylo-N-[1-(2-fenyloetylo) piperydyn-4-ylo]acetamidu (metoksyacetylofentanylu) środkom kontroli

DECYZJA WYKONAWCZA RADY (UE) 2018/1463
z dnia 28 września 2018 r.
w sprawie poddania nowych substancji psychoaktywnych N-fenylo-N-[1-(2-fenyloetylo)piperydyn-4-ylo]cyklopropanokarboksyamidu (cyklopropylofentanylu) oraz 2-metoksy-N-fenylo-N-[1-(2-fenyloetylo) piperydyn-4-ylo]acetamidu (metoksyacetylofentanylu) środkom kontroli

RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając decyzję Rady 2005/387/WSiSW z dnia 10 maja 2005 r. w sprawie wymiany informacji, oceny ryzyka i kontroli nowych substancji psychoaktywnych 1 , w szczególności jej art. 8 ust. 3,

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,

uwzględniając opinię Parlamentu Europejskiego 2 ,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Na podstawie art. 6 decyzji 2005/387/WSiSW sprawozdania na temat oceny zagrożeń dotyczące nowych substancji psychoaktywnych N-fenylo-N-[1-(2-fenyloetylo)piperydyn-4-ylo]cyklopropanokarboksyamidu (cyklopropylofentanylu) oraz 2-metoksy-N-fenylo-N-[1-(2-fenyloetylo)piperydyn-4-ylo]acetamidu (metoksyacetylofentanylu) zostały sporządzone w ramach sesji specjalnej komitetu naukowego Europejskiego Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii (EMCDDA) w poszerzonym składzie w dniu 21 marca 2018 r., i przedłożone Komisji i Radzie w dniu 23 marca 2018 r.

(2) Cyklopropylofentanyl i metoksyacetylofentanyl są syntetycznymi opioidami, strukturalnie powiązanymi z fentanylem - substancją kontrolowaną szeroko stosowaną w medycynie jako dodatek przy znieczuleniu ogólnym podczas zabiegów i w terapiach przeciwbólowych. Cyklopropylofentanyl jest także strukturalnie powiązany z butyrofentanylem, który jest substancją kontrolowaną na szczeblu międzynarodowym. Metoksyacetylofentanyl jest także strukturalnie powiązany z okfentanylem 3  i acetylofentanylem, które są substancjami kontrolowanymi na szczeblu międzynarodowym.

(3) Cyklopropylofentanyl jest dostępny w Unii co najmniej od czerwca 2017 r. Został on wykryty w sześciu państwach członkowskich, które łącznie zgłosiły dokonanie 140 konfiskat w okresie od czerwca 2017 r. do stycznia 2018 r. Ogólnie dane dotyczące przypadków wykrycia mogą być zaniżone, ponieważ cyklopropylofentanyl nie jest rutynowo poszukiwany. W większości przypadków cyklopropylofentanyl konfiskowano w postaci proszku, były jednak też, choć rzadsze, przypadki konfiskat w formie płynnej i w postaci tabletek. Wykryte ilości są stosunkowo niewielkie. Trzeba jednakże pamiętać o bardzo wysokiej sile działania, typowej dla fentanylów.

(4) Dwa państwa członkowskie zgłosiły 77 przypadków śmiertelnych, w których potwierdzono ekspozycję na cyklopropylofentanyl. Zarejestrowano zgony w krótkim okresie czasu, tj. między czerwcem a grudniem 2017 r. W większości przypadków wraz z cyklopropylofentanylem wykrywano też inne narkotyki. W co najmniej 74 z tych przypadków śmiertelnych, cyklopropylofentanyl był przyczyną śmierci lub prawdopodobnie przyczynił się do śmierci. Nie zgłaszano przypadków ostrego zatrucia, w których potwierdzono by ekspozycję na cyklopropylofentanyl. Prawdopodobne antidotum na zatrucie spowodowane cyklopropylofentanylem stanowi nalokson. Zarówno przypadki zatrucia bez skutku śmiertelnego, jak i przypadki śmierci spowodowane cyklopropylofentanylem mogą być w niedostatecznym stopniu wykrywane, a dane ich dotyczące - zaniżone, ponieważ cyklopropylofentanyl nie jest regularnie sprawdzany. Przypadkowa ekspozycja na cyklopropylofentanyl może stanowić zagrożenie dla rodziny i bliskich użytkownika, dla organów ścigania, służb ratowniczych, personelu medycznego, personelu laboratoriów kryminalistycznych oraz osób przebywających w miejscach ograniczenia wolności i osób zajmujących się usługami pocztowymi.

(5) Nie ma bezpośrednich dowodów potwierdzających udział przestępczości zorganizowanej w produkcji, dystrybucji, nielegalnym handlu i dostawach cyklopropylofentanylu w Unii. Jednak ze względu na fakt, że substancję tę wykrywano w próbkach heroiny i w sfałszowanych produktach leczniczych, udziału przestępczości zorganizowanej nie można wykluczyć. Dostępne informacje sugerują, że cyklopropylofentanyl jest produkowany przez przedsiębiorstwa chemiczne zlokalizowane w Chinach, ale możliwości produkcji fentanylów mogą też istnieć w Unii.

(6) Wydaje się, że cyklopropylofentanyl sprzedawany jest w internecie w niewielkich lub hurtowych ilościach jako "substancja do badań" lub "legalny" zamiennik nielegalnych opioidów, głównie w postaci proszku lub roztworu w gotowych do użycia aerozolach do nosa. Z informacji dotyczących konfiskat wynika ponadto, że cyklopropylofentanyl był także wykorzystywany do produkcji sfałszowanych tabletek popularnych leków przeciwbólowych i benzodiazepiny. Informacje z konfiskat sugerują, że cyklopropylofentanyl mógł też być sprzedawany na nielegalnym rynku opioidów jako metoksyacetylofentanyl, heroina i w mieszaninach z innymi opioidami, takimi jak heroina. Z tego powodu użytkownicy mogą być nieświadomi, że zażywają fentanyl.

(7) Metoksyacetylofentanyl jest dostępny w Unii co najmniej od listopada 2016 r. Został wykryty w 11 państwach członkowskich, które łącznie zgłosiły dokonanie 44 konfiskat w okresie od czerwca do grudnia 2017 r. Ogólnie dane dotyczące przypadków wykrycia mogą być ogólnie zaniżone, ponieważ metoksyacetylofentanyl nie jest rutynowo poszukiwany. W większości przypadków metoksyacetylofentanyl konfiskowano w postaci proszku lub w formie płynnej, były jednak też, choć rzadsze, przypadki konfiskat w postaci tabletek. Wykryte ilości są stosunkowo niewielkie. Trzeba jednakże pamiętać o bardzo wysokiej sile działania, typowej dla fentanylów.

(8) Cztery państwa członkowskie zgłosiły 13 przypadków śmiertelnych, w których potwierdzono ekspozycję na metoksyacetylofentanyl. We wszystkich przypadkach wraz z metoksyacetylofentanylem wykrywano też inne narkotyki. W co najmniej 7 z tych przypadków śmiertelnych, metoksyacetylofentanyl był przyczyną śmierci lub prawdopodobnie przyczynił się do śmierci. Zgłoszono dwa przypadki ostrego zatrucia, w których potwierdzono ekspozycję na metoksyacetylofentanyl. Prawdopodobne antidotum na zatrucie spowodowane metoksyacetylofentanylem stanowi nalokson. Zarówno przypadki zatrucia bez skutku śmiertelnego, jak i przypadki śmierci spowodowane metoksyacetylofentanylem mogą być w niedostatecznym stopniu wykrywane, a dane ich dotyczące - zaniżone, ponieważ metoksyacetylofentanyl nie jest regularnie sprawdzany. Przypadkowa ekspozycja na metoksyacetylofentanyl może stanowić zagrożenie dla rodziny i bliskich użytkowników, dla organów ścigania, służb ratowniczych, personelu medycznego, personelu laboratoriów kryminalistycznych oraz osób przebywających w miejscach ograniczenia wolności i osób zajmujących się usługami pocztowymi.

(9) Nie ma informacji sugerujących udział przestępczości zorganizowanej w produkcji, dystrybucji, nielegalnym handlu i dostawach metoksyacetylofentanylu w Unii. Dostępne informacje sugerują, że metoksyacetylofentanyl jest produkowany przez przedsiębiorstwa chemiczne w Chinach, ale możliwości produkcji fentanylów mogą też istnieć w Unii.

(10) Wydaje się, że metoksyacetylofentanyl sprzedawany jest w internecie w niewielkich lub hurtowych ilościach jako "substancja do badań" lub "legalny" zamiennik nielegalnych opioidów, w postaci proszku lub roztworu w gotowych do użycia aerozolach do nosa. Informacje z konfiskat sugerują, że metoksyacetylofentanyl może też być sprzedawany na nielegalnym rynku opioidów, gdzie jest rozprowadzany lub wykorzystywany do produkcji podróbek opioidowych leków przeciwbólowych i benzodiazepiny. Z tego powodu użytkownicy mogą być nieświadomi, że zażywają fentanyl.

(11) Cyklopropylofentanyl i metoksyacetylofentanyl nie mają w Unii - ani, jak się wydaje, gdzie indziej - uznanego zastosowania medycznego u ludzi ani u zwierząt. Poza opisanym wykorzystywaniem tych substancji w analitycznych materiałach referencyjnych i w badaniach naukowych nic nie wskazuje na to, że mogą one być on stosowane do innych celów.

(12) W sprawozdaniach na temat oceny zagrożeń ustalono, że dalsze badania mogłyby pozwolić na uzyskanie odpowiedzi na wiele pytań związanych z cyklopropylofentanylem i metoksyacetylofentanylem, wynikających z braku danych na temat tego, czy substancje te mogą stanowić ryzyko dla zdrowia jednostki, ryzyko dla zdrowia publicznego lub ryzyko społeczne. Dostępne dowody i informacje na temat zagrożeń dla zdrowia i zagrożeń społecznych, jakie niosą ze sobą cyklopropylofentanyl i metoksyacetylofentanyl, biorąc także pod uwagę ich podobieństwo do fentanylu, stanowią jednak dostateczne uzasadnienie, by objąć cyklopropylofentanyl i metoksyacetylofentanyl środkami kontroli w całej Unii.

(13) Cyklopropylofentanyl i metoksyacetylofentanyl nie są wymienione w wykazie substancji poddanych kontroli w ramach Jednolitej konwencji Narodów Zjednoczonych o środkach odurzających z 1961 r. i konwencji Narodów Zjednoczonych o substancjach psychotropowych z 1971 r. Nie są one obecnie poddawane ocenie w ramach systemu Narodów Zjednoczonych.

(14) Zważywszy na fakt, że osiem państw członkowskich kontroluje cyklopropylofentanyl, dziewięć - metoksyacetylofentanyl na mocy krajowych przepisów o kontroli narkotyków, a pięć państw członkowskich stosuje inne przepisy w celu kontroli cyklopropylofentanylu i metoksyacetylofentanylu, poddanie ich środkom kontroli w całej Unii pomogłoby uniknąć pojawienia się przeszkód w transgranicznym egzekwowaniu prawa i współpracy sądowej, a także umożliwiłoby ochronę przed zagrożeniami, które mogą się pojawić w wyniku ich dostępności i używania.

(15) Decyzja 2005/387/WSiSW powierza Radzie uprawnienia wykonawcze mające na celu szybkie i oparte na wiedzy fachowej reagowanie na poziomie Unii na pojawianie się nowych substancji psychoaktywnych, wykrywanych i zgłaszanych przez państwa członkowskie, poprzez poddawanie tych substancji środkom kontroli w całej Unii. Ponieważ spełnione są warunki i procedura zainicjowania wykonywania tych uprawnień wykonawczych, należy przyjąć decyzję wykonawczą, aby poddać cyklopropylofentanyl i metoksyacetylofentanyl środkom kontroli w całej Unii.

(16) Dania jest związana decyzją 2005/387/WSiSW, zatem uczestniczy w przyjęciu i stosowaniu niniejszej decyzji, która wykonuje decyzję 2005/387/WSiSW.

(17) Irlandia jest związana decyzją 2005/387/WSiSW, zatem uczestniczy w przyjęciu i stosowaniu niniejszej decyzji, która wykonuje decyzję 2005/387/WSiSW.

(18) Zjednoczone Królestwo nie jest związane decyzją 2005/387/WSiSW, a zatem nie uczestniczy w przyjęciu i stosowaniu niniejszej decyzji, nie jest nią związane ani jej nie stosuje,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:

Artykuł  1

Nowe substancje psychoaktywne N-fenylo-N-[1-(2-fenyloetylo)piperydyn-4-ylo]cyklopropanokarboksyamid ("cyklopropylofentanyl") oraz 2-metoksy-N-fenylo-N-[1-(2-fenyloetylo)piperydyn-4-ylo]acetamid ("metoksyacetylofentanyl") poddaje się środkom kontroli w całej Unii.

Artykuł  2

Najpóźniej dnia 29 września 2019 r. państwa członkowskie podejmują niezbędne działania zgodnie ze swoim prawem krajowym w celu poddania cyklopropylofentanylu i metoksyacetylofentanylu, środkom kontroli i sankcjom karnym przewidzianym w ich prawodawstwie zgodnie z ich zobowiązaniami w ramach Jednolitej konwencji Organizacji Narodów Zjednoczonych o środkach odurzających z 1961 r. lub w ramach konwencji Narodów Zjednoczonych o środkach odurzających z 1971 r.

Artykuł  3

Niniejsza decyzja wchodzi w życie następnego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Niniejszą decyzję stosuje się zgodnie z Traktatami.

Sporządzono w Brukseli dnia 28 września 2018 r.
W imieniu Rady
M. SCHRAMBÖCK
Przewodnicząca
1 Dz.U. L 127 z 20.5.2005, s. 32.
2 Opinia z dnia 11 września 2018 r. (dotychczas nieopublikowana w Dzienniku Urzędowym).
3 Okfentanyl został umieszczony w wykazie I z 1961 r. Jednolitej konwencji ONZ o środkach odurzających zmienionej protokołem z 1972 r. na 61. posiedzeniu Komisji ds. Środków Odurzających w marcu 2018 r.

Zmiany w prawie

Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Co się zmieni w podatkach w 2026 roku? Wciąż wiele niewiadomych

Mimo iż do 1 stycznia zostały trzy tygodnie, przedsiębiorcy wciąż nie mają pewności, które zmiany wejdą w życie w nowym roku. Brakuje m.in. rozporządzeń wykonawczych do KSeF i rozporządzenia w sprawie JPK VAT. Część ustaw nadal jest na etapie prac parlamentu lub czeka na podpis prezydenta. Wiadomo już jednak, że nie będzie dużej nowelizacji ustaw o PIT i CIT. W 2026 r. nadal będzie można korzystać na starych zasadach z ulgi mieszkaniowej i IP Box oraz sprzedać bez podatku poleasingowy samochód.

Monika Pogroszewska 10.12.2025
Maciej Berek: Do projektu MRPiPS o PIP wprowadziliśmy bardzo istotne zmiany

Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Prezydent podpisał zakaz hodowli zwierząt na futra, ale tzw. ustawę łańcuchową zawetował

Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.

Krzysztof Koślicki 02.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.L.2018.245.9

Rodzaj: Decyzja
Tytuł: Decyzja wykonawcza 2018/1463 w sprawie poddania nowych substancji psychoaktywnych N-fenylo-N-[1-(2-fenyloetylo)piperydyn-4-ylo]cyklopropanokarboksyamidu (cyklopropylofentanylu) oraz 2-metoksy-N-fenylo-N-[1-(2-fenyloetylo) piperydyn-4-ylo]acetamidu (metoksyacetylofentanylu) środkom kontroli
Data aktu: 28/09/2018
Data ogłoszenia: 01/10/2018
Data wejścia w życie: 02/10/2018