Przygotowanie zawodowe młodocianych w uspołecznionych zakładach pracy i ich wynagradzanie.

ROZPORZĄDZENIE
RADY MINISTRÓW
z dnia 12 października 1989 r.
w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych w uspołecznionych zakładach pracy i ich wynagradzania.

Na podstawie art. 191 § 3 i art. 195 § 2 Kodeksu pracy zarządza się, co następuje:

Rozdział  1

Przepisy ogólne

§  1.
1.
Przygotowanie zawodowe młodocianych pracowników, zwanych dalej "młodocianymi", może odbywać się w uspołecznionych zakładach pracy poprzez:
1)
naukę zawodu,
2)
przyuczenie do wykonywania określonej pracy.
2.
Nauka zawodu ma na celu przygotowanie zawodowe młodocianego do pracy w charakterze wykwalifikowanego robotnika i obejmuje praktyczną naukę zawodu organizowaną w zakładzie pracy na zasadach ustalonych w odrębnych przepisach oraz dokształcanie teoretyczne.
3.
Przyuczenie do wykonywania określonej pracy ma na celu przygotowanie młodocianego do pracy w charakterze robotnika przyuczonego i może dotyczyć prac, których rodzaj nie wymaga odbycia nauki zawodu.
§  2.
Zakład pracy jest obowiązany zawrzeć z młodocianym na piśmie umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego, która powinna określać:
1)
rodzaj przygotowania zawodowego (nauka zawodu lub przyuczenie do wykonywania określonej pracy),
2)
czas trwania przygotowania zawodowego,
3)
sposób dokształcania teoretycznego,
4)
wysokość wynagrodzenia,

Rozdział  2

Nauka zawodu

§  3.
Zakład pracy zawiera z młodocianym umowę o pracę w celu nauki zawodu w terminach przyjęć kandydatów do szkół zawodowych.
§  4.
Zawody i specjalności, w których może odbywać się nauka zawodu, czas trwania tej nauki oraz rodzaje i zakres zdobywanych umiejętności określają plany i programy nauczania dostosowane do klasyfikacji zawodów i specjalności szkolnictwa zawodowego.
§  5.
1.
Zakład pracy zatrudniający młodocianego w celu nauki zawodu jest obowiązany zapewnić:
1)
realizację obowiązującego programu nauczania,
2)
osoby szkolące młodocianych, spełniające wymagania kwalifikacyjne określone w odrębnych przepisach.
2.
Terenowy organ administracji państwowej o właściwości szczególnej do spraw zatrudnienia i spraw socjalnych stopnia wojewódzkiego, w uzgodnieniu z kuratorem oświaty i wychowania, może nie wyrazić zgody na zatrudnianie w celu nauki, zawodu młodocianych w zakładzie pracy, który nie zapewnia prawidłowego przebiegu tej nauki.
§  6.
Zakład pracy, który zatrudnia w celu nauki zawodu większą liczbę młodocianych, niż wynika to z jego potrzeb, zawiera z młodocianymi umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego na czas określony.
§  7.
1. 1
Zakład pracy zatrudniający młodocianych w celu nauki zawodu organizuje, za zgodą kuratora oświaty, ich dokształcanie w prowadzonej przez siebie lub wspólnie z innymi zakładami pracy szkole zasadniczej albo kieruje ich na dokształcanie do szkół zasadniczych prowadzonych przez kuratora oświaty lub też organizuje tylko dokształcanie w zakresie teoretycznej nauki zawodu, w celu przygotowania młodocianego do złożenia przed państwową komisją egzaminacyjną egzaminu na tytuł wykwalifikowanego robotnika.
2.
Nauka zawodu kończy się uzyskaniem przez młodocianego tytułu wykwalifikowanego robotnika, a w przypadku uczęszczania do szkoły zasadniczej - świadectwa jej ukończenia.
§  8.
Osoby, które przed ukończeniem nauki zawodu osiągnęły pełnoletność, kończą tę naukę na warunkach określonych dla młodocianych.
§  9.
W razie przerwania nauki zawodu i podjęcia jej w tym samym lub pokrewnym zawodzie w innym zakładzie pracy, czas odbytej poprzednio nauki zawodu zalicza się młodocianemu po sprawdzeniu stopnia opanowania zawodu. Zaliczenie następuje w porozumieniu ze szkołą, w której młodociany dokształca się.
§  9a. 2
1.
O konieczności rozwiązania z młodocianym za wypowiedzeniem umowy o pracę w celu nauki zawodu (art. 196 Kodeksu pracy) zakład pracy zawiadamia, nie później niż na 45 dni przed terminem dokonania wypowiedzenia, opiekuna młodocianego, rejonowe biuro pracy oraz szkołę, w której młodociany dokształca się, informując o przyczynach uzasadniających zamierzone wypowiedzenie.
2.
Rejonowe biuro pracy w porozumieniu z kuratorem oświaty i wychowania podejmie działania mające na celu zapewnienie młodocianym, o których mowa w ust. 1, kontynuowania nauki zawodu w dotychczasowym lub pokrewnym zawodzie.

Rozdział  3

Przyuczenie do wykonywania określonej pracy

§  10.
1.
Przyuczenie do wykonywania określonej pracy, zwane dalej "przyuczeniem", może trwać od 3 do 6 miesięcy.
2.
Czas trwania oraz programy przyuczania są ustalone przez zakład pracy.
§  11.
1.
Po ukończeniu przez młodocianego przyuczenia przeprowadza się egzamin. Jeżeli wynik egzaminu jest pomyślny, zakład pracy wydaje zaświadczenie określające czas trwania przyuczenia, rodzaj pracy oraz uzyskaną ocenę.
2.
W razie negatywnego wyniku egzaminu, ustala się, na jaki okres należy przedłużyć przyuczenie, z tym jednak że okres ten nie może przekroczyć 3 miesięcy.

Rozdział  4

Zasady wynagradzania młodocianych

§  12.
1. 3
Młodocianym w okresie nauki zawodu przysługuje wynagrodzenie obliczane w stosunku procentowym do przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, bez wypłat z zysku i nadwyżki bilansowej w spółdzielniach, w pięciu podstawowych działach gospodarki uspołecznionej za ostatni miesiąc poprzedniego kwartału, publikowanego przez Główny Urząd Statystyczny w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".
2. 4
Ustala się następujący stosunek procentowy wynagrodzenia, o którym mowa w ust. 1:
1)
w pierwszym roku nauki - od 4 do 9%,
2)
w drugim roku nauki - od 5 do 12%,
3)
w trzecim roku nauki - od 6 do 15%.
3.
Młodociani w trzecim roku nauki zawodu mogą być wynagradzani według stawek płac zasadniczych obowiązujących w zakładzie na stanowiskach pracy, na których będą wykonywali pracę.
§  13.
Młodocianym mogą być przyznawane miesięczne nagrody w wysokości 20% ich wynagrodzenia miesięcznego.
§  14. 5
Młodocianym odbywającym w zakładach pracy przyuczenie do wykonywania określonej pracy przysługuje wynagrodzenie w wysokości od 4 do 9% wynagrodzenia, o którym mowa w § 12 ust. 1.
§  15.
1.
Młodociani uczęszczający do szkół są uprawnieni do korzystania z ulg taryfowych przy przejazdach kolejami na zasadach stosowanych wobec uczniów szkół dla młodzieży nie pracującej.
2.
Młodocianym zatrudnionym w celu przygotowania zawodowego i dokształcającym się w ośrodkach dokształcania zawodowego znajdujących się w innej miejscowości niż ich miejsce zamieszkania i miejsce pracy przysługuje od zakładu pracy zwrot kosztów przejazdów do ośrodka i z powrotem oraz zwrot kosztów pobytu (zakwaterowania i wyżywienia) na zasadach określonych dla pracowników pełnoletnich podnoszących kwalifikacje na podstawie skierowania zakładów pracy.
3. 6
Przepis ust. 2 nie dotyczy młodocianych, z którymi umowa o pracę została zawarta po dniu 1 września 1990 r.
§  15a. 7
Przepisy rozporządzenia stosuje się odpowiednio do młodocianych zatrudnionych w nie uspołecznionych zakładach pracy nie będących rzemieślniczymi zakładami pracy.

Rozdział  5

Przepisy końcowe

§  16.
Traci moc rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 20 września 1974 r. w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania (Dz. U. Nr 37, poz. 219, z 1975 r. Nr 14, poz. 85, z 1984 r. Nr 3, poz. 16, z 1985 r. Nr 18, poz. 81 i Nr 52, poz. 268 z 1988 r. Nr 3, poz. 19 oraz z 1989 r. Nr 47, poz. 255)
§  17.
Rozporządzenia wchodzi w życie z dniem ogłoszenia z mocą od dnia 1 października 1989 r.
1 § 7 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 grudnia 1992 r. (Dz.U.92.102.519) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1993 r.
2 § 9a dodany przez § 1 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 sierpnia 1990 r. (Dz.U.90.60.346) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 września 1990 r.
3 § 12 zmieniony przez § 1 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 sierpnia 1990 r. (Dz.U.90.60.346) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 września 1990 r.
4 § 12 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 grudnia 1992 r. (Dz.U.92.102.519) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1993 r.
5 § 14:

- zmieniony przez § 1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 sierpnia 1990 r. (Dz.U.90.60.346) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 września 1990 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 grudnia 1992 r. (Dz.U.92.102.519) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1993 r.

6 § 15 ust. 3 dodany przez § 1 pkt 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 sierpnia 1990 r. (Dz.U.90.60.346) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 września 1990 r.
7 § 15a dodany przez § 1 pkt 5 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 sierpnia 1990 r. (Dz.U.90.60.346) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 września 1990 r.

Zmiany w prawie

Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024