Prawo.pl - Prawnicy i sądy - Sędziowie

Wspominamy prawników, którzy odeszli w 2025 roku

Prawnicy Sędziowie

W 2025 r. pożegnaliśmy wybitnych przedstawicieli świata prawniczego. Zmarli m.in. prof. Adam Strzembosz - I prezes Sądu Najwyższego po 1989 roku, prof. Teresa Gardocka – specjalistka prawa karnego, prof. Jerzy Makarczyk – sędzia międzynarodowych trybunałów, Bogusław Nizieński – pierwszy Rzecznik Interesu Publicznego. Odeszli sędziowie SN: Zbigniew Myszka, Kazimierz Piasecki, Waldemar Łysakowski, Jerzy Kuźniar. Każdy z nich pozostawił trwały ślad w polskim prawie.

31.10.2025

Prof. Wiącek ocenia projekt ustawy o przywracaniu praworządności

Sędziowie

Na pozytywną ocenę zasługuje propozycja rozwiązania problemu tzw. podwójnych postanowień spadkowych, umożliwiających sądowi uchylenie orzeczenia, które wyklucza się z innym. Rzecznik praw obywatelskich odniósł się do projektu ustawy o przywróceniu prawa do niezależnego i bezstronnego sądu ustanowionego na podstawie prawa przez uregulowanie skutków uchwał KRS z lat 2018-2025 r.

31.10.2025

Prezydent skarży do TK zmiany w wyznaczaniu sędziowskich "trójek" i zawiadamia prokuraturę

Wymiar sprawiedliwości Sędziowie

Prezydent Karol Nawrocki skierował do TK wniosek o zbadanie konstytucyjności rozporządzenia ministra sprawiedliwości dotyczącego przydziału spraw sędziom. Chodzi o przepis, zgodnie z którym przewodniczący wydziału będzie mógł wyznaczyć do składu trójkowego dwóch sędziów. W ocenie prezydenta to "bezprawna próba poprawiania rozporządzeniem ustawy", a także ryzyko wpływu władzy wykonawczej na sądy. Skierowano też zawiadomienie do prokuratury dotyczące działania ministra Waldemara Żurka.

28.10.2025

Dalsze zajmowanie stanowiska sędziego, KRS wydała 51 odmów - interwencja RPO

Prawnicy Sędziowie

Do rzecznika praw obywatelskich wpływają skargi sędziów sądów powszechnych w sprawie niewyrażania zgód przez Krajową Radę Sądownictwa na dalsze zajmowanie przez nich stanowiska po ukończeniu 65. roku życia. Rzecznik Marcin Wiącek wystąpił w tej sprawie do przewodniczącej KRS Dagmary Pawełczyk-Woickiej. Jest już odpowiedź Rady. Wynika z niej, że w 2025 r. na 85 oświadczeń woli dalszego orzekania wydano 51 odmów.

27.10.2025

Sędzia Andrzejewski domaga się podpisu prok. Barskiego pod wnioskiem o ukaranie prof. Manowskiej

Prawnicy Sędziowie

Zastępca przewodniczącego Trybunału Stanu adwokat Piotr Andrzejewski wydał zarządzenie o zwrocie wniosku w sprawie wyrażenia zgody na pociągnięcie przewodniczącej Trybunału Stanu I prezes Sądu Najwyższego Małgorzaty Manowskiej do odpowiedzialności karnej. Według Andrzejewskiego pod pismem brakuje podpisu poprzedniego prokuratora krajowego Dariusza Barskiego.

27.10.2025

Prof. Skrzydło: Sędziowskie skargi w Strasburgu wciąż czekają na rozpatrzenie

Wymiar sprawiedliwości Sędziowie

W Europejskim Trybunale Praw Człowieka wciąż na ocenę czeka kilkaset skarg z Polski, złożonych przez sędziów lub kandydatów na sędziów. A po odebraniu im statusu „szybkich”, na wyroki trzeba będzie jeszcze czekać latami – przypomina Jacek Skrzydło, adwokat, profesor Uniwersytetu Łódzkiego. Mówi o możliwych w tych sprawach ugodach, ale swoim klientom ich nie poleca. Nieco wyżej ceniłby jednostronne deklaracje rządu o naruszeniu konwencyjnych standardów, ale takie propozycje nie pojawiają się.

27.10.2025

SN: Zderzenie samochodów - to czyn mniejszej wagi sędziego

Prawo karne Sędziowie

Społeczna szkodliwość wykroczenia drogowego sędziego była znikoma - orzekł Sąd Najwyższy. Sędzia zrezygnowała z postępowania wykroczeniowego, nie przyjęła mandatu i punktów karnych, więc w tej sposób naraziła się na długie postępowanie dyscyplinarne, które jednak potwierdziło jej zawinienie. Sąd orzekł, że nie zachowała szczególnej ostrożności, ale kary nie poniesie.

25.10.2025

Elektroniczny dostęp do akt postępowań sądowoadministracyjnych wymaga poprawy

Prawnicy Sędziowie

Postępowanie elektroniczne przed sądami administracyjnymi, choć od lat zapowiadane jako istotny krok w kierunku cyfryzacji sądownictwa, w praktyce funkcjonuje w sposób dalece odbiegający od ustawowych założeń. Problem nie wynika jednak wyłącznie z braku sprawności organizacyjnej poszczególnych sądów wojewódzkich, lecz z niedostatecznego nadzoru instytucjonalnego – pisze dr Bartosz Bacia, radca prawny.

25.10.2025

Sędzia powinien być w stanie spoczynku a orzeka dalej - wyroki będą podważane

Wymiar sprawiedliwości Sędziowie

Trudna sytuacja w wymiarze sprawiedliwości skutkuje kolejnymi decyzjami, które mogą stać się podstawą do wzruszania wyroków. Tym razem chodzi o sędziów, którzy skończyli 65 lat życia, nie uzyskali zgody obecnej KRS na dalsze orzekanie, a pozostają czynnymi sędziami. Jest ich obecnie 53, a prawnicy nie mają wątpliwości, że przy ich orzeczeniach są podstawy do podnoszenia zarzutu nienależytego składu. Są też głosy, że obecne przepisy - uzależniające dalsze orzekanie od zgody KRS - są niekonstytucyjne.

24.10.2025

Prezydent: Stan sędziowski nie rozliczył się ze stalinowskim bezprawiem

Sędziowie

Od 1989 r. aż do dzisiaj, stan sędziowski nie rozliczył się całościowo i ostatecznie ze swoją przeszłością, w tym ze stalinowskim sądowym bezprawiem - napisał prezydent Karol Nawrocki w liście do uczestników konferencji w Sądzie Najwyższym poświęconej sądownictwu lat 1945-1989. Dodał, że część środowisk politycznych i prawniczych nie ma problemu z uznawaniem niezawisłości sędziów mianowanych przez komunistyczną Radę Państwa, a jednocześnie - według niego - ostentacyjnie i bezprawnie kwestionuje status sędziów wykształconych i powołanych w wolnej Polsce.

23.10.2025

SN: Rehabilitację da się pogodzić z wykonywaniem obowiązków sędziego

Sędziowie

Wniosek sędziego o udzielenie urlopu dla poratowania zdrowia nie został uwzględniony przez ministra sprawiedliwości. Powodem był argument, że oczekiwanie na zabieg operacyjny nie jest wystarczającą przesłanką do skorzystania z takiego świadczenia. Sąd Najwyższy umorzył postępowanie po wniesieniu zażalenia na decyzję, twierdząc - wbrew opinii sędziego, że – odwołanie przestało być aktualne.

22.10.2025

Prawie koniec spraw dyscyplinarnych sędziów SN prof. Żmija i prof. Katnera

Sędziowie

Sędzia Grzegorz Żmij został obwiniony o to, że składał wnioski o wyłączenie w rozpoznawaniu spraw w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego po wyroku ETPCz w Strasburgu w listopadzie 2021 r. Natomiast sędzia Wojciech Katner z Izby Cywilnej usłyszał zarzut niewyłączenia się z rozpoznawania sprawy. Sąd Najwyższy umorzył postępowania.

22.10.2025

Losowanie składów w NSA zgodne ze specjalizacją sędziów

Prawnicy Wymiar sprawiedliwości Sędziowie

Zmiana w systemie losowego przydziału spraw w sądach powszechnych wzbudziła liczne protesty. Pojawiły się zarzuty o ręczne sterowanie składami sędziowskimi. Tymczasem w Naczelnym Sądzie Administracyjnym nikt nie zgłasza uwag do systemu, w którym sprawy rozpatrywane w składach trzyosobowych przewodniczący wydziału przydziela sędziom w drodze losowania, z uwzględnieniem wydziału i specjalizacji orzeczniczej sędziów.

21.10.2025

Polski sędzia sięga po orzecznictwo ETPCz, ale we własnej sprawie?

Wymiar sprawiedliwości Sędziowie

Sędziowie najczęściej powołują się na orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka i samą Konwencję w orzeczeniach, które dotyczą sędziowskiego statusu. Konwencja zdaje się im jednak umykać np. w sprawach dotyczących tymczasowego aresztowania, bo niezmiennie akceptują ponad 90 proc. prokuratorskich wniosków. Część z nich odwołania do niej umieszcza w uzasadnieniu, ale tego nie rozwija, inni powielają "wzór" z innych orzeczeń - wynika z analizy orzecznictwa sędziów w latach 2024-2025, opracowanej przez dr. Marcina Mrowickiego z Uniwersytetu Warszawskiego.

21.10.2025

Niektórzy sędziowie SN nie uznają pierwszeństwa prawa UE

Sędziowie

Już większość sędziów Sądu Najwyższego nie uwzględnia w swoich orzeczeniach pierwszeństwa prawa unijnego nad prawem krajowym w kwestii niezawisłości sędziowskiej. I nie wyłącza od orzekania sędziów, którzy zostali powołani na urząd w 2018 r. Twierdzą, że do źródeł prawa nie należą wyroki Trybunału Sprawiedliwości UE, i jako takie nie mogą stanowić podstawy wydawanych rozstrzygnięć. Oto jeden z ostatnich przykładów.

20.10.2025

Izba Kontroli Nadzwyczajnej SN do likwidacji, Odpowiedzialności Zawodowej zostaje

Wymiar sprawiedliwości Sędziowie

Projekt regulujący status sędziów powołanych od 2018 r. znosi Izbę Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych. Jej sędziowie będą mieć jednak możliwość startu w konkursach na stanowiska sędziowskie w innych izbach. Zmiany dotkną także Izbę Odpowiedzialności Zawodowej – pozostanie, ale sędziów do niej wskaże I prezes SN, a nie prezydent. Do lamusa ma przejść skarga nadzwyczajna – wprowadzony zostanie mechanizm zapobiegający występowaniu w systemie więcej niż jednego orzeczenia o tym samym spadku.

18.10.2025

Projekt regulujący status "nowych" sędziów już w opiniowaniu

Wymiar sprawiedliwości Sędziowie

Na opiniowanie projektu, regulującego m.in. status sędziów powołanych od 2018 r. jest zaledwie 10 dni. Co do zasady, uchwały obecnej KRS w zakresie wniosku o powołanie do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego SN, sądu apelacyjnego, sądu okręgowego, sądu rejonowego i m.in. sędziego NSA, po jej wejściu w życie, zostaną pozbawione mocy prawnej. Równocześnie ex lege zostanie potwierdzony status tych, którzy objęli pierwsze stanowisko sędziowskie albo korzystali z prawa powrotu do zawodu sędziego.

17.10.2025

Stanowisko referendarza dla sędziego spoza zawodu? MS otwiera puszkę Pandory

Wymiar sprawiedliwości Sędziowie

Ministerstwo Sprawiedliwości chce, by na początku 2026 r. zakończyły się rządowe prace nad projektem regulującym status sędziów powołanych od 2018 r. Sporo emocji budzą m.in. propozycje dotyczące tych, którzy przyszli spoza zawodu - byłych adwokatów, radców czy prokuratorów. Resort oferuje im m.in. stanowisko referendarza, ponad 12 tys. zł brutto i możliwość ponownego startu w sędziowskich konkursach. Ci, którzy przyszli z prokuratury, mogliby też do niej wrócić. Tyle że nie satysfakcjonuje to wskazanych sędziów, referendarze mówią o niesprawiedliwości, a prokuratorzy pytają o koszty.

16.10.2025

UW będzie współpracować z Sądem Arbitrażowym przy Krajowej Izbie Gospodarczej

Szkolnictwo wyższe Sędziowie

15 października 2025 r. zostało zawarte porozumienie pomiędzy Uniwersytetem Warszawskim, Wydziałem Prawa i Administracji, a Sądem Arbitrażowym przy Krajowej Izbie Gospodarczej z siedzibą w Warszawie. W praktyce ma to polegać m.in. na organizacji wspólnych konferencji, seminariów i szkoleń, wymianie materiałów informacyjnych i publikacji, ale także przyjmowaniu studentów na praktyki i staże.

15.10.2025

SN: Immunitet nie dla sędziów i prokuratorów, którzy nie mają stanu spoczynku

Wymiar sprawiedliwości Sędziowie

Immunitet formalny przysługuje sędziemu i sędziemu w stanie spoczynku oraz prokuratorowi wyłącznie w okresie pozostawania przez nich w stosunku służbowym. Uchwała ta ma moc zasady prawnej - orzekła Izba Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Najwyższego uchwale w składzie siedmiu sędziów. Uchwała zapadła jednogłośnie.

15.10.2025