Zasady i tryb ustalania wysokości oraz rozliczanie kredytów na zasiłki chorobowe z funduszów ubezpieczenia społecznego.

ROZPORZĄDZENIE
RADY MINISTRÓW
z dnia 22 grudnia 1959 r.
w sprawie zasad i trybu ustalania wysokości oraz rozliczania kredytów na zasiłki chorobowe z funduszów ubezpieczenia społecznego.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1958 r. o zwalczaniu nadużyć w zakresie wykorzystywania zaświadczeń o czasowej niezdolności do pracy (Dz. U. Nr 35, poz. 154) zarządza się, co następuje:
§  1.
1.
Przepisy rozporządzenia mają zastosowanie do państwowych i spółdzielczych zakładów pracy, działających na zasadach rozrachunku gospodarczego, jeżeli w dniu 2 stycznia danego roku zatrudniają co najmniej 50 pracowników nie otrzymujących wynagrodzenia w okresie niezdolności do pracy z powodu choroby.
2.
Za pracowników w rozumieniu ust. 1 uważa się również członków i kandydatów na członków zatrudnionych w spółdzielniach pracy.
§  2.
Kredyty dla poszczególnych zakładów pracy przewidziane na wypłatę zasiłków z funduszów ubezpieczenia społecznego obejmują następujące rodzaje zasiłków chorobowych, zwanych w dalszym ciągu "limitowanymi":
1)
zasiłek dla pracownika leczącego się w domu (ambulatoryjnie),
2)
zasiłek za okres odosobnienia w razie choroby zakaźnej,
3)
zasiłek za okres opieki nad chorym dzieckiem.
§  3.
Wysokość kredytów na zasiłki limitowane wypłacane z funduszów ubezpieczenia społecznego ustala w formie wskaźnika procentowego na poszczególne kwartały organ ubezpieczeń społecznych właściwy do pobierania składek na ubezpieczenia społeczne.
§  4.
1.
Wskaźnikiem procentowym, o którym mowa w § 3, jest stosunek wydatków na zasiłki limitowane do funduszu płac, stanowiącego podstawę obliczenia składek na ubezpieczenia społeczne.
2.
Rada Ministrów określa w drodze uchwały zasady ustalania wskaźnika procentowego na poszczególne kwartały każdego roku.
3.
Decyzja organu ubezpieczeń społecznych ustalająca wskaźniki procentowe w myśl uchwały Rady Ministrów jest ostateczna.
§  5.
1.
Wskaźnik procentowy ustalony w myśl uchwały Rady Ministrów przewidzianej w § 4 ust. 2 może być obniżony przez organ ubezpieczeń społecznych, o którym mowa w § 3, jeżeli jest on znacznie wyższy od wskaźników procentowych obliczonych dla zakładów pracy o porównywalnych warunkach działania.
2.
Decyzję o obniżeniu wskaźników w myśl ust. 1 wydaje organ ubezpieczeń społecznych po wszechstronnej analizie przyczyn zwiększonych wydatków na zasiłki limitowane, przeprowadzonej wspólnie z odpowiednim organem służby zdrowia oraz z zarządem okręgowym właściwego związku zawodowego. O obniżeniu wskaźnika procentowego zakład pracy powinien być zawiadomiony przez organ ubezpieczeń społecznych w czasie poprzedzającym odpowiedni kwartał.
3.
Od decyzji wydanej na podstawie ust. 1 zakład pracy może odwołać się w ciągu miesiąca od dnia jej doręczenia do Centralnego Zarządu Ubezpieczeń Społecznych. Odwołanie zakładu pracy nie wstrzymuje wykonania decyzji. Decyzja Centralnego Zarządu Ubezpieczeń Społecznych jest ostateczna.
§  6.
Wysokość kredytów na zasiłki limitowane może być podwyższona po upływie kwartału przez organ ubezpieczeń społecznych, o którym mowa w § 3, na uzasadniony wniosek zakładu pracy, jeżeli znaczny wzrost wydatków na zasiłki limitowane spowodowany został w kwartale:
1)
epidemią lub szczególnymi zdarzeniami losowymi,
2)
innymi obiektywnymi przyczynami niezależnymi od zakładu pracy.
§  7.
Jeżeli wydatki na zasiłki limitowane wyniosły w zakładzie pracy w ciągu roku mniej niż 0,5% funduszu płac, stanowiącego podstawę obliczenia składek na ubezpieczenia społeczne, można odstąpić od ustalenia wysokości kredytów na zasiłki limitowane w roku następnym.
§  8.
1.
W terminie zapłaty składek na ubezpieczenia społeczne za ostatni miesiąc każdego kwartału zakład pracy obowiązany jest składać organowi ubezpieczeń społecznych, o którym mowa w § 3, kwartalne sprawozdanie o wydatkach na zasiłki limitowane.
2.
Kwartalne sprawozdanie o wydatkach na zasiłki limitowane powinno zawierać:
1)
wysokość funduszu płac, stanowiącego podstawę obliczenia składek na ubezpieczenia społeczne,
2)
wysokość kredytów na zasiłki limitowane wynikającą ze wskaźnika procentowego ustalonego na kwartał sprawozdawczy,
3)
kwotę wydatków na zasiłki limitowane,
4)
różnicę między wysokością kredytów na zasiłki limitowane a kwotą wydatków na te zasiłki.
§  9.
1.
Wypłata wszystkich zasiłków należnych z tytułu ubezpieczenia społecznego jest dokonywana przez zakłady pracy w ciągu kwartału z funduszów ubezpieczenia społecznego bez względu na wysokość kredytów ustalonych na zasiłki limitowane.
2.
Jeżeli kwota wypłaconych w kwartale limitowanych zasiłków przekracza wysokość ustalonych na ten cel kredytów, zakład pracy pokrywa różnicę z funduszu płac, przelewając ją w terminie określonym w § 8 ust. 1 na rachunek bankowy organu ubezpieczeń społecznych, o którym mowa w § 3.
3.
Nie wpłacona w terminie przez zakład pracy kwota przekraczająca wysokość kredytów na limitowane zasiłki jest pokrywana z rachunku zakładu pracy w trybie przewidzianym dla realizacji administracyjnych tytułów egzekucyjnych.
§  10.
Zasiłki limitowane wypłacane z powodu gruźlicy za okresy powyżej 182 dni niezdolności do pracy potrącane są z kwoty przekroczenia kredytów ustalonych na wypłatę zasiłków limitowanych i pokrywane są z funduszów ubezpieczenia społecznego.
§  11.
1.
Jeżeli zakład pracy nie wykorzysta w kwartale kredytów na limitowane zasiłki w ustalonej wysokości, nie wykorzystaną kwotę zalicza się na przekroczenie kredytów w innych kwartałach danego roku.
2.
Jeżeli niewykorzystanie kredytów na zasiłki limitowane nastąpiło w danym roku po upływie kwartałów, w których miały miejsce przekroczenia tych kredytów, organ ubezpieczeń społecznych, o którym mowa w § 3, zwraca zakładowi pracy kwoty określone w § 9 ust. 2 do wysokości nie wykorzystanych kredytów.
§  12.
Kwoty nie wykorzystanych w ciągu roku kredytów na zasiłki limitowane Centralna Rada Związków Zawodowych w porozumieniu z Ministerstwem Zdrowia przeznacza na podniesienie stanu zdrowotności.
§  13.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia z mocą od dnia 1 stycznia 1960 r.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1960.1.1

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Zasady i tryb ustalania wysokości oraz rozliczanie kredytów na zasiłki chorobowe z funduszów ubezpieczenia społecznego.
Data aktu: 22/12/1959
Data ogłoszenia: 11/01/1960
Data wejścia w życie: 01/01/1960, 11/01/1960