Potrzebne będą dokumenty do ustalenia dochodu, dane o należnych i wpłaconych zaliczkach na podatek dochodowy, a także odprowadzonych składkach. Podatnicy muszą pamiętać, iż jest to ostatni rok, w którym mogą pomniejszyć podatek należny o część składki zdrowotnej, tj. o 7,75 proc. (z zapłaconych 9 proc.).

 

PIT 36 dla przedsiębiorcy rozliczającego się na zasadach ogólnych

Jest to jeden z najpopularniejszych formularzy trafiających do urzędu skarbowego, a skorzystać z niego należy w sytuacji, gdy przychody przedsiębiorcy podlegały opodatkowaniu według skali podatkowej (17 i 32 proc.). Sposób rozliczenia na zasadach ogólnych przy zastosowaniu skali podatkowej jest stosowany domyślnie (jeśli nie wybierzemy innej formy).

Wypełniając PIT-36, podatnik powinien wykazać wszelkie osiągnięte przychody, a także koszty poniesione w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą (np. wydatki na wynajem biura czy koszty niezbędnego sprzętu). W zależności od wysokości dochodów stawka podatku może wynieść 17 lub 32 proc., jeśli podstawa opodatkowania przekroczy 85 528 złotych.

Zdarza się jednak, że ponoszone przez przedsiębiorcę koszty przekraczają wysokość przychodu. W takiej sytuacji mówimy o powstaniu straty podatkowej, którą też możemy rozliczyć na formularzu PIT-36.

Zaletą rozliczania się na zasadach ogólnych jest także łączenie różnych źródeł dochodu w jednej deklaracji podatkowej. Tak na przykład, dochody uzyskiwane przez przedsiębiorcę z innych tytułów, np. wynagrodzeń za pracę, działalności wykonywanej osobiście czy z tytułu przeniesienia praw autorskich – mogą być uwzględnione na druku PIT-36. W zeznaniu wykazuje się również zasiłki ZUS uzyskiwane na przestrzeni roku podatkowego.

 


Zeznanie roczne PIT-36 nie tylko umożliwia łączenie różnych źródeł przychodów, lecz także pozwala rozliczyć się korzystając z licznych ulg podatkowych, m.in. z :

  • ulgi prorodzinnej;
  • wspólnego rozliczenia się z małżonkiem;
  • rozliczenia, jako osoba samotnie wychowująca dziecko;
  • ulgi na internet.

Gotowe zeznanie podatkowe na formularzu PIT-36 wraz załącznikiem PIT-36/B, który zawiera wykaz osiągniętych przychodów oraz poniesionych kosztów działalności gospodarczej, należy złożyć do urzędu skarbowego do 2 maja 2022 roku.

 

Podatek liniowy? – W jego przypadku zastosowanie znajdzie formularz PIT-36L

Druk PIT-36L wypełniają wyłącznie przedsiębiorcy (prowadzący działalność gospodarczą, wspólnicy niektórych spółek osobowych - podlegających opodatkowaniu PIT oraz osoby rozliczające tzw. działy specjalne produkcji rolnej), którzy złożyli oświadczenie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym uzyskali pierwsze przychody z działalności gospodarczej w 2021 roku (lub którzy kontynuowali stosowanie tej formy z lat poprzednich).

Podatek liniowy przewiduje opodatkowanie stałą stawką 19 proc. niezależnie od wysokości dochodów uzyskanych z działalności gospodarczej. Przy tej formie opodatkowania nie ma możliwości skorzystania z kwoty wolnej od podatku (wynoszącej w 2021 roku do 8 000 zł), natomiast zaletą jest nie podleganie pod progi podatkowe.

Wypełniając PIT-36L przedsiębiorca powinien pamiętać, iż nie może on już rozliczać przychodów z innej działalności według skali podatkowej - natomiast może być zmuszony złożyć dodatkowo inne deklaracje w sytuacji, gdy łączy zarobki firmowe z innymi źródłami przychodów.

Zdecydowanie minusem przy tej formie opodatkowania będzie brak możliwości wspólnego rozliczania się z małżonkiem lub jako osoba samotnie wychowująca dziecko, a także skorzystania z większości ulg podatkowych. Podatnik w PIT-36L może pomniejszyć osiągnięte dochody opodatkowane liniowo o:

  • wysokość składek na ZUS;
  • ulgę termomodernizacyjną;
  • składki na IKZE;
  • ulgę badawczo rozwojową (B+R);
  • darowizny na cele kształcenia zawodowego.

Zeznanie podatkowe za 2021 rok na formularzu PIT-36L należy złożyć do 2 maja 2022 roku dołączając (podobnie jak przy zasadach ogólnych) formularz PIT-B.

 

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych? – Właściwym formularzem będzie PIT-28

Przedsiębiorca decydujący się na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jest zobowiązany obliczać podatek według odpowiedniej dla jego działalności gospodarczej stawki ryczałtu (od 2 do 17 proc.).
Ta forma rozliczania nie przewiduje uwzględniana w zeznaniu poniesionych kosztów uzyskania przychodu, a co za tym idzie brak jest możliwości uwzględnienia straty podatkowej.

Rozliczenie za pomocą tego formularza dotyczy ryczałtowców:

  • prowadzących indywidualnie pozarolniczą działalność gospodarczą (PIT-28);
  • prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej lub spółki jawnej (PIT-28 z załącznikiem PIT-28/B);

Możliwe odliczenia i ulgi podatkowe w tej formie opodatkowania to:

  • ulga na internet;
  • ulga na krew dla honorowych krwiodawców;
  • ulga w przypadku darowizn na OPP i kult religijny;
  • ulga rehabilitacyjna (na zakup leków);
  • ulga termomodernizacyjna;
  • ulga w przypadku darowizny na walkę z pandemią;
  • ulga przy wpłatach na emeryturę IKZE;
  • ulga w przypadku darowizn dla placówek oświatowych.

Podatnicy prowadzący działalność gospodarczą, którzy wybrali rozliczenie na zasadzie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych niestety mają znacznie mniej czasu na rozliczenie roku podatkowego aniżeli pozostali przedsiębiorcy - deklarację podatkową PIT-28 za rok 2021 należało złożyć do 28 lutego 2022 roku .

Co jeśli doszło do uchybienia przez przedsiębiorcę ustawowego terminu i zeznanie nie zostało złożone? W takiej sytuacji podatnikowi pozostaje możliwość skorzystania z instytucji tzw. czynnego żalu. Aby czynny żal był skuteczny, należy również uiścić (jednocześnie z wniesieniem pisma) w całości wymagalną należność publicznoprawną uszczuploną popełnionym czynem (tj. zapłacić należny podatek, jeśli wynikał z zeznania, wraz z odsetkami za zwłokę).

Zobacz również: Rozliczenie dla samotnych rodziców możliwe w PIT za 2021 rok >>

Trzeba pamiętać!

Nie można łączyć opodatkowania działalności gospodarczej podatkiem liniowym i według skali.

Natomiast podatnicy, którzy rozliczają się na formularzach PIT-36L lub na PIT-28 mają prawo składać PIT-36 w związku z innymi zarobkami, np. działalność gospodarcza zgłoszona do opodatkowania podatkiem liniowym – rozliczana będzie na PIT-36L, a przychód z zagranicznej umowy o pracę na druku PIT-36.

Yurii Krasniuk, ekspert w zespole ds. PIT w KPMG w Polsce