Wymiar sprawiedliwości - strona 33

AI kusi prawników - brakuje jednak edukacji, szkoleń i dobrych przepisów

Prawnicy Wymiar sprawiedliwości Prawo AI Nowe Technologie

Kancelarie prawnicze odkryły już możliwości sztucznej inteligencji, a przeciążone sądy AI coraz bardziej kusi. Ministerstwo Sprawiedliwości m.in. w niej widzi szanse na usprawnienia rozpatrywania spraw. Eksperci ostrzegają jednak, że poza zaletami, AI ma nadal wiele wad i bez kontroli może sprowadzić prawnika na manowce. Już teraz przykładowo sędziowie muszą oceniać, czy dany dowód jest prawdą, czy deepfake'iem. Kluczem jest świadomość ryzyka, czyli edukacja i dobre przepisy, których nadal brakuje.

02.04.2025

Prawa wyborcze uwzględnione w projekcie likwidującym ubezwłasnowolnienie

Wymiar sprawiedliwości

Na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano poprawioną wersja projektu zakładającego likwidację instytucji ubezwłasnowolnienia i zastąpienie jej modelem wspieranego podejmowania decyzji. Chodzi o kwestie pozbawienia praw wyborczych, co w przypadku osób ubezwłasnowolnionych reguluje Konstytucja. Ministerstwo Sprawiedliwości chce, by decydował o tym każdorazowo sąd, ustanawiając kuratora reprezentującego.

02.04.2025

Sędziowie ustawowi czy po prostu sędziowie – trwa spór o powołania po 2017 r.

Wymiar sprawiedliwości

Osoby, które otrzymały nominacje sędziowskie po 2017 roku, nie są sędziami w rozumieniu konstytucyjnym, a więc ich status musi być zweryfikowany – uważają autorzy i zwolennicy projektu ustawy, która ma przywrócić ład konstytucyjny w wymiarze sprawiedliwości. Sami zainteresowani, a także wspierający ich prawnicy, uważają się za takich samych sędziów, jak ci powołani wcześniej i oczekują usankcjonowania ich statusu.

02.04.2025

SN zajmie się problemem obniżenia pensum nauczycielskiego

Kadry w oświacie Wymiar sprawiedliwości Prawo pracy

Brak w pragmatyce nauczycielskiej unormowania, dotyczącego obniżenia pensum z tytułu występującego w tygodniu święta, przypadającego w innym dniu niż niedziela, oznacza, że ustawodawca nie przyznał nauczycielowi takiego prawa – twierdził pozwany Gminny Zespół Szkół. Jednak sądy obu instancji przyznały nauczycielkom wynagrodzenie za pracę w godzinach ponadnormatywnych, mimo niewypełnienia 18-godzinnego pensum. Sąd Najwyższy 15 kwietnia br. rozstrzygnie, czy słusznie.

02.04.2025

SN po raz drugi uchyla uchwałę KRS w sprawie stanowiska sędziego

Prawnicy Wymiar sprawiedliwości

Przy podejmowaniu uchwały w sprawie kandydatury na wolne miejsce w Sądzie Okręgowym w Słupsku obecnych było jedynie 11 członków Krajowej Rady Sądownictwa. Nie można więc było uznać, że przy podjęciu uchwały zachowane było kworum. Uchwała okazała się nieważna. Została uchylona przez Izbę Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN, a sprawa przekazana KRS do ponownego rozpatrzenia.

01.04.2025

MS: Osiem podmiotów wezwanych do zwrotu dotacji z Funduszu Sprawiedliwości

Wymiar sprawiedliwości

Minister sprawiedliwości Adam Bodnar wezwał osiem podmiotów, w tym m.in. Fundację Profeto czy Stowarzyszenie Fidei Defensor, do zwrotu środków, które w ocenie resortu zostały nienależnie pobrane w ramach dotacji z Funduszu Sprawiedliwości. Ministerstwo podkreśla, że nastąpiło to bez spełnienia wymaganych kryteriów lub na cele odmienne od tych, które finansować miał fundusz. Wystąpienie o zwrot dotacji jest efektem kontroli, która odbyła się w resorcie.

31.03.2025

Sędziowski samorząd ma w sądach zastąpić kolegia prezesów

Wymiar sprawiedliwości

W każdym sądzie, niezależnie od szczebla, będzie kolegium wybierane spośród sędziów, a w mniejszych sądach rejonowych tę rolę będą pełnić zgromadzenia sędziów. Zastąpią one obecne kolegia w sądach okręgowych i apelacyjnych, składające się z prezesów podległych im sądów rejonowych i okręgowych. Te samorządne kolegia będą miały decydujący wpływ na decyzje kadrowe w ich sądach.

31.03.2025

Prawniczy spór o areszty - prokuratorzy apelują o rozwagę

Wymiar sprawiedliwości

Zarówno w Sejmie, jak i w rządzie, trwają prace nad zmianami w zakresie aresztów. Prawnicy podkreślają, że ten problem systemowy trzeba rozwiązać jak najszybciej. Prokuratorzy uważają jednak, że potrzebna jest przy tym rozwaga, bo same przepisy nie wystarczą. Zwracają też uwagę na inne bolączki wymiaru sprawiedliwości, które pogarszają sytuację - takie jak długie oczekiwanie na opinie biegłych czy zapaść w policji.

31.03.2025

Chróścik: Popieramy szybszą weryfikację tzw. neo-sędziów, ale zgodną z Konstytucją

Wymiar sprawiedliwości

Wobec głębokiego kryzysu konstytucyjnego, priorytetem powinno być szybkie, ale jednocześnie rozważne rozwiązanie problemu tzw. neo-sędziów. Konieczne jest przecięcie „węzła gordyjskiego”, ale nawet taka potrzeba nie zwalnia od konieczności poszanowania w największym możliwym stopniu standardów konstytucyjnych i międzynarodowych - twierdzi Włodzimierz Chróścik, prezes Krajowej Rady Radców Prawnych.

31.03.2025

Tomasz Wejman: "Immunitet egzekucyjny" dla pracowników z minimalną pensją niesprawiedliwy

Wymiar sprawiedliwości

Obecnie całkowitej ochronie podlegają minimalne wynagrodzenia za pracę. Tymczasem minimalna pensja jest stale podwyższana. Takie rozwiązanie jest krzywdzące nie tylko dla wierzycieli, ale i dla tych dłużników, którzy również utrzymują minimalną pensję a dobrowolnie spłacają swoje zadłużenie. Potrzeba zmian w prawie - mówi Tomasz Wejman, komornik sądowy, działający przy Sądzie Rejonowym w Jarocinie.

29.03.2025

Kancelarie odszkodowawcze przeciwne "monopolowi adwokacko-radcowskiemu"

Wymiar sprawiedliwości

Od kilku lat trwają dyskusje nad tym, jak uregulować rynek świadczenia pomocy prawnej. Samorządy adwokackie postulują, by zajmowali się tym wykwalifikowani prawnicy, a pierwszym krokiem mają być zmiany w Prawie o adwokaturze. Swoje propozycje przygotowują też radcy prawni. Z kolei firmy odszkodowawcze stoją na stanowisku, że takie podejście doprowadzi do monopolu adwokacko-radcowskiego - niekoniecznie w interesie konsumenta.

29.03.2025

Wyroki trybunałów wykonać, sędziów powołanych po 2017 r. - nie usuwać

Wymiar sprawiedliwości

Orzecznictwo europejskich trybunałów nie kwestionuje statusu sędziów powołanych po 2017 roku, wymaga on jedynie uregulowania, a nie usuwania tych osób z urzędów - to najważniejszy przekaz płynący z zorganizowanej w piątek w Łodzi konferencji. Jednak większość jej uczestników uznawała stwierdzoną przez te trybunały wadliwość ukształtowania obecnej KRS i podkreślała, że wszystkie orzeczenia ETPC i TSUE w sprawie praworządności w Polsce powinny być niezwłocznie wykonane.

28.03.2025

Czy sygnalista jest osobą szczególnie chronioną przed zwolnieniem?

Prawo cywilne Wymiar sprawiedliwości Prawo pracy Sygnaliści

Ochrona sygnalisty przed działaniami odwetowymi to nie to samo, co szczególna ochrona przewidziana w art. 755(5) k.p.c. – uważają pracodawcy i prawnicy. Ci ostatni twierdzą wręcz, że przywracanie do pracy zwolnionego pracownika do czasu prawomocnego zakończenia postępowania na mocy zabezpieczenia, budzi wiele wątpliwości. Wskazują na wady przepisu i niejednoznaczne orzecznictwo. Dlatego ich zdaniem, ten wadliwy przepis trzeba albo usunąć z porządku prawnego, albo go poprawić.

27.03.2025

Sędzia nie będzie musiał ujawniać przynależności do stowarzyszenia

Wymiar sprawiedliwości

Ministerstwo Sprawiedliwości chce zniesienia przepisów zobowiązujących sędziów do składania pisemnych oświadczeń o członkostwie w zrzeszeniu, w tym w stowarzyszeniu, o funkcji pełnionej w organie fundacji nieprowadzącej działalności gospodarczej, o członkostwie w partii politycznej oraz uchylenia regulacji przewidujących odpowiedzialność dyscyplinarną z tytułu m.in. odmowy wykonywania wymiaru sprawiedliwości - takie zmiany zaproponowano w projekcie nowelizacji Prawa o ustroju sądów powszechnych, który jest aktualnie w opiniowaniu.

27.03.2025

Adwokaci chcą, by ich ustawa pomogła w batalii z kancelariami odszkodowawczymi

Prawnicy Wymiar sprawiedliwości

Samorząd adwokacki postanowił wziąć sprawy w swoje ręce i w projekcie nowelizacji Prawa o adwokaturze proponuje doprecyzowanie kwestii związanych ze świadczeniem pomocy prawnej. Konkretnie chce do katalogu czynności zawodowych adwokata dodać m.in. pośrednictwo w zawieraniu umów, ale też zorganizowane dochodzenie roszczeń od osób trzecich - czyli np. sprawy frankowe i odszkodowawcze.

27.03.2025

Mec. Wolny: Pierwsze przesłuchanie z obrońcą albo nagrywane

Wymiar sprawiedliwości

To dobrze, że po wielu latach zabiegów zostanie wprowadzony w Polsce europejski standard wymagający obecności obrońcy już od pierwszego przesłuchania podejrzanego. Jednak zaproponowany projekt zawiera całkiem szerokie wyjątki od wymogu zapewnienia kontaktu z adwokatem lub radcą prawnym przed pierwszym przesłuchaniem w sprawie, co w praktyce może prowadzić do obchodzenia tej zasady – mówi adwokat Marcin Wolny, prawnik Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka.

27.03.2025

Nowelizacja ustawy o delegowaniu sędziów do podpisu prezydenta

Wymiar sprawiedliwości

Senat nie wniósł poprawek do nowelizacji Prawa o ustroju sądów powszechnych, której celem ma być ucywilizowanie delegacji sędziowskich. Wcześniej po uwagach Ministerstwa Finansów zrezygnowano z wstępnego pomysłu wprowadzenia na stałe dodatku z tytułu delegowania - będzie za to przepis epizodyczny, ustalający taki dodatek i obowiązujący przez 24 miesiące od dnia wejścia w życie ustawy. Z kolei minister ma analizować obciążenie pracą sędziów i asesorów danego sądu, do którego miałoby nastąpić delegowanie.

26.03.2025

NSA: Adwokatura musi zapłacić 6 tys. zł grzywny za opóźnienie

Prawnicy Wymiar sprawiedliwości

Sąd nałożył na Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej grzywnę z powodu nieprzekazania w terminie sądowi akt sprawy, która dotyczyła wydalenia adwokata z Palestry. Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, że brak jest podstaw do podważania zasadności wymiaru nałożonej grzywny i umorzenia postępowania, mimo realizacji obowiązku.

26.03.2025

Adwokat referendarzem? Senat pracuje nad ułatwieniem w awansie na sędziego

Wymiar sprawiedliwości

Senat będzie pracować nad zmianami umożliwiającymi referendarzom, ze zdanym egzaminem adwokackim, radcowskim lub notarialnym, i określonym stażem pracy udział w konkursach na stanowisko sędziego sądu rejonowego. To efekt petycji skierowanej do Senatu, ale też postulat samych referendarzy. Od ubiegłego roku referendarze, żeby brać udział w konkursie na stanowisko sędziego muszą przejść uzupełniającą aplikację sędziowską zakończoną egzaminem sędziowskim.

26.03.2025

Sędzia Zgoliński nie wyłącza sędziego Rocha

Prawnicy Wymiar sprawiedliwości

Sędzia Sądu Najwyższego Adam Roch nie zostanie wyłączony ze sprawy korupcyjnej byłego wójta. Na przeszkodzie stoi przepis ustawy o Sądzie Najwyższym, zakazujący podważenia orzeczenia wydanego z udziałem sędziego Sądu Najwyższego lub kwestionowania jego niezawisłości i bezstronności wyłącznie z powodu okoliczności towarzyszących powołaniu tego sędziego.

25.03.2025