W kwietniu br. Trybunał Konstytucyjny orzekł niekonstytucyjność przepisów dotyczących wynagrodzenia dla kuratorów, m.in. dla osób nieznanych z miejsca pobytu. W tym momencie ich stawki stanowią 40 proc. stawek minimalnych za czynności adwokackie czy radcowskie. Ministerstwo Sprawiedliwości zapewnia, że trwają prace wewnątrzresortowe dotyczące projektu ustawy o zmianie ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, w których „zamierza się" uregulować między innymi kwestie dotyczące wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w postępowaniu cywilnym.

W Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Ustroju Sądownictwa i Prokuratury kończą się prace nad projektem Prawa o ustroju prokuratury. Zakłada on m.in. wprowadzenie ewaluacji pracy prokuratora w zakresie zarówno sprawności, jak i efektywności wykonywanych obowiązków służbowych. Dwukrotny wynik negatywny będzie mógł zakończyć się odwołaniem prokuratora ze stanowiska. Prokuratorom ewaluacja wprost kojarzy się z ocenami okresowymi, już pojawiają się głosy, że takie pomysły uderzą w prokuratorską niezależność i staną się narzędziem do rozliczeń.

W wykazie prac legislacyjnych jakiś czas temu opublikowany został projekt ustawy o zmianie ustawy o Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury, który dopuszcza możliwość przystąpienia przez jej absolwentów po raz trzeci do egzaminu sędziowskiego. W uzasadnieniu tego projektu wprost wskazano, że „proponowane rozwiązanie pozwoli na poszerzenie kręgu osób uprawnionych do ubiegania się o stanowiska asesorskie w sądach, a tym samym służyć będzie poprawie sytuacji kadrowej w wymiarze sprawiedliwości i korzystnie wpłynie na dynamikę prowadzonych postępowań" – pisze Artur Skepka, starszy asystent sędziego w Sądzie Apelacyjnym w Białymstoku.

Zmiany projektowane w procedurze karnej mają wprowadzić sądową kontrolę nad decyzjami prokuratorów o dopuszczeniu, bądź nie, pełnomocnika osoby niebędącej stroną (np. świadka) do udziału w postępowaniu. Krytykowana jest jednak niedostateczna precyzja proponowanych przepisów, co może prowadzić do ich omijania, np. pod hasłem „ważnego interesu śledztwa”.

Izba Pracy i Izba Karna Sądu Najwyższego traci wybitnych sędziów. W stan spoczynku, po 15 latach orzekania w Sądzie Najwyższym, przeszła w zeszłym tygodniu sędzia Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych – Halina Kiryło. Natomiast 9 grudnia br. w stan spoczynku przechodzi sędzia Izby Karnej i prezes Izby Odpowiedzialności Zawodowej Wiesław Kozielewicz (na zdjęciu). W poniedziałek, 8 grudnia, orzekał po raz ostatni.

Do Sądu Rejonowego dla Warszawy-Woli wpłynęło ok. 7000 spraw związanych z sankcją kredytu darmowego (SKD) nabytych na drodze cesji wierzytelności przez jedną z wyspecjalizowanych w tym spółek. Sąd Najwyższy nie zgodził się jednak na ich przeniesienie do mniej obłożonego pracą sądu, co jeszcze bardziej wydłuży rozpatrywanie spraw w stolicy.

Banki coraz chętniej odstępują od składania apelacji od wyroków w sprawach kredytów frankowych albo wycofują apelację, co wynika z tego, że kontynuowanie sporu naraża je na wydatki, gdyż prawdopodobieństwo przegranej w drugiej instancji jest bardzo wysokie. Przy aktualnym orzecznictwie TSUE i SN oraz odsetku wygranych przez konsumentów spraw, sięgającego ponad 90 proc., sprawy sądowe stają się dla banków dużo większym finansowym obciążeniem.

Przygotowany przez nas projekt Prawa o ustroju prokuratury zakłada, tak jak już wcześniej zapowiadano, spłaszczenie struktury prokuratury i wprowadzenie jednolitego statusu prokuratora. Postulujemy jednocześnie, aby w tej ustawie znalazł się też przepis, który wprost reguluje, że prokuratorom i prokuratorkom zapewnia się warunki pełnienia służby oraz wynagrodzenia równe tym przewidzianym dla sędziów sądów powszechnych – mówi prof. Karolina Kremens z Uniwersytetu Wrocławskiego, przewodnicząca zespołu problemowego ds. prokuratury Komisji Kodyfikacyjnej Ustroju Sądownictwa i Prokuratury.

Regionalne różnice w wynagrodzeniach urzędników, pracowników prokuratur i asystentów sięgają nawet ponad 2 tys. zł, a pogłębiają je dodatki funkcyjne, dodatki stażowe, premie, godziny nadliczbowe – wynika z danych statystycznych Prokuratury Krajowej. Szacuje, że na ich wyrównanie potrzebne byłoby ok. 200 mln zł. Związkowcy uważają, że to efekt braku jednolitej polityki płacowej, która powinna być realizowana na poziomie prokuratorskiej centrali. W ich ocenie prokuratura potrzebuje planu modernizacji.

W izbach morskich eksperci badają i osądzają morskie incydenty z udziałem polskich jednostek nie tylko wokół bałtyckiego wybrzeża, ale też na dalekich akwenach na całym świecie. Serial „Heweliusz” przypomina o tej mało znanej instytucji polskiego wymiaru sprawiedliwości, która - być może również przez to, że wreszcie trafiła na ekrany - niedługo odejdzie do lamusa. Nad likwidacją izb morskich zastanawia się bowiem Ministerstwo Infrastruktury.

Sejm rzutem na taśmę wrócił do rządowej propozycji, by pełnomocnikiem osoby, której zależy na czynnym wpływie na decyzje spółdzielni, a np. z powodu choroby nie będzie mogła pójść na walne zgromadzenie, mógł być też adwokat lub radca. Pozostawił jednak komisyjną zmianę, że nie będzie można o takie zastępstwo poprosić partnera lub partnerkę. Poprawkę zgłosili posłowie PiS, którym – co wynika z argumentacji – zależało przede wszystkim, by uprawnienia nie zyskały osoby żyjące w związkach jednopłciowych.

Znamy już zwycięzców XVII edycji „Kryształowego Serca Radcy Prawnego" – jednej z najwyżej cenionych nagród przyznawanych w środowisku samorządu radcowskiego. Komisja konkursowa wybrała dziewięciu radców prawnych, dla których niesienie bezinteresownej pomocy prawnej jest kluczowym elementem codziennej pracy zawodowej. Swojego faworyta wskazali również internauci, a specjalną nagrodę przyznało wydawnictwo Wolters Kluwer Polska, wieloletni partner Krajowej Rady Radców Prawnych. Finałowa gala była również okazją do uhonorowania osób zaangażowanych w kilkuletnią działalność Centrum Koordynacji Pomocy Prawnej.

Sejm głosami koalicji rządzącej odrzucił dwie poprawki, które miały przywrócić w sumie 94 375 tys. zł na wynagrodzenia dla pracowników sądów. O zmianę walczyły związki zawodowe po tym, jak 22 listopada Komisja Finansów Publicznych przyjęła poprawkę do budżetu na 2026 r., zakładającą zmniejszenie wydatków w sądach o w sumie 165 mln zł, w tym właśnie o ponad 94 mln zł z funduszu wynagrodzeń pracowników. Ustawa budżetowa została przez Sejm przyjęta. Jeśli w tym kształcie przejdzie przez Senat, a następnie zostanie podpisana przez prezydenta, podwyżki w sądach nie przekroczą 3 proc.

W tym tygodniu Izba Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Najwyższgo nie rozpoznała żadnej ze spraw immunitetowych rzeczników dyscyplinarnych sędziów sądów powszechnych - Piotra Schaba i Przemysława Radzika. Przyczyn nie podano, ale wiadomo, że w tym samym czasie sędziowie ci rozpoznawali sprawy karne w Sądzie Apelacyjnym w Warszawie. Spadł z wokandy także wniosek o uchylenie immunitetu Maciejowi Nawackiemu, członkowi KRS.

Prokuratura Okręgowa Warszawa-Praga poinformowała właśnie, że umorzyła śledztwo ws. nieumyślnego spowodowania śmierci Barbary Skrzypek, wieloletniej współpracowniczki prezesa PiS Jarosława Kaczyńskiego. Kobieta zmarła kilka dni po przesłuchaniu w sprawie spółki Srebrna, a przesłuchiwała ją prokurator Ewa Wrzosek. Do udziału w tej czynności nie został dopuszczony pełnomocnik kobiety. W opiniowaniu jest nowelizacja procedury karnej, która ma wprowadzić zmiany w przepisach umożliwiających prokuratorowi taką odmowę.

Usunięcie z umowy kredytu frankowego narzuconej przez bank przy przeliczaniu z kursu Narodowego Banku Polskiego dodatkowej marży, nie musi oznaczać stwierdzenia nieważności całej umowy – wynika z postanowienia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Choć unijni sędziowie zostawili wolną rękę i swobodę oceny polskim sądom, to - wskutek postanowienia TSUE - raczej nie zmieni się w tej kwestii dotychczasowa dominująca linia orzecznicza.

Fundacja Pomocy Ofiarom Przestępstw wspólnie z „Niebieską Linią" Instytutu Psychologii Zdrowia Polskiego Towarzystwa Psychologicznego prowadziły w 2023 i 2024 r. pilotażowy program „Asystent dla pokrzywdzonego przestępstwem". Wyniki pokazują, że takie rozwiązanie jest w polskich procedurach potrzebne, daje poczucie bezpieczeństwa i równych szans. Dlatego trwają rozmowy z Ministerstwem Sprawiedliwości nad stosownymi zmianami - mówi dr hab. Witold Klaus, profesor Instytutu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk.

Skierowany niedawno do Sejmu projekt zmian w procedurze karnej przewiduje więcej uprawnień dla podejrzanych i oskarżonych, nieznających dobrze języka polskiego, do pomocy ze strony tłumacza. Kierunek zmian oceniany jest z reguły pozytywnie, chociaż są np. uwagi do ograniczeń dotyczących liczby tłumaczonych dokumentów oraz możliwości kwestionowania jakości przekładu. Tu jednak pojawia się argument, że ich nadmierne rozszerzenie może wydłużać postępowania karne.

Podczas prac w sejmowej Komisji Infrastruktury ograniczono katalog osób, które mogłyby być pełnomocnikami nieobecnego członka w czasie walnego zgromadzenia spółdzielni mieszkaniowej – wyeliminowano możliwość korzystania z usług radców i adwokatów, ale też partnera lub partnerki. Prezes NRA Przemysław Rosati zwrócił się m.in. do ministra do spraw Nadzoru nad Wdrażaniem Polityki Rządu Macieja Berka o pilną interwencję w celu przywrócenia wersji przyjętej przez rząd.

I Prezes Sądu Najwyższego stanowczo potępiła "nieodpowiedzialne, a także niszczące zasadę praworządności", medialne uwagi ministra sprawiedliwości Waldemara Żurka, dotyczące uchwały połączonych Izb Sądu Najwyższego z 3 grudnia 2025 r. Sugestie o wyjściu z Unii Europejskiej - jako skutek uchwały, stanowią zwykłą manipulację, pomijającą jej meritum – tj. ochronę Konstytucji, porządku prawnego oraz wyłącznych kompetencji państw członkowskich Unii Europejskiej - twierdzi prof. Manowska.