Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie statystyk kwartalnych w zakresie wolnych miejsc pracy we WspólnocieCOM(2007) 76 wersja ostateczna
(2007/C 175/03)
(Dz.U.UE C z dnia 27 lipca 2007 r.)
Dnia 4 kwietnia 2007 r. Rada, działając na podstawie art. 262 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, postanowiła zasięgnąć opinii Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie wspomnianej powyżej.
Dnia 24 kwietnia 2007 r. Prezydium Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego powierzyło przygotowanie opinii w tej sprawie Sekcji ds. Unii Gospodarczej i Walutowej oraz Spójności Gospodarczej i Społecznej.
Mając na względzie pilny charakter prac, na 436. sesji plenarnej w dniach 30-31 maja 2007 r. (posiedzenie z dnia 31 maja 2007 r.) Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny wyznaczył Susannę FLORIO na sprawozdawcę generalnego oraz przyjął jednogłośnie następującą opinię:
1. Wstęp
1.1 Dostępność wiarygodnych i dobrych jakościowo danych statystycznych to dla podmiotów instytucjonalnych, gospodarczych i społecznych niezbędne narzędzie monitorowania i oceny skuteczności określonych działań legislacyjnych oraz podejmowania decyzji na przyszłość.
1.2 Możliwość wyrobienia sobie możliwie jak najbardziej dokładnego i bliskiego rzeczywistości poglądu na obecną sytuację stanowi niezbędny element pozwalający na przyjęcie najlepszych możliwych rozwiązań politycznych.
1.3 Jest to szczególnie prawdziwe w przypadku statystyk dotyczących stanu zatrudnienia w Europie służących analizie postępów poczynionych przez państwa członkowskie w odniesieniu do celów wyznaczonych w ramach strategii lizbońskiej.
1.4 Dla zrozumienia kształtowania się tendencji na rynku pracy w Unii Europejskiej duże znaczenie ma wiedza na temat tego, w jakich branżach, regionach i w jakiej liczbie występują wolne miejsca pracy. Oferty miejsc pracy, które pozostały nieobsadzone, odzwierciedlają zmiany koniunkturalne w poszczególnych sektorach gospodarki i mogą dać pogląd pomocny we wskazaniu regionów europejskich o największych brakach pod względem siły roboczej lub, przeciwnie, o znaczącym wzroście pod względem gospodarczym i w dziedzinie zatrudnienia.
1.5 Wolne miejsca pracy są uwzględnione w podstawowych europejskich wskaźnikach gospodarczych (PEWG) i stanowią wskaźnik, który w wypadku szybkiego udostępnienia jest również przydatny dla Europejskiego Banku Centralnego i dla Komisji Europejskiej przy ocenie skutków rozwoju gospodarczego w danych sektorach, jak również dla wyważenia decyzji dotyczących polityki walutowej.
1.6 Ożywienie strategii lizbońskiej, sięgające Rady Europejskiej w marcu 2005 r., uwzględniało wśród największych priorytetów utworzenie nowych miejsc pracy wyższej jakości, co nieuchronnie zwiększyło potrzebę polepszenia informacji statystycznych dotyczących zapotrzebowania na siłę roboczą.
1.7 Zintegrowane wytyczne dla wzrostu i zatrudnienia na lata 2005-2008 oraz ogólne wytyczne polityki gospodarczej (OWPG), w kontekście europejskiej strategii na rzecz zatrudnienia (EES) wymagają zagregowanych danych w skali europejskiej o wolnych miejscach pracy w podziale na rodzaje działalności gospodarczej w celu przeanalizowania poziomu i struktury popytu na siłę roboczą.
1.8 Dostępność wiarygodnych i często aktualizowanych danych statystycznych pozwala również poszczególnym państwom członkowskim na ocenę sytuacji na rynku pracy i na podjęcie konsekwentnie do tego decyzji w zakresie polityki zatrudnienia, również w skali regionalnej.
2. Wniosek Komisji
2.1 Krajowe dane o wolnych i obsadzonych miejscach pracy są gromadzone od 2003 r. na zasadzie "gentlemens' agreement", czyli niepisanej umowy. Umowa ta, choć dawała gwarancje elastyczności i niezależności państwom członkowskim, nie spełniała w pełni potrzeb użytkowników danych.
2.2 W chwili obecnej cztery państwa członkowskie nie przekazały danych do Eurostatu, a przekazane dane nie zawsze są w pełni ze sobą porównywalne. Natomiast gromadzenie danych kwartalnych nie odpowiada wymogom EBC i Komisji dotyczących zakresu, terminowego dostarczania i harmonizacji danych.
2.3 Przy pomocy wniosku dotyczącego rozporządzenia COM (2007) 76 wersja ostateczna, opracowanego z inicjatywy Komitetu Zatrudnienia, Komisja dąży do ustanowienia zasad pozwalających uzyskać porównywalne dane statystyczne o wolnych miejscach pracy w określonych ramach czasowych.
2.4 W trakcie prac nad wnioskiem, obejmujących konsultacje z ekspertami i Komitetem ds. Programów Statystycznych (KPS) rozważano różne możliwe opcje. Ostatecznie wariant przedstawiony we wniosku dotyczącym rozporządzenia ustanawia, że gromadzenie rocznych danych strukturalnych, w krótkim okresie, nadal będzie odbywało się na zasadzie niepisanej umowy.
2.5 Zatem wniosek skupia się głównie na regulacji gromadzenia kwartalnych danych statystycznych o wolnych miejscach pracy. Na podstawie doświadczenia nabytego przy stosowaniu tego rozporządzenia przewiduje się możliwość wydania w przyszłości nowego rozporządzenia pozwalającego na uzyskanie potrzebnych danych w skali rocznej.
2.6 W celu określenia stopnia szczegółowości podziału na rodzaje działalności gospodarczej, należy zastosować aktualnie obowiązującą wersję wspólnej statystycznej klasyfikacji działalności gospodarczej we Wspólnotach Europejskich (NACE).
2.7 Gdy to możliwe, zachowując określone standardy jakości, pozostawiono państwom członkowskim swobodę korzystania ze źródeł administracyjnych czy ograniczenia liczby rodzajów działalności gospodarczej do uwzględnienia, w celu zmniejszenia obciążeń dla przedsiębiorstw (art. 5).
2.8 Komisja (art. 8) przewiduje przeprowadzenie całej serii analiz wykonalności przez państwa członkowskie, które mają trudności z przedłożeniem danych dla:
a) podmiotów zatrudniających mniej niż 10 pracowników i/lub
b) następujących rodzajów działalności:
i) rolnictwo, leśnictwo i rybactwo,
ii) administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe ubezpieczenia społecznie,
iii) edukacja,
iv) ochrona zdrowia i opieka społeczna,
v) działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją,
vi) działalność organizacji stowarzyszeniowych, naprawa komputerów i artykułów użytku osobistego i domowego oraz pozostała działalność usługowa indywidualna.
2.9 W pierwszej fazie rozruchu (pierwsze trzy lata) przewiduje się wsparcie finansowe UE dla państw członkowskich. Koszty te przez pierwsze trzy lata będą uwzględnione w programie wspólnotowym na rzecz zatrudnienia i solidarności społecznej PROGRESS(1) (art. 9). W ten sposób będzie można uruchomić inicjatywy wprowadzające innowacje i udoskonalenia w dziedzinie gromadzenia danych, a także zakończyć fazę niepisanej umowy.
3. Wnioski i zalecenia
3.1 EKES podkreśla znaczenie dysponowania jak najbardziej spójnymi i wiarygodnymi danymi statystycznymi o stanie zatrudnienia w Europie, docenia i popiera starania Komisji o ustanowienie ram prawnych umożliwiających uzyskanie jak najbardziej aktualnych, porównywalnych i właściwych danych o wolnych miejscach pracy na szczeblu europejskim.
3.2 Dla osiągnięcia celów strategii lizbońskiej, pod względem gospodarczym i przede wszystkim pod względem zatrudnienia, potrzebne jest stałe i skuteczne wsparcie w postaci danych statystycznych dostępnych dla wszystkich użytkowników takich danych oraz podmiotów gospodarczych, społecznych i instytucjonalnych, tak na szczeblu europejskim, jak i krajowym.
3.3 EKES zgadza się z wyborem instrumentu, jakim jest rozporządzenie, ponieważ wniosek wymaga, jak w przypadku większości działań statystycznych, jednolitego i szczegółowego stosowania na terenie całej Unii Europejskiej.
3.4 Decyzja o uwzględnieniu we wniosku tylko gromadzenia danych kwartalnych, a kontynuowania gromadzenia rocznych danych strukturalnych na zasadzie niepisanej umowy, z pewnością wynika ze słusznego zamiaru stopniowej realizacji przejścia od gromadzenia danych na zasadzie niepisanej umowy do gromadzenia danych na bazie rozporządzenia europejskiego. Temu przejściowemu okresowi powinno koniecznie towarzyszyć stałe monitorowanie uzyskanych wyników i EKES ma nadzieję, że w najbliższej przyszłości będzie można uzyskać bardziej kompletny i wiarygodny obraz możliwości europejskiego rynku pracy, tak na bazie danych rocznych, jak i kwartalnych.
Komitet ubolewa, że nie przygotowano jeszcze oceny wpływu, ale oczekuje jej sporządzenia przez Komisję przed ewentualnym przyjęciem drugiego rozporządzenia wdrążającego, gdyż co do zasady nastąpi wzrost kosztów i obciążeń dla przedsiębiorstw europejskich bez rekompensującego ten wzrost zmniejszenia innej działalności w zakresie badań.
3.5 EKES uważa jednak, że ze względu na potrzebę uproszczenia operacji związanych z gromadzeniem danych statystycznych i zmniejszenia ich kosztów zdecydowano, w sposób nie w pełni jasny, że zbieranie danych dotyczących sektorów tzw. "sezonowych", w szczególności związanych z rolnictwem, rybactwem i leśnictwem, ma charakter dobrowolny.
3.6 Problem "sezonowego dostosowywania" budzi jednak wątpliwości odnośnie do wiarygodności takich statystyk, ponieważ w innych branżach przemysłowych lub w administracji publicznej formy sezonowych umów o pracę są stosowane od wielu lat (przemysł włókienniczy, rolno-spożywczy, turystyka itd.).
3.7 Poza tym, obecnie we wszystkich państwach UE umowy o prace obejmują dziesiątki różnych form stosunku pracy. Dlatego ważne byłoby uzyskanie informacji, o jakie wolne miejsca pracy chodzi (na czas nieokreślony, na czas określony, w niepełnym wymiarze czasu pracy, na umowę zlecenie, w formie współpracy itd.).
3.8 Bliższy rzeczywistości obraz potencjału rynku pracy, jego ewolucji oraz słabości w niektórych sektorach lub regionach dałby możliwość lepszego skoncentrowania się na strategiach, jakie należałoby zastosować, by osiągnąć cele lizbońskie.
3.9 Również z tego powodu EKES uważa, że przede wszystkim w takich kwestiach niezbędna jest konsultacja z europejskimi partnerami społecznymi oraz ich bezpośrednie zaangażowanie.
Komitet przyjmuje z zadowoleniem uprawnienia kontrolne Parlamentu wobec wniosku, którego przyjęcie podlegać będzie procedurze współdecyzji z Parlamentem Europejskim. Rozporządzenia wdrażające będą przedmiotem komitologii w ramach procedury regulacyjnej połączonej z kontrolą, zgodnie z procedurą ustanowioną na mocy decyzji Rady 1999/468/WE i decyzji Rady 2006/512/WE.
Bruksela, 31 maja 2007 r.
|
Przewodniczący |
|
Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego |
|
Dimitris DIMITRIADIS |
______
(1) Przyjęty decyzją 1672/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 2006 r. Wsekcji "1-zatrudnienie" wyraźnie mowa jest o finansowaniu działań (w tym działań statystycznych) mających na celu "[...]poprawę zrozumienia sytuacji i perspektyw w dziedzinie zatrudnienia, w szczególności poprzez [...] opracowywanie danych statystycznych i wspólnych wskaźników[...]".
