Zgodnie z art. 67a par. 1 pkt 2 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa, organ podatkowy, na wniosek podatnika, z zastrzeżeniem art. 67b (dodatkowe zastrzeżenia pomocy dla podatników prowadzących działalność gospodarczą), w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, może odroczyć lub rozłożyć na raty zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub odsetki określone w decyzji, o której mowa w art. 53a Ordynacji podatkowej. Decyzja w tym zakresie zależy jednak od uznania administracyjnego organu, którego granice często wskazują sądy administracyjne.
PROCEDURY w LEX:
Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych >
Procedura naliczania odsetek za zwłokę >
Wniosek o rozłożenie podatku na raty – ważne uzasadnienie
Główną przesłanką do rozłożenia zaległości podatkowych na raty jest złożenie wniosku uzasadnionego ważnym interesem podatnika albo interesem publicznym.
Czytaj też: Kwalifikacja prawna wniosku o udzielenie ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych >
Zarówno ważny interes podatnika, jak też interes publiczny, to przesłanki o charakterze stricte uznaniowym i trudno czasami jest jasno stwierdzić, czy powody, dla których podatnik zwraca się do organu o pomoc wypełniają przesłanki istnienia któregoś z wymienionych interesów. Organ podatkowy może się przychylić do wniosku, ale nie musi. Stąd ważne jest, aby we wniosku właściwie uzasadnić powód, dla którego staramy się o rozłożenie płatności podatku na raty.
Zobacz również: Fiskus ma prawo odmówić podatnikowi dostępu do zebranych dowodów >>
Czytaj też: Odsetki stanowiące koszty finansowe w księgach rachunkowych >
Ważny interes podatnika i interes publiczny
Oba pojęcia (ważnego interesu podatnika i interesu publicznego) są nieostre tzn. nie zostały sformułowane w żadnym przepisie, co pozostawia ich interpretację organowi podatkowemu. Dokonywana przez te organy interpretacja wskazanych pojęć nierzadko znajduje swój koniec przed Naczelnym Sądem Administracyjnym. To właśnie on stwierdza, czy faktycznie wystąpił interes, który powinien skłonić organ do rozłożenia płatności zobowiązania podatkowego na raty.
Wniosek o rozłożenie zapłaty podatku na raty - POBIERZ WZÓR >
Wniosek o rozłożenie na raty zobowiązania podatkowego - POBIERZ WZÓR >
W odniesieniu do ważnego interesu podatnika przyjmuje się, że chodzi o dokonanie takiej oceny w oparciu o kryteria zobiektywizowane, a nie subiektywne przekonanie samego zainteresowanego. Uznaje się więc, że ważny interes podatnika dotyczy ochrony powszechnie aprobowanych społecznie wartości, akceptując, że szczególne miejsce w tej hierarchii zajmuje życie i zdrowie ludzkie, możliwość zarobkowania postrzegana jako środek do utrzymania podatnika i rodziny. Mieszczą się w tym przypadku wszelkie nadzwyczajne okoliczności, które wystąpiły niezależnie od podatnika, w następstwie których popadł on w zaległości w regulowaniu swoich należności publicznoprawnych. Interes publicznoprawny z kolei jest przesłanką odnoszącą się do wartości właściwych funkcjonowaniu całego społeczeństwa, jak sprawiedliwość, porządek publiczny rozumiany jako zaufanie do organów administracji publicznej, szeroko rozumiane działanie w interesie państwa.
Rozłożenie podatków na raty ma pomóc podatnikowi
Rozłożenie podatnikowi na raty obowiązku spłaty zaległości podatkowych musi opierać się przede wszystkim na istnieniu przesłanek dających uzasadnione przypuszczenie, że podatnik będzie miał realne szanse spłacić zobowiązanie wedle ustalonych na nowo zasad. Oczywiście zastosowanie instytucji rozłożenia na raty należności podatkowych powinno sprzyjać ich realizacji, wobec czego stwierdzenie braku realnej możliwości wywiązania się podatnika z tych zobowiązań, uniemożliwia zastosowanie takiej ulgi. Wskazać ponadto trzeba, że pomimo stwierdzenia istnienia przesłanki koniecznej do zastosowania ulgi rozłożenia na raty, organ ma prawo wydać rozstrzygnięcie negatywne dla podatnika, ponieważ wskazane wyżej przepisy nie stwarzają automatyzmu w przyznaniu ulgi, o ile ustalone zostanie, iż w sprawie zaistniały ustawowe przesłanki pozytywne do jej przyznania. Taki stan – ustalenie, że podatnik ma ważny interes w uzyskaniu ulgi – otwiera organom drogę do wydania rozstrzygnięcia opartego na uznaniu administracyjnym, w ramach którego organ może udzielić ulgi albo odmówić jej udzielenia. W tym ostatnim przypadku organy zobowiązane są oczywiście uzasadnić podjęte rozstrzygnięcie.
Czytaj też: Odsetki za zwłokę na przykładach w postępowaniu podatkowym >
To właśnie z powodu nigdzie niesprecyzowanych przesłanek udzielenia pomocy w formie rozłożenia płatności podatku na raty i oparciu w tym przypadku rozstrzygnięcia organów podatkowych na uznaniu administracyjnym, nie można wskazać uniwersalnych i zawsze skutecznych sposobów uzasadnienia wniosku o rozłożenie zaległości podatkowej na raty. Z pewnością jednak w każdym takim wniosku powinny zawierać się informacje wskazujące z jednej strony na trudną sytuację materialną lub osobistą podatnika, czyli wykazanie ważnego interesu podatnika (np. sytuacja ekonomiczna powodująca obniżenie zdolności płatniczej lub losowej) z drugiej jednak strony przedstawiony stan faktyczny musi wskazywać, że na skutek zastosowania ulgi pojawią się w przyszłości realne możliwości do spłaty zobowiązań podatkowych (zabezpieczenie interesu publicznego).
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
