Wymiar sprawiedliwości

Rzecznik dyscyplinarny ad hoc zajmie się sprawą sędziego Radzika

Wymiar sprawiedliwości

Minister Waldemar Żurek powołał sędziego Sądu Apelacyjnego w Gdańsku Włodzimierza Brazewicza do poprowadzenia sprawy sędziego Przemysława W. Radzika. Radzik 4 kwietnia 2025 r. został odwołany z funkcji zastępcy rzecznika dyscyplinarnego sędziów sądów powszechnych, mimo trwającej kadencji. MS wyjaśnia, że powołanie rzecznika ad hoc w tej sprawie uzasadnione jest koniecznością zachowania rzetelności i wymaganej bezstronności po stronie organu prowadzącego czynności wyjaśniające.

19.12.2025

Prof. Stępień: Po wyroku TSUE trzeba odwołać dublerów w Trybunale Konstytucyjnym

Wymiar sprawiedliwości

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej potwierdza to, o czym mówiliśmy od dawna, czyli, że w Trybunale Konstytucyjnym są sędziowie dublerzy, którzy nie powinni w nim zasiadać. Pierwszą więc konsekwencją orzeczenia TSUE, które właśnie zapadło, powinno być odwołanie tych osób. Wyroki TK wydane w składach z ich udziałem powinny być uznane za nieistniejące – mówi w rozmowie z Prawo.pl prof. Jerzy Stępień, prezes Trybunału Konstytucyjnego w latach 2006–2008.

19.12.2025

Prof. Załucki: Sąd ponad konstytucjami? Czy TSUE stanie się ustrojodawcą?

Wymiar sprawiedliwości

W ostatnich latach orzecznictwo TSUE ujawnia wyraźną tendencję do poszerzania własnej jurysdykcji w obszarze organizacji władzy sądowniczej państw członkowskich. Tendencja ta, uzasadniana koniecznością zapewnienia skutecznej ochrony sądowej i poszanowania wartości Unii, prowadzi w istocie do głębokiej transformacji roli TSUE: z sądu prawa Unii, w organ dokonujący pośredniej kontroli konstytucyjnej państw. Kulminacją tego procesu jest wyrok z 18 grudnia 2025 r. w sprawie C-448/23, w którym Trybunał nie tylko zakwestionował skutki określonych działań krajowych dla stosowania prawa unijnego, lecz podważył konstytucyjną legitymację krajowego sądu konstytucyjnego jako takiego - pisze prof. dr hab. Mariusz Załucki.

19.12.2025

Udział prokuratora w postępowaniach cywilnych do ograniczenia

Wymiar sprawiedliwości

Przygotowywana przez Komisję Kodyfikacyjną Prawa Cywilnego nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego ma ograniczyć prawo prokuratora do włączania się w postępowania cywilne. Ma to być odwrócenie dotychczasowej zasady - zamiast prawa do wkraczania we wszystkie postępowania, poza wyłączonymi przez konkretne ustawy, ma być ograniczenie tego uprawnienia do spraw wskazanych w konkretnych ustawach.

19.12.2025

MS o wyroku TSUE: Potwierdzenie, że polski obywatel nie ma odpowiedniej ochrony

Wymiar sprawiedliwości Sędziowie

W związku z czwartkowym wyrokiem TSUE powinniśmy dbać o to, żeby być w Unii Europejskiej i nie kwestionować porządku prawnego, który Unia respektuje, który dotyczy także polskich obywateli. Musimy zastanowić się, jak odtworzyć dobry, zgodny z prawem Trybunał Konstytucyjny, bo konsekwencje mogą być bardzo poważne. To dla nas niezwykle ważna sprawa – wskazuje minister sprawiedliwości Waldemar Żurek.

18.12.2025

TSUE: Polski Trybunał naruszył prawo do sądu, bo nie jest bezstronny

Prawnicy Wymiar sprawiedliwości

Wielka Izba Trybunału Sprawiedliwości w Luksemburgu orzekła, że skarga Komisji przeciwko Polsce była zasadna. Chodzi o regułę wiążącego skutku wyroków tego Trybunału w stosunku do państwa członkowskiego. Trybunał Konstytucyjny z dublerami nie jest legalnym sądem, którego wymaga prawo Unii Europejskiej i w dwóch wyrokach naruszył prawo UE - uznał TSUE.

18.12.2025

Sędzia/członek KRS w czasie kadencji nie będzie mógł awansować w sądzie

Wymiar sprawiedliwości

Projekt nowelizacji ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa, zakładający wybór jej 15 członków-sędziów przez sędziów, jest obecnie na ostatniej prostej prac rządowych i ponownie uległ zmianie. Dopisano przepisy, zgodnie z którymi członek/sędzia KRS w trakcie kadencji w Radzie nie będzie mógł ani pełnić funkcji w sądownictwie, ani zgłaszać swojej kandydatury na wolne stanowisko sędziowskie.

18.12.2025

SN odpowie, czy sędzia wojskowy po 65 roku może orzekać

Wymiar sprawiedliwości Sędziowie

Czy sędzia, który ukończył 65 lat, jest osobą uprawnioną do orzekania, w sytuacji gdy Krajowa Rada Sądownicza nie wyraziła zgody na dalsze zajmowanie stanowiska sędziego, zaś Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN odrzuciła odwołanie od uchwały Krajowej Rady Sądownictwa, a dodatkowo sąd pracy udzielił zabezpieczenia poprzez nakazanie Wojskowemu Sądowi Garnizonowemu dalsze zatrudnianie na stanowisku sędziego tego sądu? Na to pytanie odpowie Izba Karna Sądu Najwyższego.

18.12.2025

Komplikacje wokół oświadczenia majątkowego sędziego

Wymiar sprawiedliwości Sędziowie

Nie budzi wątpliwości, iż Sąd Dyscyplinarny przy Sądzie Apelacyjnym orzekał w składzie nieprzewidzianym dla tej sprawy, co stanowi bezwzględną przyczynę odwoławczą – orzekła Izba Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Najwyższego. Problem dotyczył sędziego, wobec którego umorzono postępowanie, bo miał inne przewinienia na koncie. Sprawa ta wiązała się z głównym nurtem postępowania, rozstrzygała co do istoty sprawy, a nie - kwestii ubocznych, inaczej – wpadkowych.

17.12.2025

Sędzia Beata Najjar: Odpowiednio wzmocniony sąd może lepiej nadzorować kontrole operacyjne

Wymiar sprawiedliwości Sędziowie

Kontrola sądu nad stosowaniem przez policję i służby specjalne kontroli operacyjnej jest na tyle efektywna, na ile sędziowie dysponuje rzetelnymi i kompletnymi informacjami od organów wnioskujących o zarządzenie takiej kontroli – twierdzi sędzia Beata Najjar, prezes Sądu Okręgowego w Warszawie. I zastrzega, że ta efektywność może osłabnąć, jeśli dojdzie do obciążenia sądu nowymi zadaniami bez stworzenia warunków do ich wykonania.

17.12.2025

Adwokaci podważają losowy wybór do IOZ

Wymiar sprawiedliwości Sędziowie

Jeden z adwokatów wniósł o wyłączenie legalnie wyłonionego sędziego Sądu Najwyższego, ale zasiadającego w Izbie Odpowiedzialności Zawodowej, która została utworzona z sędziów wylosowanych, a następnie wskazanych przez głowę państwa. Oczekiwaniem skarżącego nie jest realna ocena bezstronności sędziego, ale wstrzymanie orzekania in gremio przez Izbę.

17.12.2025

Służebność przesyłu - wznowienie spraw nie jest oczywiste

Prawo cywilne Wymiar sprawiedliwości Nieruchomości Energetyka

Pojawiają się wątpliwości co do tego, czy właściciele nieruchomości, którzy przegrali w sądzie sprawę o zasiedzenie służebności przesyłu przez przedsiębiorcę przesyłowego, mogą w terminie trzech miesięcy od wyroku Trybunału Konstytucyjnego żądać wznowienia wszystkich postępowań, które zakończyły się prawomocnie w ciągu ostatnich 10 lat.

17.12.2025

Prof. Ślebzak pozwał TK o zapłatę uposażenia sędziego w stanie spoczynku; RPO przystąpił do sprawy

Wymiar sprawiedliwości

Do warszawskiego sądu rejonowego trafiło powództwo prof. Krzysztofa Ślebzaka przeciwko Trybunałowi Konstytucyjnemu o zapłatę uposażenia sędziego w stanie spoczynku. Profesor został wybrany na sędziego Trybunału w 2015 r. głosami ówczesnej koalicji PO-PSL, prezydent Andrzej Duda nie odebrał jednak m.in. od niego ślubowania. O sprawie poinformował rzecznik praw obywatelskich, który zgłosił swój udział w tym postępowaniu.

16.12.2025

Projekt o pieczy współdzielonej w wykazie prac legislacyjnych rządu

Wymiar sprawiedliwości Prawo rodzinne

W trzecim kwartale 2026 r. ma być gotowy projekt nowelizacji kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, wprowadzający do prawa polskiego pojęcie i definicję pieczy współdzielonej. Zgodnie z założeniami, które znalazły się już w wykazie prac legislacyjnych rządu, sąd, pozostawiwszy władzę rodzicielską obojgu rodzicom, będzie powierzał im sprawowanie bieżącej pieczy nad dzieckiem naprzemiennie w powtarzających się, ale niekoniecznie w takich samych okresach. Priorytetem ma być zawsze dobro dziecka.

16.12.2025

SN: Długie rozpoznawanie pozwu rozwodowego i wniosku o zabezpieczenie

Wymiar sprawiedliwości

W sprawie o rozwód i zabezpieczenie kontaktu z synami nie stwierdzono, aby działania Sądu Apelacyjnego w Warszawie były nieprawidłowe i w rezultacie prowadziły do przewlekłości postępowania. Czynności sądu były podejmowane w rozsądnych odstępach czasu, a ich przeprowadzenie było zasadne i konieczne – orzekła Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego.

16.12.2025

Referendarze z egzaminem adwokackim nie chcą ograniczeń czasowych wpisu na listę

Prawnicy Wymiar sprawiedliwości Poprawmy prawo

Zgodnie z obowiązującym Prawem o adwokaturze, ale też ustawą o radcach prawnych, referendarze, którzy zdali egzamin adwokacki lub radcowski, mają 10 lat na wpisanie się na listy adwokatów lub radców prawnych. Tymczasem referendarze z egzaminem sędziowskim lub prokuratorskim takich ograniczeń czasowych nie mają. Problem zasygnalizowany został w zgłoszeniu do naszej akcji "Poprawmy prawo", wraz z postulatem o jak najszybszą zmianę przepisów.

16.12.2025

AI jako wsparcie dla sądów i prawników? Potrzebne standardy i narzędzia

Wymiar sprawiedliwości

Programy oparte na sztucznej inteligencji mogą skutecznie wspomóc w pracy zarówno sądy jak i prawników. By jednak tak się stało potrzebne są zarówno dedykowane dla wymiaru sprawiedliwości programy, jak i standardy oraz szkolenia. W grę wchodzi bezpieczeństwo danych obywateli i klientów ale też postępowań. Dlatego Ministerstwo Sprawiedliwości stawia obecnie mocno na cyfryzację, choć zapowiada też rekomendacja dla sędziów i pracowników sądów w zakresie AI, samorządy prawnicze - swoje standardy już wypracowały, rozważają też ewentualne zmiany w zasadach etyki.

15.12.2025

Sądy mają lepiej nadzorować kontrole operacyjne, ale to może być martwe prawo

Wymiar sprawiedliwości

W ramach prac zmierzających do uporządkowania w Polsce zasad korzystania z różnorodnych form inwigilacji obywateli proponowane jest też wzmocnienie nadzoru sądowego nad stosowaniem kontroli operacyjnej. Przed wydaniem takiej zgody sąd miałby możliwość zapoznania się materiałami sprawy, a potem mógłby sprawdzać prowadzenie kontroli. Jednak bez zmian w wykonywaniu tego zadania przez sądy, nowe przepisy mogą pozostać martwym prawem.

15.12.2025

Trwa kompletowanie Izby, gdzie orzeka się przymusowo

Wymiar sprawiedliwości

W Izbie Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Najwyższego wolne są trzy stanowiska sędziowskie. Odbyło się już losowanie sędziów, którzy mają zająć urząd po sędziach Krzysztofie Staryku i Marku Motuku, którzy przeszli w stan spoczynku. Wyłoniono sześć osób, które mają być przedstawione prezydentowi Karolowi Nawrockiemu w celu wybrania dwóch osób. Pozostaje wolne miejsce po prezesie Izby Wiesławie Kozielewiczu i już wylosowano trzech kandydatów na jego miejsce. Obecnie Izbą kieruje I Prezes Małgorzata Manowska.

12.12.2025

Paula Sawicka: Podstawą stereotypu fałsz i niewiedza

Prawo karne Wymiar sprawiedliwości

Obecnie, inaczej niż kiedyś, policjanci przyjmujący zawiadomienia o podejrzeniu przestępstwa z nienawiści nie okazują lekceważenia. Zmierzamy więc w dobrą stronę. Prawo daje wiele narzędzi chroniących przed dyskryminacją, ale problem tkwi w ich stosowaniu, choćby przez dowolność interpretacji skarżonych zachowań. Tymczasem prawo jest jedno - mówi Paula Sawicka wiceprezeska Fundacji Pomocy Ofiarom Przestępstw i przewodnicząca Rady Programowej Stowarzyszenia Otwarta Rzeczpospolita.

10.12.2025