Od 1 lipca 2022 r. zaczną obowiązywać znowelizowane przepisy ustawy o VAT wprowadzające nowy podmiot – podatnika, którym będzie tzw. grupa VAT. Po 29 latach powraca się do sytuacji, w której VAT nie będzie pobierany od transakcji realizowanych między podmiotami powiązanymi zachowujących odrębność prawną, wchodzącymi w skład grupy VAT.

Sprawdź w LEX: Czy spółka z o.o., w której 100% udziałów posiada podmiot zagraniczny, możne utworzyć grupę VAT z tym podmiotem? >

Tworzenie grupy VAT – warunki do spełnienia

Podmioty, które będą chciały utworzyć grupę VAT, musi charakteryzować jednoczesne i trwałe powiązanie finansowe, ekonomiczne i organizacyjne przez cały okres wspólnych rozliczeń. Dodatkowo, jeden z podatników wchodzących w skład grupy będzie musiał spełnić kryterium 50 proc. udziału kapitałowego w każdym z pozostałych podmiotów wchodzących w skład grupy. Tak sformułowane kryteria oznaczają, że wbrew pierwotnej treści projektu ustawy, członkowie grupy VAT nie muszą posiadać statusu podatkowej grupy kapitałowej na gruncie przepisów o CIT.

Czytaj też: Grupy VAT – szanse, ale i zagrożenia >

Główna korzyść wynikająca z utworzenia grupy VAT to neutralność obrotów pomiędzy jej członkami. W praktyce oznacza to jeden zbiorczy plik JPK_VAT, brak VAT i faktur, a także brak konieczności stosowania mechanizmu podzielonej płatności (split payment) czy weryfikacji kontrahenta w wykazie podatników (biała lista) w obrębie grupy. Powyższe rozwiązania pozwolą wielu podmiotom uniknąć oczekiwania na zwrot nadwyżki VAT, dzięki możliwości elastycznego zarządzania podatkiem naliczonym, co może przekładać się na efektywniejsze przepływy pieniężne w grupie.

 


Zasady funkcjonowania grupy VAT

Zgodnie z przepisami grupa VAT nie będzie mogła funkcjonować krócej niż trzy lata. Rozwiązanie to jest dobrowolne i będzie możliwe do zastosowania niezależnie od formy prawnej – jednak jedynie pomiędzy krajowymi podmiotami będącymi podatnikami VAT z siedzibą lub oddziałem w Polsce.

 

 

Wątpliwości budzi niejednoznaczne uregulowanie przesłanek istnienia grupy VAT. Wyraźnie wskazane jest jedynie kryterium finansowe, natomiast powiązania ekonomiczne i organizacyjne to nieostre pojęcia, które ocenia się w sposób uznaniowy. Nieprecyzyjna treść przepisów oraz występujące luki prawne budzą obawy o wystąpienie absurdalnych sytuacji, w których organ podatkowy, np.  wydając wsteczną decyzję, poinformuje członków grupy VAT o jej nieistnieniu, pomimo jej faktycznego funkcjonowania w tym okresie.

Zobacz również: Grupy VAT kuszące, ale projekt wymaga poprawek >>

Grupy VAT występują również w 18 innych krajach UE i stanowią jedno z niewielu pozytywnie odbieranych rozwiązań wprowadzanych przez Polski Ład. Dlatego już dziś warto, w przypadku grup kapitałowych,  zastanowić się jak przygotować umowę i zgłoszenie rejestracyjne oraz bez przeszkód korzystać z nowych przepisów od dnia ich wejścia w życie.

Sebastian Stefańczyk, aplikant radcowski w ID Advisory