- Możliwość opodatkowania VAT usług finansowych to rozwiązanie korzystne zwłaszcza dla tych instytucji, które dopiero wchodzą na polski rynek i planują tutaj rozbudowę swoich struktur. Stosowanie opcji jest dobrowolne i nie wpływa na cenę usług oferowanych na rzecz konsumentów i przedsiębiorców – uważa Ministerstwo Finansów.
Podkreśla, że usługi finansowe są zasadniczo zwolnione z VAT. Polski Ład wprowadził jednak możliwość ich dobrowolnego opodatkowania. Opcja opodatkowania istnieje również w innych ośmiu państwach europejskich, w tym m.in. w Niemczech, które podobnie jak Polska pozwalają jedynie na opodatkowanie usług finansowych świadczonych na rzecz biznesu, ale już nie na rzecz klientów indywidualnych.
Zawiadomienie o rezygnacji z opodatkowania usług finansowych - WZÓR >
Zawiadomienie o rezygnacji ze zwolnienia opodatkowania usług finansowych - WZÓR >
VAT tylko na usługi dla biznesu
Resort zaznacza, że usługi finansowe na rzecz klientów detalicznych (osób fizycznych) nadal pozostają zwolnione z podatku. W rezultacie ceny usług świadczonych na rzecz konsumentów nie wzrosną. Twierdzi także, że zasadniczo nie wzrosną również ceny usług finansowych dla biznesu, bo choć te mogą być opodatkowane, to VAT podlegał będzie odliczeniu przez nabywcę (przedsiębiorcę).
Zobacz również: Polski Ład pozwala na opodatkowanie VAT usług finansowych >>
Bank lub inny podmiot, który wybierze opcję opodatkowania będzie związany takim wyborem na co najmniej dwa lata. Po upływie tego terminu będzie mógł powrócić do zwolnienia, lub przedłużyć opcję opodatkowania.
Wybór opodatkowania oznacza konieczność doliczania VAT do wszystkich usług finansowych w relacjach B2B (między przedsiębiorcami), a nie tylko do wybranych rodzajów usług, np. usługi udzielania kredytu.
Żeby skorzystać z opodatkowania wystarczy zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego o wyborze tej opcji (w formie pisemnej) i zarejestrować się jako czynny podatnik VAT.
Zobacz również: Podzielona płatność VAT może zostać na dłużej >>
Kubiesa Patrycja: Polski Ład: Wybór opodatkowania usług finansowych od 1 stycznia 2022 r. >
Problematyczny brak przepisów przejściowych
Możliwość opodatkowania VAT usług finansowych pojawiła się 1 stycznia 2022 r. Wprowadziły ją regulacje Polskiego Ładu. Problem jednak w tym, że nie przewidziano w tym zakresie żadnych przepisów przejściowych.
Wątpliwości dotyczą m.in. tego, jak ustalić obowiązek podatkowy przy wyborze opodatkowania. Zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. e ustawy o VAT obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty z tytułu świadczenia usług zwolnionych od podatku zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37-41. W odniesieniu więc do usług udzielania pożyczek (art. 43 ust. 1 pkt 38) obowiązek podatkowy powstawał wtedy, gdy odsetki były zapłacone.
Kiedy będzie więc powstawał obowiązek podatkowy przy opodatkowaniu usług finansowych? Nie wiadomo.
Mirosława Zugaj, doradca podatkowy w CSWP, w rozmowie z serwisem Prawo.pl, zwraca uwagę, że mamy tu dwie możliwe interpretacje.
Pierwsza z nich prowadzi do wniosku, że nic się nie zmienia, VAT nadal rozliczamy kasowo.
Argumentem za stosowaniem tej interpretacji jest stwierdzenie, że podatnik nadal świadczy usługi, które co do zasady na mocy art. 43 ust. 1 są zwolnione z VAT, przy czym podatnik jedynie zrezygnował ze tego zwolnienia. Przedmiot usługi jest nadal taki sam.
- To podejście wydaje mi się jednak trudniejsze do obrony. Gdyby bowiem ustawodawca chciał, aby w odniesieniu do tych usług obowiązek podatkowy nadal powstawał z chwilą otrzymania zapłaty to zwrot „z tytułu świadczenia usług zwolnionych od podatku zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37-41” powinien zastąpić zwrotem „z tytułu świadczenia usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 37-41”. Wówczas nie miałoby znaczenia, czy usługi te są zwolnione, czy ze zwolnienia zrezygnowano – twierdzi Mirosława Zugaj.
Malinowski Michał: Polski Ład zezwolił na opodatkowanie usług finansowych >
Druga interpretacja prowadzi z kolei do wniosku, że obowiązek podatkowy powstaje na zasadach ogólnych, czyli z chwilą wykonania usługi. Tę opcję w telefonicznych poradach wskazuje także Krajowa Informacja Podatkowa.
Zdaniem naszej rozmówczyni, w pierwszej chwili takie podejście wydaje się proste do zastosowania i rozliczenia. Problem jednak pojawia się z określeniem, kiedy usług pożyczki została wykonana - w momencie jej udzielenia (udostępnienia środków), w momencie wymagalności płatności odsetek, w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego – jeśli odsetki są w takich okresach naliczane czy może z chwilą zwrotu pożyczki.
Przyjmując, że wykonanie usługi ma miejsce z chwilą udzielenia pożyczki, to w praktyce VAT powinien być przez pożyczkodawcę zapłacony już w następnym miesiącu, a wcześniej powinien on wystawić fakturę. - Co jednak, jeśli oprocentowanie (czyli wynagrodzenie za usługę) jest ustalane według zmiennej stopy procentowej? Czy możliwe jest, że powstanie obowiązek podatkowy w odniesieniu do nieznanej podstawy opodatkowania? A mówiąc praktycznie – na jaką kwotę wystawić fakturę, skoro nie wiem, ile otrzymam zapłaty – zastanawia Mirosława Zugaj.
W kolejnych trzech wariantach sprawa jest nieco prostsza. Znana jest już bowiem kwota odsetek. - Nadal jednak pozostaje pytanie, jak zastosować przepisy zawarte w art. 41 ust. 14a i następne ustawy o VAT – zauważa Izabela Rutkowska, doradca podatkowy, wspólnik w kancelarii Savior Legal&Tax.
Zobaczmy to na przykładzie - pożyczka była udzielona w styczniu 2021 roku, ale żadne odsetki nie zostały jeszcze zapłacone. Pożyczkodawca z dniem 1 kwietnia 2022 rezygnuje ze zwolnienia z VAT. Art. 41 ust. 14a ustawy o VAT mówi, że w przypadku czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem, która została wykonana przed dniem zmiany stawki podatku, dla której obowiązek podatkowy powstaje w dniu zmiany stawki podatku lub po tym dniu, czynność ta podlega opodatkowaniu według stawek podatku obowiązujących dla tej czynności w momencie jej wykonania. Na mocy art. 41 ust. 14h pkt 1 ustawy o VAT przepisy intertemporalne o zmianie stawki stosuje się też do opodatkowania podatkiem czynności uprzednio zwolnionych od podatku. - Czy ten przepis należy rozumieć tak, że rezygnacja ze zwolnienia powoduje, że w odniesieniu do naliczonych, a niezapłaconych odsetek, obowiązek podatkowy powstanie dopiero z chwilą ich zapłaty. Czy nadal będzie to czynność zwolniona czy jednak już opodatkowana? Przyznam szczerze, że nie wiem – zaznacza Izabela Rutkowska.
Naszym rozmówczyniom najbliżej do podejścia powiązanego z wymagalnością i okresami rozliczeniowymi oraz podziałem – odsetki naliczone i wymagalne przed rezygnacją ze zwolnienia – zwolnione, po wyborze – opodatkowane. Niestety jednak, wobec braku konkretnych przepisów przejściowych, możliwe są także inne warianty odpowiedzi.
- Skoro resort finansów chce promować rezygnację ze zwolnienia i opodatkowanie VAT usług finansowych, powinien jak najszybciej doprecyzować przepisy w tym zakresie. Bez nich prawidłowe rozliczenie podatku może okazać się niemożliwe – konkluduje Izabela Rutkowska.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
