Newsletter
 
 
Prawo.pl
  1. Prawnicy i sądy
  2. Aktualności
Prof. Safjan: Gdy nie będzie ustaw, prokonstytucyjne orzecznictwo może ratować rządy prawa

Prof. Safjan: Gdy nie będzie ustaw, prokonstytucyjne orzecznictwo może ratować rządy prawa

Wymiar sprawiedliwości

Gdy zwalczanie skutków kryzysu rządów prawa, w który wprowadzeni zostaliśmy w latach 2015-2023, nie będzie możliwe na drodze legislacyjnej, do zastosowania będzie metoda polegająca na odkodowywaniu zasad praworządności wprost z Konstytucji – twierdzi prof. Marek Safjan, były prezes Trybunału Konstytucyjnego i były sędzia Trybunału Sprawiedliwości UE. Wskazuje, że wiodącą rolę może mieć w tym prokonstytucyjne orzecznictwo sądów, za którym będą mogły podążać organy władzy wykonawczej.

26.06.2025
Czas na rzecznika praw adwokata? Projektem uchwały zajmie się Krajowy Zjazd Adwokatury

Czas na rzecznika praw adwokata? Projektem uchwały zajmie się Krajowy Zjazd Adwokatury

Wymiar sprawiedliwości

Każda okręgowa rada adwokacka oraz NRA powinny wyłonić swojego rzecznika praw adwokata, do którego zadań należałoby m.in. monitorowanie przypadków naruszeń dóbr osobistych adwokatów zarówno ze strony mediów, klientów, jak i organów państwowych, przeciwdziałanie zjawiskom hejtu, nękania oraz niedozwolonej presji psychologicznej skierowanej przeciwko adwokatom - zakłada to jeden z projektów uchwał na zbliżający się Krajowy Zjazd Adwokatury. Autorką jest Marcjanna Dębska, adwokatka, sędzia Sądu Dyscyplinarnego Izby Adwokackiej w Warszawie.

25.06.2025
Deregulacja procedury przed sądami administracyjnymi. Rząd przyjął projekt

Deregulacja procedury przed sądami administracyjnymi. Rząd przyjął projekt

Prawnicy Administracja publiczna Deregulacja

Uproszczenie procedur, ograniczenie biurokracji oraz eliminacja zbędnych formalności w sądach – tymi hasłami rząd zachwala przyjęty we wtorek projekt nowelizacji ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Docelowo przepisy mają przyspieszyć postępowania i zwiększyć ich skuteczność.

24.06.2025
KSSiP zapłaci 100 tys. zł kary za wyciek danych sędziów i prokuratorów

KSSiP zapłaci 100 tys. zł kary za wyciek danych sędziów i prokuratorów

Wymiar sprawiedliwości

Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury, która nie zgodziła się z karą 100 tys. zł nałożoną przez prezesa UODO za naruszenie przepisów o ochronie danych osobowych. Chodzi o sprawę z 2020 r. i głośny medialnie wyciek danych nawet tysięcy sędziów, prokuratorów, asesorów sądowych i prokuratorskich.

24.06.2025
RPO: Zmiana na stanowisku prokuratora krajowego budzi wątpliwości prawne

RPO: Zmiana na stanowisku prokuratora krajowego budzi wątpliwości prawne

Wymiar sprawiedliwości

Rzecznik praw obywatelskich dostrzega wątpliwości prawne dotyczące przebiegu postępowania prowadzącego do zmiany prokuratora krajowego. Zastrzega równocześnie, że nie istnieje orzeczenie organu władzy sądowniczej, którego skutkiem byłoby wyeliminowanie z obrotu prawnego bądź to aktu będącego podstawą pozbawienia Dariusza Barskiego tej funkcji, bądź powołania obecnego prokuratora krajowego Dariusza Korneluka.

23.06.2025
AI puka do sądów i prokuratur – a tam na razie standardów brak

AI puka do sądów i prokuratur – a tam na razie standardów brak

Wymiar sprawiedliwości Prawo AI Nowe Technologie

Na świecie pojawiają się już pierwsze przypadki kwestionowania przez sędziów dokumentów procesowych przygotowanych przez prawników przy udziale sztucznej inteligencji. Polskie samorządy prawnicze wolą dmuchać na zimne – są rekomendacje, szkolenia i wykłady. W sądach i prokuraturach temat dopiero się zaczyna – zaleceń i wytycznych brak, choć prowadzone są szkolenia i planowane dedykowane narzędzia AI dla wymiaru sprawiedliwości. Na razie jednak sędziowie i prokuratorzy sięgają po nią na własną odpowiedzialność.

23.06.2025
Kara za obelgi w proteście wyborczym

Kara za obelgi w proteście wyborczym

Wybory

Sąd Najwyższy nałożył na jednego z wyborców karę porządkową w wysokości 3 tys. zł za użycie obraźliwych i wulgarnych sformułowań w treści protestu wyborczego. Adresatami tych zniewag byli m.in. prezydent RP, pierwszy prezes Sądu Najwyższego, przewodniczący PKW, sędziowie SN i NSA oraz pracownicy organów wyborczych.

21.06.2025
W apelacji surowszy wyrok, ale bez należytego uzasadnienia – kasacja RPO

W apelacji surowszy wyrok, ale bez należytego uzasadnienia – kasacja RPO

Prawo karne

Po 20 latach od udziału w przestępstwie narkotykowym oskarżony został prawomocnie skazany na 2,5 roku więzienia. Sąd I instancji wymierzył mu karę półtora roku w zawieszeniu. Zaostrzył ją sąd II instancji, bez przekonującego wykazania, że pierwszy wyrok był rażąco łagodny. Teraz RPO skierował kasację do Sądu Najwyższego, wskazując, że sąd odwoławczy rozpoznał sprawę pobieżnie i powierzchownie.

21.06.2025
Skarga kasacyjna nie zablokuje przekazania dziecka w ramach Konwencji Haskiej

Skarga kasacyjna nie zablokuje przekazania dziecka w ramach Konwencji Haskiej

Prawo cywilne Wymiar sprawiedliwości Prawo europejskie

Jeśli proponowane przez Komisję Kodyfikacyjną Prawa Cywilnego zmiany w procedurze cywilnej wejdą w życie, skarga kasacyjna nie zablokuje już procedury odebrania dziecka w przypadku tzw. uprowadzenia rodzicielskiego. Wrócić mają poprzednie zasady postępowań powrotowych, toczących się w Polsce na podstawie Konwencji Haskiej z 1980 roku, które są prostsze i sprawniejsze od tych wprowadzonych w 2018 r. przez rząd Zjednoczonej Prawicy.

20.06.2025
Sędzia na urlopie, przewodniczący rozstrzyga sprawę - jest kolejne pytanie do TSUE

Sędzia na urlopie, przewodniczący rozstrzyga sprawę - jest kolejne pytanie do TSUE

Wymiar sprawiedliwości

Sędzia Przemysław Feliga z Sądu Apelacyjnego w Warszawie, po raz kolejny wystąpił z pytaniem prejudycjalnym do TSUE w sprawie wyznaczania składów w tymże sądzie. Tym razem chodzi o to, że podczas gdy przebywał na urlopie, przewodniczący wydziału miał przejąć sprawę, której dotyczyło wcześniejsze pytanie, do rozpoznania i umorzył postępowanie wskutek cofnięcia pozwu. TSUE ma ocenić, czy taki jednoosobowy skład jest "sądem niezawisłym, bezstronnym i ustanowionym uprzednio na mocy ustawy oraz zapewniającym skuteczną ochronę prawną".

20.06.2025
Wewnętrzna

Wewnętrzna "policja" Służby Więziennej przechodzi do lamusa - prezydent podpisał nowelę

Wymiar sprawiedliwości

Prezydent podpisał nowelizację likwidującą Inspektorat Wewnętrzny Służby Więziennej, który został powołany w lipcu 2022 r. do rozpoznawania i wykrywania przestępstw, zapobiegania im oraz uzyskiwania i utrwalania ich dowodów, gdy popełnili je osadzeni w zakładach karnych albo aresztach śledczych, funkcjonariusze i pracownicy w związku z wykonywaniem czynności służbowych, oraz inne osoby przebywające na terenie zakładów karnych albo aresztów śledczych. Ustawa, co do zasady, zacznie obowiązywać po miesiącu od ogłoszenia.

19.06.2025
Wypalony jak prawnik? Trwa ogólnopolskie badanie dobrostanu prawniczek i prawników

Wypalony jak prawnik? Trwa ogólnopolskie badanie dobrostanu prawniczek i prawników

Prawnicy

Wyzwanie związane z prawniczą codziennością, oczekiwania rynku i prawnicze możliwości, walka z presją, brakiem czasu, finanse, emocje, stres, konieczność doskonalenia się, umiejętność komunikacji z klientami, w końcu prawnicze ego i perfekcjonizm - te wszystkie kwestie będą brane pod uwagę podczas trwającego do 30 czerwca 2025 r. Ogólnopolskiego Badania Dobrostanu Prawniczek i Prawników. Inicjatywa ma też wspierać wymianę prawniczych doświadczeń, obejmuje środowiska radców prawnych, adwokatów, notariuszy, sędziów, prokuratorów oraz doradców podatkowych.

18.06.2025
Taryfikator mandatów dla kierowców - za prędkość nawet 5 tys. zł, za rozmowę przez telefon - 500 zł

Taryfikator mandatów dla kierowców - za prędkość nawet 5 tys. zł, za rozmowę przez telefon - 500 zł

Słoneczna pogoda zachęca do szybkiej jazdy, ale choć mandaty za przekroczenie prędkości są nadal takie jak w 2024 r., mogą mocno odbić się na budżecie. Przekroczenie prędkości o ponad 70 km/h grozi karą w wysokości 5 tys. zł (recydywa) i 15 punktami karnymi. Więcej o 51 km/h na liczniku w terenie zabudowanym może z kolei skutkować utratą auta. Za telefon przy uchu, kierowca może zapłaci 500 zł i stracić aż... 12 punktów karnych.

18.06.2025
Wraca sprawa wynagrodzeń w prokuraturze – jest propozycja dotycząca długoletnich pracowników

Wraca sprawa wynagrodzeń w prokuraturze – jest propozycja dotycząca długoletnich pracowników

Prokuratura

W lipcu prokuratury regionalne mają przekazać Prokuraturze Krajowej propozycje kierunku zmian systemowych, które miałyby skutkować wzrostem wynagrodzeń pracowników i zniwelowaniem różnic w poszczególnych grupach. Związek Zawodowy Prokuratorów i Pracowników Prokuratury RP zwraca jednak uwagę na konieczność uwzględnienia sytuacji pracowników z długim stażem i postuluje wprowadzenie stawek awansowych.

18.06.2025
Przywracanie praworządności czy kompromis - co po wyborze Karola Nawrockiego?

Przywracanie praworządności czy kompromis - co po wyborze Karola Nawrockiego?

Wymiar sprawiedliwości

Od wielu miesięcy planowane były przez rząd kroki związane m.in. z rozwiązaniem patu wokół KRS, TK, Sądu Najwyższego czy statusu sędziów powołanych od 2018 r. Wybór Karola Nawrockiego na prezydenta może je — w ocenie prawników — pokrzyżować, tym bardziej że elekt już zapowiedział własną ustawę sądową. Ci, którzy przygotowywali zmiany, są zgodni, że prace nad nimi powinny zostać zakończone, a ustawy powinny trafić na biurko nowego prezydenta. Zaczynają też pojawiać się głosy, że być może warto postawić na kompromis.

18.06.2025
Rząd za zmianami w procedurze okazania – do protokołu trafią zdjęcia

Rząd za zmianami w procedurze okazania – do protokołu trafią zdjęcia

Prawo karne Wymiar sprawiedliwości Deregulacja

Rząd zaakceptował propozycję Ministerstwa Sprawiedliwości dotyczącą zmiany przepisów regulujących procedurę okazania. Projekt zakłada m.in. obowiązek dołączania do protokołu z okazania zdjęć osób okazywanych. Zmiany te mają zapewnić bardziej obiektywne rozpoznanie – bez sugestii i bez możliwości "wzajemnego rozpoznania się osoby przesłuchiwanej i osoby okazywanej".

17.06.2025
Zgromadzenie Narodowe wyników wyborów nie zmieni, ale musi się zebrać

Zgromadzenie Narodowe wyników wyborów nie zmieni, ale musi się zebrać

Wybory

Do Sądu Najwyższego wpłynęło już co najmniej 3 tys. protestów wyborczych. Ponieważ rozpoznaje je kwestionowana przez część środowiska prawniczego i rząd Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych, pojawiają się głosy, że problem można rozstrzygnąć na etapie zaprzysiężenia prezydenta. Obejmuje on urząd po złożeniu przysięgi przed Zgromadzeniem Narodowym. Czy marszałek Sejmu musi je zwołać, czy „wisi” nad nim termin, wreszcie - czy wysłuchanie przysięgi wymaga w Zgromadzeniu kworum.

17.06.2025
Przywracanie praworządności bez ustaw, ale z udziałem sądów

Przywracanie praworządności bez ustaw, ale z udziałem sądów

Wymiar sprawiedliwości

W latach 2015-2023 stworzony został w Polsce system ustrojowy oznaczający odrzucenie lub inne rozumienie obowiązujących norm konstytucyjnych – ocenili uczestnicy zorganizowanej w Warszawie konferencji. Wskazywali, że w obecnej sytuacji otwarte jest pytanie, czy uda się wrócić do porządku konstytucyjnego, czy też na wiele lat utrzyma się ten alternatywny system. Jeśli niemożliwe będą zmiany legislacyjne, zasadnicze zadanie spadnie w tej dziedzinie na sądy.

17.06.2025
Procedura „Niebieskiej Karty” będzie prostsza, założy ją także pracownik żłobka

Procedura „Niebieskiej Karty” będzie prostsza, założy ją także pracownik żłobka

Rząd chce uprościć procedurę „Niebieskiej Karty”, tak aby zmniejszyć liczbę dokumentów, a tym samym zwiększyć ilość czasu członkiń i członków grup diagnostyczno-pomocowych oraz zespołów interdyscyplinarnych na udzielanie wsparcia osobom doznającym przemocy domowej, pracę z osobami stosującymi przemoc domową oraz koordynowanie działań służb. Samą procedurę będą mogli uruchamiać także pracownicy żłobków i klubów dziecięcych.

16.06.2025
Min. Bodnar o realizacji zadań w zakresie sądownictwa

Min. Bodnar o realizacji zadań w zakresie sądownictwa

Prawnicy Wymiar sprawiedliwości

W ciągu półtora roku Ministerstwo Sprawiedliwości opracowało lub skoordynowało blisko 50 projektów ustaw – zarówno już uchwalonych, jak i będących w toku prac legislacyjnych. Do najważniejszych należą: ustawa umożliwiająca przystąpienie Polski do Prokuratury Europejskiej, projekt ustawy rozdzielającej funkcje ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego, zmiany w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, w tym pozasądowe rozwody.

16.06.2025