Szkolnictwo wyższe

Będzie zapomoga dla doktorantów, ale finansowana przez uczelnie - rząd przyjął projekt

Szkolnictwo wyższe

Wrócą zapomogi dla doktorantów - zakłada projekt ustawy, którą we wtorek przyjął rząd. Uczelnie nie otrzymają jednak na ten cel pieniędzy z budżetu państwa, zapomogi sfinansują ze środków własnych. Według ekspertów to krok w dobrą stronę, jednak aby faktycznie poprawić sytuację materialną doktorantów, potrzebne są zmiany systemowe.

09.12.2025

Prof. Wróbel: Potrzebujemy neutralnego podejścia do zakazu dyskryminacji

Prawo cywilne Prawnicy Szkolnictwo wyższe Prawo europejskie

Naszą misją jest uwolnienie dyskursu antydyskryminacyjnego od wpływów ideologicznych, religijnych czy politycznych. Chcemy przekonać tzw. elity polityczne w kraju do ideologicznie, religijnie i politycznie neutralnego podejścia do zakazu dyskryminacji - mówi prof. Andrzej Wróbel, redaktor naczelny nowego czasopisma "Przegląd Prawa Antydyskryminacyjnego".

02.12.2025

Reforma PAN coraz bliżej. Konsultacje ustawy do końca roku

Szkolnictwo wyższe Zarządzanie oświatą

W Polskiej Akademii Nauk powstanie Zgromadzenie Dyrektorów Instytutów Naukowych, prezes zyska większą samodzielność, a wynagrodzenia dyrektorów instytutów zostaną wyłączone z ograniczeń tzw. ustawy kominowej. Tak zakłada projekt opublikowany w poniedziałek noweli ustawy o PAN. Jego konsultacje potrwają do końca br. zaś reforma miałaby wejść w życie 1 lipca 2026 r.

01.12.2025

Nowa wyszukiwarka Instytutu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk

Szkolnictwo wyższe

Instytut Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk zaprezentował nową platformę „Global Legal Information” (gli.inp.pan.pl), która ma ułatwić dostęp do specjalistycznych informacji prawnych – w tym aktów prawnych, orzecznictwa i publikacji naukowych. Wyszukiwarka działa w pięciu językach: polskim, angielskim, niemieckim, francuskim i hiszpańskim.

27.11.2025

WSA oddalił skargę dr hab. Małgorzaty Manowskiej

Prawnicy Szkolnictwo wyższe

Rada Doskonałości Naukowej nie złamała prawa, odmawiając wystąpienia z wnioskiem do prezydenta o nadanie tytułu profesora dr hab. Małgorzacie Manowskiej i dlatego sąd oddalił skargę Pierwszej Prezes Sądu Najwyższego - orzekł 27 listopada Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie. Uzasadnienie orzeczenia powinno zostać opublikowane w na stronach sądu w ciągu miesiąca. Posiedzenie było niejawne i odbywało się w trybie przyspieszonym.

27.11.2025

Polscy naukowcy poza listą najbardziej wpływowych badaczy świata 2025

Szkolnictwo wyższe

W najnowszym zestawieniu Highly Cited Researchers 2025 zabrakło przedstawicieli polskich instytucji naukowych. W rankingu dominują uczeni z USA, Chin i Wielkiej Brytanii, ale znalazło się w nim także miejsce dla badaczy z dużo mniejszych państw – m.in. Islandii, Luksemburga, Estonii czy Kataru. Łącznie w rankingu uwzględniono 6868 osób, reprezentujących 1300 instytucji naukowych z 60 krajów. Najwięcej wyróżnień trafiło do naukowców ze Stanów Zjednoczonych (2670), Chin (1406) i Wlk. Brytanii (570).

24.11.2025

Nauka na speedzie, czyli ChatGPT powiedział – niezbędne standardy i przepisy

Prawo AI Szkolnictwo wyższe LegalTech

Ludzie piszą coraz mniej artykułów – AI generuje już ponad połowę treści w internecie. Naiwnością jest sądzić, że problem dotyczy tylko dziennikarzy i copywriterów – ChatGPT jest cichym współautorem prac i artykułów naukowych. Wciąż brakuje przepisów i wytycznych, które pozwalają sobie z tym poradzić.

24.11.2025

Bez dodatkowych środków uczelnie utkną w miejscu

Szkolnictwo wyższe

W najbliższych latach system szkolnictwa wyższego „będzie dryfował” – ocenia prof. Dominik Antonowicz z UMK w Toruniu, zajmujący się badaniem globalnych trendów w zarządzaniu szkolnictwem wyższym i nauką. Do problemów zaliczył niedofinansowanie, kupowanie publikacji i skandale na uczelniach.

18.11.2025

Zmiany w NCBR nie zapobiegną upolitycznieniu

Szkolnictwo wyższe

Trwają prace nad nowelą ustawy regulującej funkcjonowanie Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Zmiany dotyczą m.in. powoływania władz NCBR, instytutów badawczych, Sieci Łukasiewicz i Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej. Instytucje po zmianach mają działać szybciej i skuteczniej, ale może się to odbyć kosztem transparentności.

18.11.2025

Ewaluacja dla spóźnialskich - jest projekt rozporządzenia

Szkolnictwo wyższe

Ministerstwo Nauki opracowało projekt rozporządzenia umożliwiający jednostkom zwolnionym z ewaluacji działalności naukowej złożenie wniosku o objęcie tą procedurą w późniejszym terminie. Jak wskazują eksperci, objęcie ewaluacją może być dla uczelni bardzo korzystne. Pytanie jednak, czy fakt, że ktoś się spóźnił, jest powodem do zmiany zasad.

14.11.2025

Prof. Gzik: Dodatkowe 60 mln zł na aparaturę badawczą

Szkolnictwo wyższe

Resort nauki przeznaczył dodatkowe 60 mln zł na zakup specjalistycznej aparatury badawczej. Jak zapowiedział wiceminister Marek Gzik, w najbliższym czasie ma zapaść decyzja, ile z pozytywnie ocenionych projektów z tegorocznego konkursu otrzyma wsparcie z tej puli.

13.11.2025

Zmarł prof. Andrzej Wasilewski z UJ, sędzia SN w stanie spoczynku

Szkolnictwo wyższe Sędziowie

8 listopada 2025 roku zmarł prof. dr hab. Andrzej Wasilewski, emerytowany profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego i sędzia Sądu Najwyższego w stanie spoczynku, odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi dla wymiaru sprawiedliwości.

12.11.2025

Program doskonałości dla instytutów PAN ruszy w 2026 roku

Szkolnictwo wyższe

Ministerstwo Nauki zapowiada uruchomienie w drugiej połowie 2026 roku programu doskonałościowego „Rozwój Instytutów Naukowych”, który ma wspierać jednostki Polskiej Akademii Nauk. Program, o rocznym budżecie około 60 mln zł, będzie odpowiednikiem inicjatywy dla uczelni, lecz w zmodyfikowanej formule dostosowanej do instytutów PAN.

12.11.2025

Niezaliczanie dziennych studiów podyplomowych do okresów nieskładkowych nie narusza Konstytucji

Emerytury i renty Ubezpieczenia społeczne Szkolnictwo wyższe

Okres nauki w szkole wyższej na jednym kierunku jest okresem nieskładkowym pod warunkiem ukończenia tej nauki, w wymiarze określonym w programie studiów – przypomina MRPiPS. I podkreśla, że uczestnicy dziennych studiów podyplomowych znajdują się jakościowo w innej sytuacji niż osoby, które odbywały inne formy kształcenia dorosłych, wymienione jako okresy nieskładkowe w ustawie emerytalnej.

10.11.2025

Dyplomy wkrótce w aplikacji mObywatel

Szkolnictwo wyższe

Już wkrótce dyplomy ukończenia studiów, doktoraty i habilitacje będą dostępne w wersji elektronicznej oraz jako dokumenty mobilne w aplikacji mObywatel. Projektowana ustawa ma stworzyć jasne i technicznie wykonalne przepisy, które umożliwią pełne wdrożenie cyfrowych dyplomów w polskim systemie edukacji. Senat przyjął nowelizację - teraz trafi do Prezydenta.

06.11.2025

NSA: Powrót na studia prawnicze po 11 latach niemożliwy

Prawnicy Szkolnictwo wyższe

Odmowa rektora wznowienia studiów na Uniwersytecie Warszawskim podlega kognicji sądów administracyjnych. Błędnie jednak sąd I instancji uznał, że przyjmuje formę decyzji administracyjnej – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w sprawie byłego studenta prawa. Oznacza to, że sprawy wznawiania studiów są sprawami załatwianymi w innej formie niż decyzja administracyjna, tj. w formie rozstrzygnięcia.

05.11.2025

Wnioski w konkursach na badania nie tylko po polsku

Szkolnictwo wyższe

Senat złożył projekt ustawy, który ma dopuścić możliwość używania języków obcych w konkursach na badania naukowe i prace rozwojowe, przy jednoczesnym rozszerzeniu obowiązku stosowania języka polskiego w postępowaniach o uzyskanie dofinansowania projektów z funduszy europejskich – poza samą procedurą wyboru projektu – również na etapie zawierania umowy, ewaluacji wykonania tej umowy oraz postępowania odwoławczego.

03.11.2025

Prorektor UW: Silniejszy nadzór nad uczelniami potrzebny, ale bez nadmiernej biurokracji

Szkolnictwo wyższe

Państwowy nadzór nad uczelniami powinien zostać wzmocniony - ocenia prorektor Uniwersytetu Warszawskiego prof. Maciej Raś. Podkreśla jednocześnie potrzebę tworzenia na uczelniach własnych kodeksów etycznych regulujących relacje w środowisku akademickim oraz sposób prowadzenia badań.

03.11.2025

Miękkie lądowanie dla uczelni z gorszym wynikiem ewaluacji - jest już projekt

Szkolnictwo wyższe

Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego planuje wprowadzenie regulacji epizodycznych, które mają złagodzić skutki drugiej ewaluacji jakości działalności naukowej. Nowe przepisy pozwolą uczelniom i instytucjom naukowym zachować część dotychczasowych uprawnień mimo obniżenia kategorii naukowej. Konsultacje projektu potrwają do 21 listopada 2025 r.

31.10.2025

Rośnie liczba studentów - większość studiuje na uczelniach publicznych

Szkolnictwo wyższe

W uczelniach publicznych uczyło się 63,9 proc. ogólnej liczby studentów. Najczęściej wybierano kierunki z podgrupy: biznesu i administracji (17,8 proc. ogólnej liczby studentów), medycznej (13,2 proc.) oraz społecznej (12,7 proc.) - wynika z danych GUS na temat szkolnictwa wyższego. Ponad połowę ogółu studentów stanowiły kobiety.

30.10.2025