Aby móc rozliczyć swoje zeznanie razem z dzieckiem, należy spełnić szereg warunków przewidzianych w przepisach ustawy o PIT.
Kto może rozliczyć PIT razem z dzieckiem?
Przede wszystkim, osoba chcąca skorzystać z tej preferencyjnej formy rozliczenia musi być „osobą samotnie wychowującą dziecko” w rozumieniu przepisów podatkowych. Za taką uznaje się wyłącznie rodzica (zarówno biologicznego jak i przysposabiającego) lub opiekuna prawnego, będącego panną, kawalerem, wdową, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą w stosunku do której orzeczono separację (prawną, nie faktyczna) lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.
Krywan Tomasz: Najczęściej popełniane błędy przy wypełnianiu zeznań PIT na przykładach >
Analizując powyższe, powstaje pytanie – czy każda panna i kawaler może skorzystać z takiego sposobu rozliczania? Niestety nie.
Dla przykładu, rodzic dziecka pozostający w nieformalnym związku i mieszkający razem z partnerem – traci status osoby samotnie wychowującej dziecko, nawet, gdy dziecko nie jest potomkiem danego partnera. Wynika to z tego, że zdaniem fiskusa taki partner mimo wszystko jest zaangażowany w proces opieki.
Należy jednak zwrócić uwagę na wyjątek od powyższego, wskazujący na to, że nie zawsze opiekun z dzieckiem muszą mieszkać sami, mianowicie dopuszczalna jest sytuacja kiedy zamieszkują oni u rodziców czy rodziny.
Zobacz również:
Sprzedaż używanych rzeczy bez PIT, ale za to z PCC >>
Przekazanie 1 procenta PIT pomoże Ukraińcom już teraz >>
Istotne jest, że w ten sposób może rozliczyć się tylko jeden z rodziców, a sam fakt utrzymywania kontaktów pomiędzy małoletnim i drugim rodzicem, nie pozbawia rodzica pełniącego opiekę takiego prawa.
Janczukowicz Krzysztof: Naprzemienna opieka rodziców nad dzieckiem a preferencyjne rozliczanie PIT osoby samotnie wychowującej dziecko >
Ważny jest wiek dziecka
Następna przesłanka wprowadza pewne rozgraniczenie odnoszące się do wieku dziecka.
Aby rozliczać się jako samotnie wychowujący, wychowywać należy:
- dzieci małoletnie, tj. poniżej 18 roku życia, bez względu na ilość uzyskanych przez nie w danym roku dochodów, bądź
- bez względu na ich wiek, otrzymujące zasiłek pielęgnacyjny lub rentę socjalną albo
- do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie i co ważne, które w trakcie danego roku podatkowego nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu przekraczających 3089 zł.
Rezydencja podatkowa a rozliczenie z dzieckiem
Z danej preferencyjnej formy rozliczenia, spełniając określone przesłanki, mogą również skorzystać osoby niebędące rezydentami podatkowymi, czyli osoby o ograniczonym obowiązku podatkowym w Polsce. Jakie to przesłanki?
Pierwszą przesłanką, którą ma spełnić osoba samotnie wychowująca dziecko jest zamieszkiwanie w jednym z państw Unii Europejskiej, państw EOG albo na terenie Konfederacji Szwajcarskiej.
Po drugie, przychody takiej osoby podlegające opodatkowaniu w Polsce muszą stanowić co najmniej 75 proc. wszystkich przychodów osiągniętych w danym roku podatkowym, a sama osoba może potwierdzić swoje miejsce zamieszkania certyfikatem rezydencji.
Krywan Tomasz: Jak skorzystać z ulg w podatku dochodowym od osób fizycznych? >
Forma opodatkowania
Przepisy przewidują skorzystanie z omawianej formy rozliczenia tylko przy opodatkowaniu dochodów według skali podatkowej (zeznanie powinno być złożone na formularzu PIT-36 lub PIT-37).
Omawiana preferencyjna forma rozliczenia nie przysługuje podatnikom objętym podatkiem liniowym, ryczałtem ewidencjonowanym, kartą podatkową czy podatkiem tonażowym (nawet, kiedy takiemu opodatkowaniu podlega tylko część przychodów, a cała reszta opodatkowana jest na zasadach ogólnych). Warto pamiętać również, że te kryteria muszą spełniać jak rodzic, tak i dziecko, a wyjątek od tych zasad będą stanowić rozliczane ryczałtem przychody z najmu prywatnego.
A więc podatnik, który spełnia wszystkie wyżej wymienione warunki i chce skorzystać z tej formy rozliczenia powinien także złożyć oświadczenie – zaznaczając odpowiednie pole formularza PIT-36 lub PIT-37, a następnie podpisując swoje zeznanie podatkowe. Ustawa również przewiduje możliwość złożenia korekty, w której ulegnie zmianie sposób rozliczenia.
Jak obliczyć należny podatek?
Mechanizm rozliczenia polega na łączeniu dochodów samotnego rodzica i dziecka, suma których tworzy podstawę do opodatkowania. Daną podstawę następnie należy podzielić na pół i właśnie od tej połowy obliczyć podatek, który później ulega podwojeniu.
Podatnik, rozliczając się z dzieckiem, korzysta z podwójnej wysokości kwoty wolnej od podatku, co także obniża sumę faktycznie opodatkowanych przychodów. Istotną korzyść z takiego rozliczania można uzyskać w sytuacji, gdy podstawa opodatkowania rodzica za dany rok przekracza kwotę 85 528 zł, czyli granicę pierwszego progu podatkowego w 2021 r.
Podsumowując, preferencyjna forma rozliczenia podatku dochodowego, jaką stanowi możliwość rozliczenia się z dzieckiem przez samotnie je wychowującego rodzica jest niewątpliwie korzystną metodą rozliczenia u rodziców, których podstawa opodatkowania przekracza 85 528 zł, choć nie tylko. Należy pamiętać, że rozliczenie rodziców samotnie wychowujących dzieci za rok 2022 (tj. w zeznaniu składanym do końca kwietnia 2023 roku) będzie wyglądało już zupełnie inaczej.
Yurii Krasniuk, ekspert w zespole ds. PIT w KPMG w Polsce
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
