AI może wspomagać sędziego, ale nie powinna wydawać wyroków

Wymiar sprawiedliwości

Digitalny asystent ma, zgodnie z planami Ministerstwa Sprawiedliwości, w pierwszej kolejności wspomagać sędziów orzekających w sprawach frankowych. Na wsparcie sztucznej inteligencji liczą też inni sędziowie, ale jak zastrzegają, nie przy wymierzaniu sprawiedliwości. W ich ocenie AI mogłaby zająć się prostymi i powtarzalnymi czynnościami, związanymi np. z administrowaniem sprawami i wyszukiwaniem błędów.

08.03.2025

MS chce by asesorzy wrócili do wydziałów rodzinnych - są założenia projektu

Wymiar sprawiedliwości

W wykazie prac legislacyjny rządu pojawiły się założenia nowelizacji Prawa o ustroju sądów powszechnych, które mają m.in. umożliwić orzekanie asesorom w wydziałach rodzinnych i opiekuńczych oraz nieletnich. Ministerstwo Sprawiedliwości chciałoby, żeby projekt był gotowy w pierwszym lub drugim kwartale 2025 r. Jest to też jeden z postulatów asesorów i samych sędziów rodzinnych.

07.03.2025

KRS zajmie się politycznym nękaniem sędziów i asesorów

Wymiar sprawiedliwości

Krajowa Rada Sądownictwa zdecydowała o powołaniu komisji, która zajmie się badaniem naruszeń niezawisłości sędziowskiej i monitorowaniem politycznie motywowanego nękania sędziów i asesorów w RP. Jak wskazała w komunikacie, będzie to odpowiedź "na oczekiwania wielu sędziów, atakowanych przez przedstawicieli władzy wykonawczej, ustawodawczej, a także część aktywistów sędziowskich".

07.03.2025

Kaskadowe rozpatrywanie wniosków sposobem na patologię tymczasowych aresztowań

Prawo karne Wymiar sprawiedliwości

System kaskadowy, czyli krótkie aresztowanie na sędziowskim dyżurze, a po kilku dniach regularne posiedzenie, na którym sąd podejmie decyzję o zastosowaniu, lub nie, tymczasowego aresztowania – to jeden z wniosków z debaty na ten temat, zorganizowanej przez Rzecznika Praw Obywatelskich. Przekonywano też do całkowitej rezygnacji z zagrożenia surową karą jako przesłanki stosowania tego środka zapobiegawczego.

07.03.2025

TSUE: Zwolnienie sędziego z obowiązku rozpoznania przydzielonych mu spraw

Prawnicy Wymiar sprawiedliwości Prawo europejskie

Uchwała kolegium sądu o zwolnieniu sędziego z obowiązku rozpoznania przydzielonych mu spraw powinna opierać się na obiektywnych i precyzyjnych kryteriach - orzekł Trybunał Sprawiedliwości UE. Powinna ona również zostać uzasadniona, aby wykluczyć, że zwolnienie z obowiązku rozpoznania sprawy mogło być arbitralne czy wręcz stanowić ukrytą karę dyscyplinarną.

07.03.2025

Rozpoczęcie zawodu adwokata? NRA chce być szybciej powiadamiana

Wymiar sprawiedliwości

Przemysław Rosati, prezes Naczelnej Rady Adwokackiej, przedstawił na posiedzeniu Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, projekt zmian w ustawie Prawo o adwokaturze. Jego głównym celem ma być usprawnienie funkcjonowania samorządu adwokackiego i wzmocnienie jego pozycji. Propozycja doprecyzowuje zasady odpowiedzialności dyscyplinarnej adwokatów, skraca też z 30 do 3 dni czas na zawiadomienie rady o rozpoczęciu wykonywania zawodu.

07.03.2025

Ustawa o stwierdzaniu ważności wyborów czeka na podpis prezydenta

Prawnicy Wymiar sprawiedliwości Wybory

W poniedziałek, 10 marca, kończy się dla prezydenta Andrzeja Dudy czas na decyzję, czy podpisze tzw. ustawę incydentalną, zgodnie z którą o ważności wyboru prezydenta w 2025 roku ma orzekać 15 sędziów najstarszych stażem w Sądzie Najwyższym, a nie - jak dotychczas - Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych. Jeśli tego nie zrobi, nadal otwarte będzie pytanie, czy zwycięzca wyborów będzie mógł objąć urząd.

07.03.2025

Areszty do pilnego uregulowania, prawnicy nie chcą czekać na ustawę naprawczą

Wymiar sprawiedliwości

Areszty są w Polsce od lat systemowym problemem. Pomóc ma opiniowany właśnie projekt ustawy naprawczej, opracowany przez Komisję Kodyfikacyjną Prawa Karnego. Prawnicy obawiają się jednak, że droga do jego wejścia w życie może być długa, dlatego uważają, że lepszym rozwiązaniem byłaby praca nad projektem, najlepiej poselskim, poświęconym właśnie aresztom. Takie projekty są już w Sejmie dwa, i jak dowiedziało się nieoficjalnie Prawo.pl, MS również ma skłaniać się ku temu rozwiązaniu.

07.03.2025

TK: Regulamin dotyczący przydziału spraw - niekonstytucyjny

Wymiar sprawiedliwości

W trakcie wydania regulaminu urzędowania sądów doszło do ograniczenia możliwości realizacji konstytucyjnej funkcji Krajowej Rady Sądownictwa. Wyznaczenie przez ministra sprawiedliwości terminu siedmiu dni na wydanie opinii przez Radę jest działaniem całkowicie pozornym. Przepisy, które na nowo uregulowały przydział spraw dla części sędziów funkcyjnych, są niezgodne z ustawą zasadniczą – orzekł 6 marca Trybunał Konstytucyjny.

06.03.2025

SN: Sądy powszechne zajmują się zwrotami opłat za kasacje

Prawo cywilne Wymiar sprawiedliwości

Sąd Najwyższy nie może uzupełnić postanowienia i zdecydować o zwrocie opłaty od skargi kasacyjnej po umorzeniu postępowania z uwagi na cofnięcie skargi kasacyjnej. Z przepisów ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych wynika, że to zadanie spoczywa na sądzie pierwszej lub drugiej instancji - orzekł Sąd Najwyższy.

06.03.2025

Sędzia i prokurator musieli podpisać apelację przeciwko korzystnemu dla siebie orzeczeniu

Prawnicy Wymiar sprawiedliwości

Wprowadzone w ustawach okołobudżetowych zasady obniżenia wynagrodzenia sędziów i prokuratorów nie przechodzą weryfikacji spełnienia wymogów określonych zarówno przez prawo europejskie, jak i naszą Konstytucję. W szczególności trzy z pięciu podstawowych wymogów nie zostały spełnione - uważa adwokat Piotr Mikołajczyk.

06.03.2025

Tezy TSUE w wyroku o SKD mogą wzmocnić pozycję konsumentów

Wymiar sprawiedliwości Banki Kredyty Prawo europejskie

Po wyroku TSUE w polskiej sprawie C-472/23, dotyczącej sankcji kredytu darmowego, kancelarie reprezentujące konsumentów w sporach z bankami i środowisko bankowe mają rozbieżne stanowiska. Ostatnie wyroki TSUE wydane w sprawach frankowych przyzwyczaiły nas do podobnej narracji - piszą radcowie prawni Wojciech Bochenek z kancelarii Bochenek, Ciesielski i Wspólnicy oraz Karolina Wysmułek z kancelarii Wysmułek, Sysło i Wspólnicy.

06.03.2025

Wiceminister Mazur startował w konkursie do krakowskiej apelacji, nie stawi się przed KRS

Wymiar sprawiedliwości

Wiceminister Dariusz Mazur poinformował, że nie zamierza się stawić na wezwanie na wysłuchanie w Krajowej Radzie Sądownictwa, które zaplanowano na 6 marca 2025 roku, w ramach konkursu na sędziego Sądu Apelacyjnego w Krakowie. Przyznał, że wezwanie jest wynikiem jego zgłoszenia do tego konkursu w kwietniu 2023 r., czyli zanim został powołany na stanowisko podsekretarza stanu. Zapewnił równocześnie, że tamta decyzja była sprzeciwem wobec "systemowego bezprawia".

05.03.2025

NSA: Sędzia nie odebrał przez rok aktu powołania, został wyłączony

Prawnicy Wymiar sprawiedliwości

Przyjęcie stanowiska podsekretarza stanu w ministerstwie przed objęciem urzędu sędziego Naczelnego Sądu Administracyjnego rodzi uzasadnione wątpliwości co do bezstronności i niezależności takiego sędziego – uznał NSA. Nieodebranie aktu powołania na stanowisko sędziego przez okres blisko jednego roku i czterech miesięcy nie można uznać za usprawiedliwione.

05.03.2025

Haczkowska: Lepsza indywidualna niż ustawowa weryfikacja neosędziów

Prawnicy Wymiar sprawiedliwości

Adwokatura z uznaniem przyjęła dwa warianty projektu ustawy mającej uregulować status sędziów powoływanych po 2018 roku. Jesteśmy jednak za większym zakresem indywidualnej weryfikacji w tej procedurze oraz szerszym prawem do wnioskowania o wznawianie spraw, w których orzekali sędziowie powołani z udziałem KRS ukształtowanej na mocy noweli z 8 grudnia 2017 - mówi dr hab. Monika Haczkowska, adwokat, współautorka opinii.

05.03.2025

SN: Prokurator niewinna przewlekłości, choć sąd wypłacił odszkodowanie

Prawo karne Wymiar sprawiedliwości

Od września do grudnia 2018 roku podejrzany był na wolności, a mimo to prokurator nie przeprowadziła z nim wymaganych czynności procesowych. Oskarżyciel zarzucił jej rażącą obrazę prawa, ale sąd dyscyplinarny przy prokuraturze generalnym uniewinnił obwinioną. Chociaż Skarb Państwa musiał zapłacić pokrzywdzonemu 3,5 tys. zł odszkodowania z tytułu przewlekłości postępowania.

04.03.2025

Sędzia Śliwińska-Buśkiewicz: Problem ze statusem "neo" czyli jak pozbyć się 1700 sędziów

Wymiar sprawiedliwości

Od kilku lat wmawia się społeczeństwu, że największym problemem polskiego wymiaru sprawiedliwości są tzw. neo-sędziowie. Masowo uchylane są wyroki z uwagi na fakt, że w składzie orzekającym zasiadał sędzia, który uzyskał nominację po 2018 r. i to nawet wówczas, gdy strony nie miały zastrzeżeń co do składu sądu w toku postępowania i nie podnosiły tego w środku odwoławczym. Całkowicie pomija się przy tym treść orzeczeń trybunałów europejskich - pisze sędzia Kinga Śliwińska-Buśkiewicz z Sądu Apelacyjnego w Poznaniu.

04.03.2025

Senacki projekt: Milczące uwzględnienie skargi na przewlekłość

Wymiar sprawiedliwości

Projekt ma na celu usprawnienie procedury składania skarg na przewlekłość postępowania sądowego. Chodzi o zapewnienie obywatelom realnej ochrony ich prawa do rozpatrzenia sprawy w rozsądnym terminie oraz zwiększenie efektywności działania wymiaru sprawiedliwości – deklaruje senator Kazimierz Michał Ujazdowski.

03.03.2025

Senat będzie pracował nad wzajemnymi doręczeniami przez portal sądowy

Wymiar sprawiedliwości

Senat będzie kontynuować prace nad petycją Naczelnej Rady Adwokackiej w sprawie elektronicznych doręczeń przez portal informacyjny sądu. Konkretnie nad tym, by w sprawach cywilnych adwokaci, radcy prawni oraz Prokuratoria Generalna RP mogli doręczać sobie nawzajem e-pisma. Od stycznia w opiniowaniu jest projekt MS, zakładający wnoszenie przez portal m.in. apelacji w sprawach karnych.

03.03.2025

Apelacja to dodatkowe koszty, ale w sprawach frankowych zwykle się opłaca

Wymiar sprawiedliwości

Kredytobiorcy frankowi przeważnie wygrywają w pierwszej instancji. W sporadycznych przypadkach, gdy przegrywają, ratunkiem może być droga odwoławcza. Prawnicy podkreślają, że taki krok często przynosi efekt, ale decyzja o złożeniu apelacji zawsze wymaga indywidualnego podejścia i weryfikacji sprawy, gdyż w niektórych rodzajach spraw zwycięstwo nie jest oczywiste.

03.03.2025