Senat przyjął w środę bez poprawek tzw. ustawę incydentalną. Na jej podstawie o ważności wyboru prezydenta w 2025 r. ma orzekać 15 sędziów najstarszych stażem w Sądzie Najwyższym, a nie - jak dotychczas - Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN. Ustawa trafi teraz do podpisu prezydenta.
W środę Senat przyjął bez poprawek nowelizację ustawy o Służbie Więziennej. Przepisy mają w założeniu pozwolić na zatrudnianie w niej na stanowiskach kierowniczych pracowników cywilnych. Niektóre z funkcji nadal pozostaną jednak zarezerwowane dla funkcjonariuszy SW. Za przyjęciem nowelizacji zagłosowało 53 senatorów, przeciwko zagłosowało 31, nikt nie wstrzymał się od głosu. Ustawa trafi teraz do podpisu prezydenta.
Sytuacja prawna asesora sądowego nie może być lepsza od sytuacji prawnej sędziego. Takie rozwiązanie ustawowe w sposób oczywisty wprowadza nierówność wobec prawa w zakresie skutków prawnych wydanych z naruszeniem Konstytucji uchwał neo-KRS. Instytut Legislacji i Prac Parlamentarnych Naczelnej Rady Adwokackiej przedstawił opinię do projektu ustawy o uregulowaniu skutków uchwał KRS podjętych w latach 2018-2023.
Utrata stanowiska przez tzw. neo-sędziów w Sądzie Najwyższym czy Naczelnym Sądzie Administracyjnym nie będzie oznaczać automatycznego powrotu tam, skąd przyszli. Pierwsza prezes Sądu Najwyższego może nie mieć świadomości, że nie ma powrotu do sądu apelacyjnego, w którym wcześniej pracowała. Gdyby tego chciała, musiałaby startować w konkursie na wolne stanowisko i uzyskać nowe powołanie.
Rzecznik dyscyplinarny oskarżył sędziego apelacji łódzkiej, że brał udział w zgromadzeniu sędziów opiniujących kandydatury na stanowiska w sądzie wyższej instancji, gdy wśród ubiegających się o awans była jego żona. Sąd Najwyższy uniewinnił obwinionego sędziego, mimo, że ten w czasie procesu zmarł. Izba Odpowiedzialności Zawodowej uznała, że nie może umorzyć sprawy, bo sąd I instancji popełnił błąd: mając wątpliwości, orzekł na niekorzyść.
Na sześć miesięcy prokurator generalny zawiesił w czynnościach służbowych swego zastępcę prok. Michała Ostrowskiego - poinformowała Prokuratura Krajowa. Prok. Ostrowski wszczął prywatne śledztwo w sprawie podejrzenia popełnienia przestępstwa zamachu stanu przez m.in. premiera Donalda Tuska, marszałka Sejmu i Senatu czy szefa Rządowego Centrum Legislacji na wniosek prezesa Trybunału Konstytucyjnego Bogdana Święczkowskiego.
Trudniej będzie się odwołać od pozwolenia na budowę niechcianej inwestycji w sąsiedztwie. Ministerstwo Rozwoju i Technologii chce zmienić przepisy. W odwołaniu obowiązkowo trzeba będzie precyzyjnie wskazać, co budzi sprzeciw, z jakich powodów oraz przedstawić dowody. Dziś wystarczy samo krótkie zakwestionowanie decyzji („nie, bo nie”), by sprawa trafiła do sądu, niezależnie od tego, czy składający odwołanie ma ku temu uzasadnione podstawy. Zdaniem prawników zmiana ta niczego jednak nie przyśpieszy, co najwyżej utrudni wnoszenie odwołań - "ukróci" zaś zapędy pieniaczy.
Przeoczenie sędziego wynikające z nadmiaru pracy w czasie pandemii Covid-19 to przypadek mniejszej wagi, a jego szkodliwość społeczna jest znikoma, mimo że sędzia popełnił błąd. Mężczyzna oskarżony o zabójstwo przez krótki czas przesiedział w areszcie bez podstawy prawnej, potem zwolniony przebywał miesiąc na wolności. W końcu jednak sprawca zbrodni został skazany na dożywotnie więzienie.
Częstsze wyznaczanie terminów rozprawy głównej niż raz na miesiąc lub podobnie i koncentrowanie przeprowadzanych dowodów skraca okres rozpoznawania sprawy nie tylko z pożytkiem dla stron, ale i dla sądu, który ma wówczas możliwość skupienia uwagi na mniejszej liczbie spraw – tak orzekł sąd odwoławczy. Z tezą zgadza się adwokat Mikołaj Kozak z Kancelarii Kulpa Kozak Adwokaci i Radcowie Prawni.
Ubiegając się o urząd sędziego, prawnicy przedkładają akta prowadzonych spraw, gdzie m.in. są informacje objęte tajemnicą zawodową. Nie są one anonimizowane, a kandydaci zwykle nie konsultują z dawnymi klientami wykorzystania dokumentów dotyczących ich prywatnych spraw. W efekcie informacje te są udostępniane m.in. prezesowi sądu, wizytatorom i członkom Krajowej Rady Sądownictwa, sędziom, posłom, senatorom, ministrowi sprawiedliwości. RPO zabiega o uregulowanie tej sprawy, a MS zgadza się tylko na częściowe ograniczenia.
Ruszyła już specjalna sekcja wyłoniona w Sądzie Okręgowym w Warszawie. Ma w niej orzekać w sprawach karnych 10 tzw. neo-sędziów, a kierować będzie tym zespołem sędzia Piotr Gąciarek, który był represjonowany przez rzeczników dyscyplinarnych przez ostatnie osiem lat. I Prezes Sądu Najwyższego oceniła tę decyzję jako akt przymusowej segregacji. Sędziowie będą pozbawieni możliwości orzekania w najistotniejszych kategoriach spraw, np. wniosków o tymczasowe aresztowanie.
Sędzia Dariusz Dończyk z Izby Cywilnej Sądu Najwyższego został wyłączony od orzekania z mocy ustawy, bo orzekał we własnej sprawie - stwierdził trzyosobowy skład sędziów powołanych po 2018 r. Rozstrzygnięcie dotyczyło żądania wyłączenia, oddalonego prawomocnym postanowieniem Sądu Najwyższego. Za nieważną uznano uchwałę trzech Izb z 2020 r., a także orzeczenia Trybunału Praw Człowieka oraz zasugerowano podjęcie kroków dyscyplinarnych wobec sędziego Dończyka.
Stowarzyszenie Prokuratorów Lex Super Omnia z niedowierzaniem przyjęło informacje medialne dotyczące ostatniej działalności zastępcy prokuratora generalnego – prokuratora Michała Ostrowskiego, a w szczególności jego decyzji o przyjęciu do prowadzenia nierejestrowanego zawiadomienia oraz wszczęciu postępowania w sprawie tzw. „zamachu stanu”. To poważne zagrożenie dla praworządności oraz przykład instrumentalnego wykorzystywania stanowiska.
Stowarzyszenie Stop Bankowemu Bezprawiu chce, żeby Komisja Europejska przyjrzała się dwóm wyrokom Sądu Najwyższego dotyczącym kredytów frankowych. Według Trybunału Sprawiedliwości UE sąd krajowy nie może usuwać jedynie części warunku umownego uznanego za nieuczciwy ani zmieniać jego treści – takie działanie jest sprzeczne z przepisami dyrektywy 93/13/EWG. Tymczasem w przypadku dwóch wyroków SN nie zastosowano tej wykładni.
Sąd będzie mógł przesłuchać świadka poza salą sądową pomimo złożenia sprzeciwu. Co więcej - strona będzie mogła być przesłuchana przez złożenie zeznań na piśmie. W takim przypadku sąd doręczy listę pytań wraz z pouczeniem - tak wynika z opublikowanego w czwartek projektu nowelizacji przepisów związanych ze sprawami dotyczącymi kredytów frankowych. Dotyczy on tylko tych kwestii, w których stroną jest konsument – a zatem nie obejmuje pozwów wnoszonych przez nabywców wierzytelności, którymi są zwykle wyspecjalizowane fundusze.
Strona ma mieć miesiąc na złożenie bezpłatnego wniosku o uchylenie orzeczenia sędziego powołanego po 2018 r. Co istotne, nie wystarczy jednak sam skład. Zgodnie z propozycjami Komisji Kodyfikacyjnej Ustroju Sądownictwa i Prokuratury, będzie to możliwe tylko wtedy, gdy strona już w trakcie postępowania składała wnioski o wyłączenie sędziego czy o test bezstronności, a następnie podnosiła takie zarzuty np. w apelacji. Tak samo ma być z orzeczeniami tych, którzy przyszli spoza zawodu, choć w tym zakresie część prawników ma wątpliwości, bo - jak podkreślają - skoro sędzia nie jest sędzią, to jak mogą być skuteczne.
W sądach w niewielkich ośrodkach uzyskanie zabezpieczenia w sprawach frankowych trwa niekiedy zaledwie kilka dni, w dużych miastach wygląda to zdecydowanie gorzej. W tzw. wydziale frankowym warszawskiego Sądu Okręgowego rekordziści czekają nawet ponad rok. Problemem bywa też czas oczekiwania na rozpoznanie zażalenia.
Bogdan Święczkowski, prezes Trybunału Konstytucyjnego, poinformował w środę, że zastępca prokuratora generalnego prok. Michał Ostrowski po jego zawiadomieniu wszczął śledztwo ws. podejrzenia popełnienia zamachu stanu przez m.in. premiera Donalda Tuska, marszałków Sejmu i Senatu, szefa Rządowego Centrum Legislacji oraz niektórych sędziów i prokuratorów.
Adam Szłapka, minister ds. Unii Europejskiej zapowiedział, że Polska odwoła się od wyroku Sądu UE, który w środę podtrzymał potrącenie Polsce kar przez Komisję Europejską w związku z działaniem Izby Dyscyplinarnej. Podkreślił jednak, że sytuacja, która kosztowała nasz kraj 500 mln euro, to wyłączna odpowiedzialność PiS.
Z zadowoleniem należy przyjąć fakt, że NSA dostrzega problem zawieszania postępowań. Jednocześnie NSA zwraca uwagę na inny problem – swego rodzaju losowość przy rozstrzygnięciach spraw. Taka sytuacja rodzi ryzyko, że podatników czeka niepewność, czy ich sprawy zostaną rozpatrzone, czy jednak zawieszone ze względu na ewentualną nieprawidłowość w obsadzeniu sądu I instancji – pisze Karolina Gotfryd, radca prawny, menedżer w Crido.