Cztery akty prawne mają uzdrowić Trybunał Konstytucyjny

Wymiar sprawiedliwości

Uchwała, dwa projekty ustaw dotyczące Trybunału Konstytucyjnego i projekt zmian w Konstytucji - to pomysł koalicji rządzącej na rozwiązanie problemu TK. W uchwale Sejm ma zaapelować do wszystkich sędziów Trybunału o rezygnację, a tym samym przyłączenie się do procesu demokratycznych zmian. Wskazuje też jednoznacznie, że sędziowie dublerzy nie są sędziami, a funkcje prezesa sprawuje osoba nieuprawniona. Z kolei jeśli chodzi o orzeczenia, to "wypaść z obiegu" ma m.in. wyrok w sprawie aborcji.

04.03.2024

Bierność pozwanego może skończyć się wyrokiem zaocznym

Wymiar sprawiedliwości

Niejednokrotnie w sporze sądowym tylko strona powodowa jest aktywna. Bierność strony pozwanej umożliwia więc wydanie wyroku zaocznego. W takim przypadku sądy często uwzględniają żądanie pozwu. Pozwany może oczywiście temu przeciwdziałać. Wyrok wydany podczas jego nieobecności nie będzie zaoczny, jeżeli żądał przeprowadzenia rozprawy pod jego nieobecność lub np. składał w sprawie wyjaśnienia ustnie lub na piśmie.

04.03.2024

Zarzut usiłowania zabójstwa wielu osób dla kierowcy w Szczecinie

Prawo karne

33-latek, który w piątek wjechał w grupę kilkunastu osób na pl. Rodła, a następnie doprowadził do kolizji z trzema innymi samochodami na al. Wyzwolenia w Szczecinie, w sobotę w prokuraturze rejonowej usłyszał zarzuty, m.in. usiłowania zabójstwa wielu osób, spowodowania katastrofy w ruchu lądowym, ucieczki z miejsca wypadku oraz spowodowania obrażeń kwalifikowanych z art. 156 oraz art. 157 kodeksu karnego.

02.03.2024

Konflikt w Prokuraturze w sprawie odwołań ze stanowisk

Prawnicy Prokuratura

Między prokuratorami trwa spór. Chodzi o wykładnię przepisów wprowadzających ustawę Prawo o Prokuraturze. Konflikt pojawił się między nowo powołanymi władzami Prokuratury a grupą tzw. Ziobrystów, którzy uważają, że odwołanie prokuratora krajowego było nielegalne. Według prok. Roberta Hernanda i prof. Jacka Potulskiego przywrócenie prok. Dariusza Barskiego do stanu czynnego nastąpiło legalnie. Inaczej uważają jednak minister Adam Bodnar i prof. Jan Zimmermann.

02.03.2024

Nowa ustawa o skutkach decyzji członków neo-KRS

Prawnicy

Na stronach Stowarzyszenia Sędziów Polskich Iustitia opublikowano projekt ustawy, która reguluje skutki uchwał Krajowej Rady Sądownictwa wydane w latach 2018–2024, w których podjęciu brał udział sędzia wybrany na członka tej Rady. Neo-sędziowie to w większości osoby, które będąc już sędziami przyjęły awans do wyższej instancji. Ustawa mówi jasno, że powrócą na poprzednie stanowiska, a konkursy należy powtórzyć.

01.03.2024

Apel o odwołanie kolejnego prezesa sądu

Prawnicy Wymiar sprawiedliwości

Sędziowie z Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie zaapelowali do ministra sprawiedliwości Adama Bodnara o odwołanie prezesa Rafała Puchalskiego. Chcą również, aby stanowisko stracił jego zastępca, sędzia Józef Pawłowski. Sędziowie rzeszowskiej apelacji zarzucają prezesowi i wiceprezesowi, że fatalnie zarządzają sądem, wobec czego tworzą się ogromne zaległości w rozpoznawaniu spraw.

01.03.2024

Tysiąc złotych za pozew frankowy - reszta zależy od tego, czy będzie biegły

Wymiar sprawiedliwości Domowe finanse Kredyty frankowe

Frankowicz, decydując się na walkę o unieważnienie umowy, musi liczyć się po pierwsze z kosztami związanymi z reprezentowaniem przez profesjonalnego pełnomocnika. To jednak nie wszystko - do tego dochodzą m.in. opłaty sądowe oraz koszty wynikające np. z powołania biegłych. Dzięki temu, że w postępowaniach dotyczących kredytów frankowych wiele kwestii jest już wyjaśnionych, choćby przez TSUE, udział biegłych coraz częściej nie jest potrzebny.

01.03.2024

Problem neo-sędziów zaczyna przytłaczać sądy

Wymiar sprawiedliwości

Jeden neo-sędzia, dwie sprawy, dwa wnioski o jego wyłączenie i dwa różnej treści postanowienia - to sytuacja z ostatnich tygodni, która miała miejsce w Sądzie Okręgowym w Elblągu. Adwokaci, radcy prawni coraz częściej nie tylko wnioskują o wyłączenie sędziego z powodu udziału przy jego powołaniu neo-KRS, ale tę wadliwość podnoszą w apelacji. I odnoszą sukcesy, choć nie zawsze. Sami sędziowie przyznają, że sytuacja wymaga pilnej legislacyjnej interwencji, bo sądy zaczynają się gubić. Część z nich podkreśla, że jeśli neo-sędzia nie jest sędzią - to nie ma też jego orzeczeń.

01.03.2024

Udział Polski w Prokuraturze Europejskiej potwierdzony przez KE

Prokuratura

Komisja Europejska przyjęła w czwartek decyzję potwierdzającą udział Polski w Prokuraturze Europejskiej (EPPO). Na wniosek skierowany do Komisji przez Polskę Prokuratura Europejska będzie właściwa do prowadzenia dochodzeń i ścigania przestępstw naruszających interesy finansowe Unii, popełnionych w Polsce po 1 czerwca 2021 roku. Polska formalnie stanie się częścią Prokuratury Europejskiej z dniem wejścia w życie decyzji Komisji.

29.02.2024

Coraz więcej nowych przepisów, krótsze vacatio legis

Prawnicy Administracja publiczna

Skokowo zwiększa się liczba nowych i zmienionych przepisów. W 2023 roku ogłoszono aż 143 155 nowych aktów prawnych – ponad 15 tys. więcej niż rok wcześniej. Przynajmniej raz zmieniono natomiast 31 968 aktów. Najczęściej zmieniana była ustawa o PIT. Nadal wiele przepisów wchodzi w życie z datą wsteczną - w momencie publikacji dowiadujemy się, że... ustawa już dawno obowiązuje. To tylko niektóre problemy wskazane w raporcie „Poprawmy prawo”.

29.02.2024

Sąd nie uzasadnił zabezpieczenia? Zaskarżenie trzeba składać od razu

Wymiar sprawiedliwości

Od 2019 roku obowiązuje przepis, zgodnie z którym sąd może w sprawie cywilnej odstąpić od uzasadnienia postanowienia wpadkowego. Sędziowie korzystają z tego w sprawach rodzinnych, ale też np. w sprawach frankowych. Część z nich stosuje też ogólne pouczenia dotyczące zaskarżania. Efekt? Strona w tym przypadku powinna składać zażalenie od razu, czyli w ciągu siedmiu dni. Zamiast tego wnioskuje o pisemne uzasadnienie, sąd wniosek odrzuca... a termin przepada.

29.02.2024

Mediacja ma być sposobem na zatory sądowe, ale z przepisami nadal jest problem

Wymiar sprawiedliwości

Już poprzednie kierownictwo Ministerstwa Sprawiedliwości zapewniało, że w mediacji widzi sposób na rozładowanie sądowych zatorów. Wprowadzone zostały różnego rodzaju zmiany w przepisach, miał zacząć działać Krajowy Rejestr Mediatorów. Kwestie rejestru podejmuje i obecne kierownictwo, prawnicy podkreślają jednak, że jeśli mediacja ma się upowszechnić, potrzeba kompleksowych - a nie punktowych uregulowań. Konieczne jest weryfikowanie umiejętności mediatora oraz stworzenie choćby mediatorskiego kodeksu etyki.

29.02.2024

Ponad 200 spraw przeciwko sędziom prawidłowo stosującym prawo europejskie

Prawnicy Wymiar sprawiedliwości

Cztery lata trwało wyjaśnianie zarzutu złamania Konstytucji przez trzech sędziów. Sędziowie Sądu Okręgowego w Krakowie chcieli wyjaśnić, czy w sprawie zachodzi nienależyta obsada sądu. W tym celu zwrócili się o przesłanie informacji ‎o okolicznościach powołania asesora na stanowisko. Nie dokonali ingerencji w tryb powoływania asesorów – orzekł Sąd Najwyższy. Była to pierwsza sprawa wytoczona przez rzecznika dyscyplinarnego, która miała wywołać efekt mrożący wśród sędziów, by nie stosowali prawa europejskiego.

29.02.2024

RPO: W dowodzie osobistym dziecka dwóch kobiet należy uwzględnić obie matki

Prawo rodzinne Podatki międzynarodowe

Naczelny Sąd Administracyjny wydał wyrok w sprawie odmowy wydania dowodu osobistego 8-letniemu Victorowi, który w swoim brytyjskim akcie urodzenia jako rodziców ma wskazane dwie matki - orzekł, że w dowodzie osobistym można uwzględnić tylko jedną z nich. Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną - potwierdził natomiast, że niewątpliwie dziecko jest obywatelem Polski, ponieważ jego matka jest Polką.

28.02.2024

W Bielsku-Białej o nieodpłatnej pomocy prawnej

Wymiar sprawiedliwości

8 marca 2024 r. w Akademii Nauk Stosowanych w Bielsku-Białej odbędzie się Konferencja Naukowa pn. „Nieodpłatna pomoc prawa jako element budowania społeczeństwa obywatelskiego”. Współorganizatorem wydarzenia będzie Naczelna Rada Adwokacka. Uczestnicy zastanawiać się będą nad tym, do których założeń wrócić, jakie zmiany są konieczne, jakie rozwiązania pozostawić, by system służył obywatelom.

28.02.2024

Komunikator i e-mail pod kontrolą służb? Rząd wycofuje się z kontrowersyjnych zmian

Policja Nowe technologie RODO

Na tapet wraca nowe Prawo komunikacji elektronicznej - projekt przekazano do konsultacji i uzgodnień międzyresortowych. W zeszłym roku podejście do wdrożenia przepisów zrobił poprzedni rząd, projekt wywołał kontrowersje, bo zmieniał uprawnienia służb w kwestii dostępu do danych - pojawiły się nawet komentarze o przyzwoleniu na masową inwigilację maili i komunikatorów. Nowa wersja też przyznaje służbom szerszy dostęp do danych.

28.02.2024

Co dalej z prokuratorem krajowym? Opinia prezydenta wymagana, ale niewiążąca

Prokuratura

Prokurator Dariusz Korneluk uzyskał rekomendacje w konkursie na stanowisko prokuratora krajowego. Zgodnie z przepisami powołuje go na wniosek prokuratora generalnego premier, tyle że po uzyskaniu opinii prezydenta. W ocenie prawników problemu z samą opinią raczej nie będzie, bo nie jest wiążąca - może być negatywna albo pozytywna. Pytanie, co w sytuacji, kiedy prezydent jej nie wyda, albo ile może z nią zwlekać. W tym przypadku stanowiska są różne.

27.02.2024

Kolejny wyrok TK w sprawie stawek za urzędówki adwokackie

Wymiar sprawiedliwości

Trybunał Konstytucyjny po raz kolejny zajął się wysokością urzędówek, tym razem adwokackich. Podobnie jak w poprzednich sprawach wskazał, że norma różnicująca wynagrodzenie dla adwokatów świadczących pomoc prawną z urzędu i tych "z wyboru" jest niezgodna z Konstytucją. Miały to zmienić projekty rozporządzeń poprzedniego kierownictwa MS - utknęły jednak w opiniowaniu. Adwokatura planuje wrócić do tematu już w marcu.

27.02.2024

Więźniów ma być mniej – będą zmiany prawne i praktyczne

Wymiar sprawiedliwości

Pod koniec 2023 roku w polskich zakładach karnych i aresztach przebywało blisko 75 tys. osób. W stosunku do liczby ludności to jeden z najwyższych poziomów w Europie i zdaniem obecnego kierownictwa MS nieuzasadniony stanem przestępczości. Problem rozwiązać mają zmiany ustawowe, ale też takie działania jak m.in. odmrożenie instytucji warunkowego przedterminowego zwolnienia czy częstsze stosowanie Systemu Dozoru Elektronicznego.

27.02.2024

Niby zdalne rozprawy, a dla sądów więcej "papierkowej" roboty

Wymiar sprawiedliwości

Od 14 marca w sprawach cywilnych na stałe będą obowiązywać rozprawy w formule zdalnej, a konkretnie - hybrydowej. Choć sądy mają w tym zakresie postpandemiczne doświadczenia, zmiany odczują m.in. sekretariaty. Obszerniejsze niż dotąd będą pouczenia, więcej korespondencji, a dodatkowe obowiązki będą też wiązać się z przeprowadzaniem e-dowodów. Z kolei strony będą musiały zgłosić, i to z wyprzedzeniem, że chcą uczestniczyć w takiej rozprawie.

27.02.2024