Sejm we wtorek 31 marca zakończył prace nad tzw. pakietem antykryzysowym. Składają się na niego trzy ustawy, które tego samego dnia zostały opublikowane:

Te wszystkie nowe regulacje mają pomóc firmom przetrwać czas zamknięcia granic i większości społeczeństwa w domach. Przedstawiciele pracodawców nie zostawiają jednak suchej nitki na propozycjach. Podkreślają, że nie pozwalają one zachować im płynności finansowej w tych trudnych czasach. Brakuje przede wszystkim dobrych rozwiązań podatkowych, i tych chroniących miejsca pracy w dużych przedsiębiorstwach. Pewne jest, że w obecnej wersji pakiet wspiera mikrofirmy zatrudniające maksymalnie 9 osób i samozatrudnionych. Im rząd daje zwolnienie z płacenia składek do ZUS. Co dokładnie przewiduje uchwalona tzw. tarcza antykryzysowa, która ma zacząć obowiązywać następnego dnia po ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw? Poniżej punktujemy to, co najważniejsze.

Sprawdź, co Sejm zmienił w pakiecie antykryzysowym, jakie poprawki przyjął w nocy z piątku na sobotę >>

Czytaj również komentarz: Oby plan ratunkowy rządu nie wyglądał jak na Titanicu >>

 

Propozycje dla prowadzących działalność gospodarczą, w tym samozatrudnionych i małych firm, a także zleceniobiorców

1. Wakacje od składek ZUS dla mikro firm i samozatrudnionych. Każdy, kto prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą lub zatrudnia maksymalnie 9 osób, może liczyć na zwolnienie z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne za marzec, kwiecień i maj. Pokryje je  państwo. Zwolnienie dotyczy składek za przedsiębiorcę i pracujące dla niego osoby, a także osób opłacających składki tylko za siebie, pod warunkiem, że ich przychód nie nie był wyższy niż 300 proc. prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w 2020 r.

2. Jednorazowe świadczenie dla samozatrudnionych i zleceniobiorców. Prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą (jdg) przed 1 lutego, ale także zleceniobiorcy, w tym zarabiający na podstawie umowy o dzieło, umowy agencyjnej zawartej przed 1 lutego, a także osoby, które zawiesiły jdg po 21 stycznia mogą starać się o tzw. jednorazowe świadczenie postojowe (nieoskładkowane i nieopodatkowane). Wyniesie ono:

  • 2080 zł dla zleceniobiorców i prowadzących działalność (80 proc. minimalnego wynagrodzenia), jeśli ich przychód spadł o co najmniej 15 proc. w stosunku do poprzedniego miesiąca, pod warunkiem, że przychów w poprzednim miesiącu był niższy od 300 proc. przeciętnego wynagrodzenia, czyli ok. od 15 507 zł. Przychód zleceniobiorcy to kwota brutto na umowie, dla samozatrudnionego wartość sprzedaży bez podatku VAT.
  • 1300 zł dla osób na karcie podatkowej lub ryczałcie ewidencjonowanym, zwolnionym z VAT.

3. Mikropożyczka ze środków Funduszu Pracy. To jednorazowa pożyczki na pokrycie kosztów mikroprzedsiębiorców, którzy prowadzili działalność gospodarczą przed dniem 1 marca 2020 r. Pożyczka w wysokości 5 tys. zł, przyznawana na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy z 6 miesięcznym okresem karencji, z możliwością umorzenia pod warunkiem, że przedsiębiorca przez okres 3 miesięcy od dnia jej udzielenia nie zmniejszy stanu zatrudnienia w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy w stosunku do stanu zatrudnienia na dzień 29 lutego 2020 r. Wniosek o pożyczkę będzie trzeba złożyć do powiatowego urzędu pracy.

 

4. Maksymalne koszty kredytu. Ustawa wprowadza  algorytm wyliczający koszty kredytu i ich  maksymalny limit. Łączne pozaodsetkowe koszty kredytu konsumenckiego nie mogłyby przekroczyć wyższe niż 45 proc. wartości kredytu.

5. Przedłużenie bankowych kredytów obrotowych. Umożliwienie obliczania zdolności kredytowej w oparciu o dane finansowe na koniec 2019 r.

6. Przedłużenie prawie automatyczne najmu. Do końca czerwca nie będzie można wypowiedzieć umowy najmu. Te, które mają być rozwiązane po 31 marca będą z automatu przedłużane do końca czerwca na dotychczasowych warunkach. Wystarczy, że najemca złoży wynajmującemu oświadczenie.

Zobacz procedurę w LEX: Wpływ ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii z powodu COVID-19 na bieg terminów procesowych w postępowaniach cywilnych >

Dofinansowanie do zatrudnionych, także zatrudnionych na umowach cywilnych

1. Dofinansowanie do wynagrodzenia dla pracodawcy(art. 15 g) ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.  Łączna kwota dofinansowania w przypadku przestoju ekonomicznego to 1533,09 zł na pracownika, co obejmuje 50 proc. wynagrodzenia minimalnego, czyli 1300 zł plus składki ZUS pracodawcy od tej kwoty (które również mogą być dofinansowane z FGŚP). Natomiast w przypadku obniżenia wymiaru czasu pracy łączna maksymalna kwota dofinansowania to 2452 zł, co obejmuje 40 proc. przeciętnego wynagrodzenia plus również składki ZUS pracodawcy od tej kwoty. Wymiar czasu pracy można obniżyć o 20 proc., ale nie więcej niż do 0,5 etatu. Dopłaty - także mikroprzedsiębiorca, który skorzysta ze zwolnienia ze składek - można dostać pod warunkiem:

  • nie mniej niż o 15 proc. (stosunek łącznych obrotów w ciągu dowolnych 2 kolejnych miesięcy w okresie od stycznia 2020 r. do łącznych obrotów z analogicznych 2 miesięcy z roku ubiegłego) lub nie mniej niż o 25 proc. obrotów w miesiącu w okresie od stycznia 2020 r. w porównaniu do miesiąca poprzedniego;
  • uzgodnienia ze związkami zawodowymi lub przedstawicielami załogi warunków postoju i obniżenia czasu pracy;
  • opłacenia składek i podatków do końca trzeciego kwartału 2019 roku oraz w przypadku
  • złożenia wniosku do wojewódzkiego urzędu pracy - będą rozpatrywane w kolejności wpływu.

Czytaj więcej:
Pracodawca nie wprowadzi przestoju bez zgody związków >>
PPK w średnich firmach przesunięte o pół roku>>

Czytaj w LEX: Uprawnienia i obowiązki pracodawcy związane z koronawirusem >>
 


5. Dofinansowanie ze środków Starosty (art. 15zzb) dla mikro-, małym i średnim przedsiębiorców do części kosztów wynagrodzeń oraz należnych od nich składek na ubezpieczenia społeczne. O to wsparcie mogą się też ubiegać tzw. samozatrudnieni, czyli prowadzący działaność, ale niezatrudniający pracowników (w ich przypadku nie są dofinansowywane składki.  Można się ubiegać o dofinansowanie:

  • w wysokości nieprzekraczającej kwoty stanowiącej sumę 50 proc. wynagrodzeń poszczególnych pracowników objętych wnioskiem wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne należnymi od tych wynagrodzeń, jednak nie więcej niż 50 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę w odniesieniu do każdego pracownika, gdy spadek obrotów wyniesie co najmniej 30 proc.
  • w wysokości nieprzekraczającej kwoty stanowiącej sumę 50 proc. wynagrodzeń poszczególnych pracowników objętych wnioskiem o dofinansowanie wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne należnymi od tych wynagrodzeń, jednak nie więcej niż 70 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia w odniesieniu do każdego pracownika, gdy spadek obrotów wyniesie 50 proc
  • w wysokości nieprzekraczającej kwoty stanowiącej sumę 90 proc. wynagrodzeń poszczególnych pracowników objętych wnioskiem o dofinansowanie wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne należnymi od tych wynagrodzeń, jednak nie więcej niż 50 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia w odniesieniu do każdego pracownika, gdy spadek obrotów wyniesie co najmniej 80 proc.

Przedsiębiorca będzie obowiązany do utrzymania w zatrudnieniu pracowników objętych umową przez okres dofinansowania oraz okres równy temu okresowi, po zakończeniu dofinansowania. W przypadku niedotrzymania tego warunku będzie zobowiązany do zwrotu dofinansowanie, proporcjonalnie do okresu nieutrzymania w zatrudnieniu pracownika, w terminie 30 dni od dnia doręczenia wezwania starosty. By skorzystać z tego wsparcia, należy śledzić stronę powiatowego urzędu pracy - jego dyrektor będzie ogłaszał konkurs i wskazywał termin na złożenie wniosków.

Czytaj w LEX: Zagrożenie koronawirusem a prawo do prywatności >  

4. Zasiłek opiekuńczy dla niepełnosprawnych. Poszerzenie kręgu osób uprawnionych do dodatkowego zasiłku opiekuńczego za czas zamknięcia szkół o osoby opiekujące się niepełnosprawnymi, w tymi dorosłymi, a dokładnie dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności do ukończenia 18 lat albo dzieckiem z orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego (to obejmuje dzieci z zespołem Aspergera).

Czytaj więcej: Zasiłek opiekuńczy także na niepełnosprawnych >>

5. Uelastycznienie czasu pracy. Pracodawca dotknięty skutkami epidemii koronawirusa będzie mógł skrócić dobowy czas nieprzerwanego odpoczynku dla pracownika z obecnych 11 godzin do 8 (z gwarancją oddania pracownikowi równoważnego odpoczynku w okresie 8 tygodni), a tygodniowy czas takiego odpoczynku – z 35 do 32 godzin. W porozumieniu ze związkami zawodowymi albo gdy nie ma związków z przedstawicielami pracowników –  będzie mógł też wydłużyć dobowy wymiar czas pracy do 12 godzin (równoważny system czasu pracy) oraz okres rozliczeniowy do maksymalnie 12 miesięcy.

Czytaj w LEX: Prawa i obowiązki pełnomocników procesowych w praktyce w związku z koronawirusem >

6.  Przedłużenie legalnego pobytu i zezwoleń na pracę dla obcokrajowców.  Wydłużenie wiz pobytowych i zezwoleń na pobyt czasowy cudzoziemców, wydłużenie terminu składania wniosków o udzielenie zezwoleń pobytowych, przedłużenie wizy oraz przedłużenie pobytu w ramach ruchu bezwizowego, jeżeli wypadałby w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii. Projekt zakłada też wydłużenie okresów ważności zezwoleń na pobyt czasowy oraz wiz krajowych   do 30 dni od dnia odwołania stanu epidemii lub zagrożenia epidemicznego.

Sprawdź w LEX: Czy dodatkowy zasiłek opiekuńczy z tytułu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem w wieku do 8 lat przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli są inni członkowie rodziny, mogący zapewnić opiekę dziecku? >

Zmiany w przepisach podatkowych

  1. Możliwość wstecznego rozliczania strat podatkowych w PIT i CIT - stratę poniesioną w 2020 r. podatnicy PIT i CIT będą mogli odliczyć od dochodu uzyskanego w 2019 r. Odliczyć od dochodu z 2019 r. będzie można stratę do wysokości 5 mln zł w pierwszym roku. Nadwyżka będzie odliczana w kolejnych latach.
  2. Wydłużenie terminu na złożenie informacji o cenach transferowych do 30 września 2020 r.
  3. Przedłużenie terminu do zapłacenia podatku minimalnego od nieruchomości komercyjnych za miesiące marzec-maj 2020 r. do 20 lipca 2020 r.
  4. Zmiany w uldze na złe długi. Specustawa przewiduje wyłączenie stosowania regulacji w podatkach dochodowych dotyczących tzw. złych długów w odniesieniu do dłużników, którzy powinni uwzględniać niezapłacone zobowiązania przy obliczaniu zaliczek na podatek dochodowy.
  5. Możliwość rezygnacji z zaliczek uproszczonych  w 2020 r. i obliczanie zaliczek miesięcznych od bieżących dochodów..
  6. Wydłużenie terminu na przekazanie przez płatników zaliczek na podatek od wynagrodzeń pobranych za marzec i kwiecień do 1 czerwca 2020 r.
  7. Wydłużenie terminu na wpłatę zaliczek na CIT za okres od marca do maja do 20 lipca.
  8. Możliwość odliczenia w podatku PIT i CIT darowizn (pieniężnych lub rzeczowych) przekazanych na cele związane z zapobieganiem oraz zwalczaniem zakażenia koronawirusem. Jeśli darowizna zostanie przekazana do końca kwietnie br., będzie można odliczyć nawet 200 proc. jej wartości.
  9. Zniesienie opłaty prorolongacyjnej z tytułu rozłożenia na raty lub odroczenia terminu płatności podatków i zaległości podatkowych, które są dochodem budżetu państwa na czas obowiązywania stanu epidemicznego.
  10.  Odroczenie wejścia w życie przepisów o nowych JPK i matrycy stawek do 1 lipca.
  11. Wydłużenie z 3 do 14 dni czasu na zawiadomienie skarbówki o zapłacie na rachunek spoza tzw. białej listy podatników. Nowością jest także wprowadzenie możliwości wydawania paragonów elektronicznych.
  12. Wydłużenie terminu wydawania interpretacji podatkowych o trzy miesiące. Zgodnie z obecnymi przepisami wydaje się je w ciągu trzech miesięcy.
  13. Na podstawie specustawy minister finansów ma też wydać rozporządzenie wydłużające terminy składania m.in: sprawozdań finansowych. Jego projekt jest już dostępny w Rządowym Centrum Legislacji

Czytaj więcej: 
Rządowy pakiet pomocowy trochę ulży podatnikom >>
Problem z VAT odroczony, ale nie zniknie >>
Przedłużenie terminu na złożenie CIT-8 w końcu możliwe?

Zmiany w wymiarze sprawiedliwości

  1. Określenie katalogu spraw pilnych, które sądy mają rozpatrywać, wśród nich są m.in. wnioski w przedmiocie zastosowania tymczasowego aresztowania, o środek zabezpieczający, o zarządzenia przerwy w wykonaniu kary w systemie dozoru elektronicznego.
  2. Wstrzymanie w okresie zagrożenia epidemicznego lub epidemii biegu terminów przewidzianych przepisami prawa administracyjnego.
  3. Podwyższenie kar za stalking – przy targnięciu się pokrzywdzonego na życie - nawet do 12 lat pozbawienia wolności
  4. Cenzura prewencyjna – możliwość zastosowania zakazów zbliżania się, kontaktów, publikacji także w internecie materiałów dotyczących pokrzywdzonego przestępstwem medyka, lub osoby wspomagającej medyków przy przeciwdziałaniu epidemii.

Czytaj więcej:
MS rozszerza katalog spraw pilnych - zmiany w projekcie noweli specustawy >>
W dobie koronawirusa MS proponuje wsparcie dla aplikantów>>

Zmiany ważne dla poszczególnych sektorów i branż

  1. Zmiany w zakresie umów o imprezę turystyczną – termin rozwiązania bądź odstąpienia od umowy skuteczny z mocy prawa po upływie 180 dni od dnia powiadomienia o odstąpieniu lub rozwiązaniu, możliwość skorzystania z vouchera na realizację imprezy turystycznej w przyszłości.
  2. Przedłużenie terminu na zwrot wpłat klienta w przypadku niemożności zorganizowania wydarzenia z powodu epidemii (dot. organizacji wystaw i kongresów lub działalności kulturalnej, rozrywkowej, rekreacyjnej, sportowej, organizującej wystawy tematyczne lub imprezy plenerowe) do 180 dni od rozwiązania umowy, możliwy voucher w zamian za odstąpienie od rezygnacji z umowy.
  3. Wsparcie finansowe twórców i artystów, których działalność nie mogła być kontynuowana w obecnej formie w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, albo mogłaby być kontynuowana pod warunkiem zmiany formy upowszechniania tej działalności – wsparcie będzie możliwe w trakcie trwania stanu zagrożenia epidemicznego lub epidemii, jak również w terminie 12 miesięcy od ogłoszenia ich odwołania.
  4. Czasowa rezygnacja z zakazu wykonywania czynności związanych z handlem w niedziele. Projekt dopuszcza rozładowywania, przyjmowania i ustawianie towaru pierwszej potrzeby oraz powierzania pracownikowi lub zatrudnionemu wykonywania takich czynności w okresie stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii oraz 30 dni od dnia ich odwołania.
  5. Zwolnienie z czynszu najemców w galeriach za okres gdy najemca lokalu nie prowadził działalności w obiekcie handlowym o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m.kw. w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub epidemii.
  6. Zmiany w ustawie o systemie rekompensat dla sektorów i podsektorów energochłonnych usprawniające i przyspieszające wypłaty rekompensat kosztów pośrednich uprawnień do emisji, które poniesione zostały przez przedsiębiorstwa energochłonne w 2019 r., jak również eliminujące wątpliwości interpretacyjne w odniesieniu do niektórych elementów systemu rekompensat.
  7. Zdalne zarządzanie spółkami, co umożliwi działanie zarządów oraz rad nadzorczych spółek w sytuacji nadzwyczajnych wydarzeń, które mogą mieć wpływ na wewnętrzną organizację spółek handlowych.
  8. Zmiany w prawie zamówień publicznych w zakresie obowiązku wzajemnego informowania się o wpływie okoliczności związanych z wystąpieniem COVID-19 na należyte wykonanie umowy, możliwości dokonania zmiany umowy, zwolnienie z  odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych.
  9. Umożliwienie bankom przedłużenia (odnowienia) lub innych modyfikacji warunków finansowych uprzednio udzielonych przedsiębiorcom z segmentu MŚP, którzy znaleźli się w szczególnej sytuacji wskutek wystąpienia stanu zagrożenia epidemiologicznego – modyfikacja warunków nie będzie prowadziła do pogorszenia sytuacji kredytobiorcy.
  10. Zmiany w gospodarowaniu odpadami. W przypadku braku na obszarze województwa technicznych i organizacyjnych możliwości unieszkodliwiania, zgodnie z obowiązującymi przepisami, odpadów medycznych o właściwościach zakaźnych wytworzonych w związku z przeciwdziałaniem COVID-19, wojewoda może wydać, w drodze decyzji administracyjnej, polecenie dotyczące gospodarowania tymi odpadami m.in. samorządom i ich jednostkom. Wydłużenie okresu sporządzania dokumentów ewidencji odpadów w formie papierowej do 31 grudnia 2020 r.

Zobacz procedurę w LEX: Narzędzia podatkowe wpierające zwalczanie pandemii koronawirusa (COVID-19) >

Czytaj w LEX: Instrumenty przymusu stosowane wobec osób podejrzanych oraz chorych na choroby zakaźne(w tym COVID 19) >

Odroczenie i przesunięcie terminów

  1. Przesunięcie terminu zawarcia umowy o prowadzenie PPK przez firmy zatrudniające ponad 50 osób na październik 2020 roku.
  2. Przesunięcie terminu obowiązku zgłoszenia informacji do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych  o 3 miesiące, z 13 kwietnia na 13 lipca 2020 roku, .
  3. Przesunięcie wejście w życie nowelizacji kodeksu cywilnego przyznającej prowadzącym jednoosobową działalność gospodarczą uprawnienia konsumentów z 1 czerwca 2020 roku na 1 stycznia 2021 r.
  4. Możliwość odroczenia terminu wykonania badań urządzeń technicznych, z zachowaniem możliwości eksploatacji przez maksymalny okres kolejnych 6 miesięcy.
  5. Wydłużenie z 30 do 180 dni terminów na zarejestrowanie pojazdu niebędącego pojazdem nowym sprowadzonym z terytorium UE albo zawiadomienie starosty o nabyciu lub życiu pojazdu zarejestrowanego w okresie do 31 grudnia 2020 r.
  6. Umożliwienie w 2020 r. organom administracji miar odraczanie terminu dokonania legalizacji i zezwalanie na dalsze użytkowanie przyrządów pomiarowych wobec których dokonano takiego odroczenia, ale przez okres nie dłuższy niż 6 miesięcy.
  7. Wydłużenie terminu ważności orzeczeń: częściowej niezdolności do pracy, o całkowitej niezdolności do pracy, o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji, o niezdolności do samodzielnej egzystencji, o okolicznościach uzasadniających ustalenie uprawnień do świadczenia rehabilitacyjnego, wydanych przez lekarzy orzeczników i komisje lekarskie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na czas określony, stanowiących podstawę do przyznania świadczenia, o niepełnosprawności albo orzeczeń o stopniu niepełnosprawności, kart parkingowych oraz lekarskich o braku przeciwwskazań zdrowotnych, w tym do służby funkcjonariuszy poszczególnych służ i organów, do 60 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii.

Czytaj w LEX: Bieg terminu przedawnienia roszczeń w dobie epidemii >>

Czytaj więcej: 
Pakiet antykryzysowy zawiesi bieg spraw w administracji>>
Obowiązek sporządzenia sprawozdań finansowych będzie przesunięty >>

Regulacja cen i kary za łamanie zakazów

  1. Minister zdrowia w porozumieniu z ministrem rozwoju oraz rolnictwa i rozwoju wsi może, w drodze rozporządzenia, ustalić maksymalne ceny lub maksymalne marże hurtowe i detaliczne stosowane w sprzedaży towarów lub usług mających istotne znaczenie dla ochrony zdrowia lub bezpieczeństwa ludzi lub kosztów utrzymania gospodarstw domowych. Za naruszenie przepisów groziłaby kara od od 5 tys. zł do 5 mln zł. Taka decyzja może mieć nadany rygor natychmiastowej wykonalności. Może ją wydać: Inspekcja Farmaceutyczna, Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, Inspekcja Sanitarna. Dodatkowo  UOKiK  będzie mógłby nałożyć karę do 10 proc. obrotów w roku poprzedzającym, a także do 50 mln zł kary za nieudzielnie żądanych informacji.
  2. W razie stwierdzenia naruszenia czasowego ograniczenia lub zakazu obrotu i używania określonych przedmiotów lub produktów spożywczych wojewoda może nałożyć karę pieniężną w kwocie do 1 000 000 zł, a w przypadku jeżeli wartość przedmiotów lub produktów przekracza 1 000 000 zł administracyjna kara pieniężna określana jest w wysokości dwukrotności tej wartości.