POMOC PAŃSTWA - ŁOTWAPomoc państwa C 26/09 (ex N 289/09) - pomoc na restrukturyzację dla JSC Parex Banka
Zaproszenie do zgłaszania uwag zgodnie z art. 88 ust. 2 Traktatu WE
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
(2009/C 239/05)
(Dz.U.UE C z dnia 6 października 2009 r.)
Pismem z dnia 29 lipca 2009 r., zamieszczonym w autentycznej wersji językowej na stronach następujących po niniejszym streszczeniu, Komisja powiadomiła Łotwę o swojej decyzji w sprawie wszczęcia postępowania określonego w art. 88 ust. 2 Traktatu WE dotyczącego wyżej wspomnianego środka pomocy.
Zainteresowane strony mogą zgłaszać uwagi na temat środka pomocy, w odniesieniu do którego Komisja wszczyna postępowanie, w terminie jednego miesiąca od daty publikacji niniejszego streszczenia i następującego po nim pisma. Uwagi należy kierować na następujący adres:
European Commission
Directorate-General for Competition
State aid Greffe
1049
Brussels BELGIUM
Faks +32 22961242
Otrzymane uwagi zostaną przekazane władzom łotewskim. Zainteresowane strony zgłaszające uwagi mogą wystąpić z odpowiednio uzasadnionym pisemnym wnioskiem o objęcie ich tożsamości klauzulą poufności.
TEKST STRESZCZENIA
I. PROCEDURA
(1) Dnia 24 listopada 2008 r. Komisja zatwierdziła pakiet środków pomocy na rzecz przedsiębiorstwa JSC Parex Banka (zwanego dalej "przedsiębiorstwem Parex" lub "bankiem"). Dnia 11 lutego 2009 r. oraz dnia 11 maja 2009 r. Komisja zatwierdziła zmiany do środków pomocy. Łotwa powiadomiła o planie restrukturyzacji przedsiębiorstwa Parex w terminie, tj. dnia 11 maja 2009 r.
II. FAKTY
(2) Beneficjent pomocy, przedsiębiorstwo Parex, jest pod względem aktywów drugim co do wielkości bankiem na Łotwie. Jest to bank uniwersalny oferujący szeroką gamę produktów bankowych zarówno bezpośrednio, jak i poprzez wyspecjalizowane spółki zależne. Bank ten założono w 1992 r. i zanim państwo łotewskie przejęło w nim udziały, jego większościowymi właścicielami były dwie osoby fizyczne. Parex posiada oddziały w Sztokholmie, Tallinie, Hamburgu i Berlinie oraz 11 przedstawicielstw w 9 innych państwach. Podczas boomu gospodarczego na Łotwie w latach 2004-2008 portfel kredytowy przedsiębiorstwa Parex wzrósł o 28 % skumulowanego rocznego wskaźnika wzrostu (CAGR).
(3) Przedsiębiorstwo Parex znalazło się w trudnej sytuacji w październiku 2008 r., gdy drastycznie pogorszyło się otoczenie finansowe. Jako największy bank łotewski bez silnej zagranicznej spółki dominującej przedsiębiorstwo Parex najbardziej ucierpiało na braku zaufania w łotewskim sektorze finansowym (również zaufania deponentów). Panika bankowa spowodowała dzienne wypływy środków w wysokości 100 milionów EUR, co dało w rezultacie 36-procentowy spadek depozytów w porównaniu z końcem 2007 r. (przede wszystkim z powodu paniki przedsiębiorców-deponentów oraz indywidualnych rezydentów). Wynikający z tego niedobór
środków został wyrównany za pomocą państwowych środków na rzecz utrzymania płynności.
(4) Skutki obecnego światowego kryzysu finansowego i ekonomicznego dotknęły przedsiębiorstwo Parex bardziej niż inne banki. Ostatnio prowadziło ono stosunkowo ryzykowną działalność bankową opierającą się na szybko rosnącym bilansie bazującym w znaczącym stopniu na wzroście kredytów w sektorze nieruchomości, dużych pożyczkach i udzielaniu kredytów w krajach WNP. Wynikiem tego była wyższa ogólna ryzykowność portfela kredytowego banku.
(5) Po badaniu due diligence w 2008 r. bank odnotował straty wynoszące 131 milionów LVL (185 milionów EUR) na poziomie grupy w porównaniu z zyskiem 40 milionów LVL (58 milionów EUR) w 2007 r. Przede wszystkim z powodu zwiększonych rezerw na straty z tytułu pożyczek oraz straty z tytułu portfela papierów wartościowych całkowity kapitał udziałowców spadł w 2008 r. o 65 % do poziomu 77 milionów LVL.
(6) W tym kontekście władze łotewskie postanowiły interweniować w przedsiębiorstwie Parex w interesie stabilności finansowej.
(7) Przed zapewnieniem pomocy w zachowaniu płynności i udzieleniem innego wsparcia państwo łotewskie przejęło początkowe 51 % udziałów w banku. Nie udało się jednak odzyskać zaufania, a panika bankowa trwała. Rząd nabył wobec tego pozostałe 34 % udziałów, które należały do założycieli banku. Dnia 11 listopada 2008 r. Skarb Państwa przekazał przedsiębiorstwu Parex 200 milionów LVL, by zapewnić wystarczającą płynność. Całkowita maksymalna kwota instrumentu wsparcia płynności finansowej, którą można udostępnić bankowi, zwiększyła się zatem do 1,5 miliarda LVL. W marcu 2009 r. całkowita kwota krótkoterminowego wsparcia płynności finansowej osiągnęła 873 milionów LVL.
(8) Łotwa zapewniła również gwarancje państwa na istniejące kredyty konsorcjalne. Środek polegający na dekapitalizowaniu, który pozwolił przedsiębiorstwu Parex osiągnąć 11-procentowy współczynnik adekwatności kapitałowej (CAR) i zachować go podczas fazy ratowania polegającej na zastrzyku kapitału od państwa, opierającego się na zakupie akcji zwykłych nowej emisji oraz przyznaniu pożyczki podporządkowanej, został zatwierdzony zgodnie z decyzją Komisji z dnia 11 maja 2009 r.
(9) Przedłożony plan restrukturyzacji przewiduje wdrożenie nowej strategii, która zakłada zorganizowanie działalności banku w trzech głównych segmentach działalności gospodarczej: zarządzanie kapitałem korporacyjnym, detalicznym i prywatnym, które uznaje się za przyszłe główne segmenty działalności przedsiębiorstwa Parex. Plan ten przewiduje wiele środków pomocy restrukturyzacyjnej, takich jak możliwość zapewnienia dodatkowej pomocy w zachowaniu płynności finansowej, dalszych gwarancji państwa, jak również dodatkowych środków polegających na dokapitalizowaniu.
III. OCENA
(10) Komisja proponuje wszcząć postępowanie wyjaśniające dotyczące planu restrukturyzacji przedsiębiorstwa Parex. Uważa ona, że obecny plan nie jest wystarczający w zakresie przywrócenia długoterminowej rentowności, wkładu własnego beneficjenta oraz środków pozwalających na ograniczenie zakłócenia konkurencji. Zachęca ona zainteresowane strony do przedstawienia uwag dotyczących niniejszej decyzji.
(11) Odnośnie do rentowności w planie restrukturyzacji brakuje szczegółowych informacji umożliwiających Komisji uzyskanie pewności co do przywrócenia długoterminowej rentowności. Nie opisano też wystarczająco, jak zaproponowane środki pomocy restrukturyzacyjnej zaradzą problemom banku.
(12) W odniesieniu do wkładu własnego Komisja kwestionuje wystarczający wkład przedsiębiorstwa Parex w koszty jego restrukturyzacji. W szczególności wykorzystanie zbycia lub sprzedaży aktywów w celu pozyskania środków wydaje się być na tym etapie ograniczone. Nie istnieje również przejrzysty plan ani termin zakończenia udzielania środków pomocy państwa oraz przerwania większościowego udziału państwa w banku.
(13) Odnośnie do zakłócenia konkurencji Komisja podkreśla, że przedsiębiorstwo Parex było drugim co do wielkości bankiem na Łotwie i gdy zaczął się kryzys związany z zapewnianiem płynności stosowało ono stosunkowo agresywną strategię prowadzenia działalności. Komisja ma wątpliwości na tym etapie, czy przedsięwzięto wystarczające środki, by zrównoważyć negatywne skutki pomocy. Zgodnie z planem bank otrzyma znaczne kwoty pomocy i przewiduje szybkie odzyskanie straconych udziałów w różnych segmentach rynku oraz wejście do nowych segmentów rynku. Komisja uważa, że klauzula o przywództwie niecenowym oraz możliwe ograniczenia wzrostu w głównych segmentach rynku, dalsze ograniczenie działalności kredytowej banku, w tym redukcja obecnie przewidywanych potrzeb finansowania poprzez depozyty, mogą okazać się konieczne, by złagodzić zakłócenia konkurencji.
TEKST PISMA
..................................................Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX
Grafiki zostały zamieszczone wyłącznie w Internecie. Obejrzenie grafik podczas pracy z programem Lex wymaga dostępu do Internetu.
..................................................
grafika
