Podatniczka jest 66-letnią emerytką, osobą samotną. Ma umiarkowany stopień niepełnosprawności. Choroby na które cierpi to: schizofrenia paranoidalna i depresja, zwyrodnienie kręgosłupa, bezdech senny i  choroba nowotworowa prawej nerki. W 2019 r. emerytka zdecydowała się na kupno laptopa za 1 306 zł. Był to dla niej olbrzymi wydatek równy miesięcznej emeryturze. Laptop jest jej niezbędny przy robieniu zakupów spożywczych i leków, prowadzeniu terapii psychicznej wyciszającej stany depresyjne poprzez słuchanie odpowiednich melodii, prowadzenie korespondencji z urzędami, jeżeli występuje taka konieczność. Laptop pozwala jej godnie żyć bez angażowania innych osób. Emerytka kupując laptop otrzymała na niego ze sklepu paragon fiskalny. Zapomniała poprosić o fakturę. Obecnie nie ma już możliwości wystawienia faktury przez sklep, bo rok 2019 został już zamknięty. Posiada ona też potwierdzenie przelewu z konta bankowego w związku z zapłatą za laptop.

Podatniczce  nie zostały zwrócone żadne wydatki związane z zakupem laptopa, z żadnych określonych w przepisach funduszy. Wystąpiła ona o interpretację indywidualną, pytając o to, czy może odliczyć w ramach ulgi rehabilitacyjnej zakup laptopa jako wydatek nielimitowany od dochodu (podatku) za 2019 r. oraz czy może okazywać się załączonym paragonem fiskalnym za laptop przy rozliczeniu podatku za 2019 r.

Czytaj w LEX: Ulga rehabilitacyjna na przykładach >

Laptop wspomagający terapię psychiczną

Jej zdaniem, używanie laptopa jako narzędzia wspomagającego terapię psychiczną jest wystarczającym powodem potraktowania tego zakupu jak zakup innych urządzeń rehabilitacyjnych. Uważa ona, że przysługuje jej odliczenie od podatku za zakup laptopa jako urządzenie techniczne niezbędne w rehabilitacji i ułatwiające czynności życiowe, wynikające z niepełnosprawności. Załączony paragon fiskalny za laptop urząd skarbowy powinien potraktować jako wystarczający dowód zakupu i honorować jak fakturę.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał jednak stanowisko podatniczki za nieprawidłowe. Przypomniał, że zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podstawę obliczenia podatku z zastrzeżeniami  stanowi dochód, po odliczeniu kwot wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne. Rodzaje wydatków na cele rehabilitacyjne uprawniające do odliczeń od  dochodu przed opodatkowaniem zawiera art. 26 ust. 7a ustawy, natomiast zasady i warunki dokonywania tych odliczeń określa ust. 7 i 7b-7g tego artykułu.

Zobacz również:
Sprzedaż odziedziczonej nieruchomości czasami bez PIT >>
Nieodpłatne użyczenie lokalu córce i wnuczce bez PIT >>

Zachowek nie zawsze jest kosztem w PIT >>
 

Sprzęt ułatwiający czynności życiowe a prawo do odliczenia

W myśl art. 26 ust. 7a pkt 3  ustawy o PIT, za wydatki uprawniające do odliczenia uważa się wydatki poniesione na zakup i naprawę indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego. Podlegają one odliczeniu od dochodu, jeżeli nie zostały sfinansowane (dofinansowane) ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, zakładowego funduszu aktywności, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie. W przypadku gdy wydatki były częściowo sfinansowane z tych funduszy, odliczeniu podlega różnica pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą dofinansowaną lub zwróconą w jakiejkolwiek formie.

Wysokość wydatków na cele rehabilitacyjne ustala się na podstawie dokumentu stwierdzającego ich poniesienie, zawierającego w szczególności: dane identyfikujące kupującego i sprzedającego, rodzaj zakupionego towaru lub usługi oraz kwotę zapłaty. Paragon, który nie pozwala zidentyfikować osoby, która dokonała zakupu nie jest takim dokumentem. Wyłącznie w przypadku wydatków na opłacenie przewodników osób niewidomych, utrzymanie psa asystującego i używanie samochodu osobowego, nie jest wymagane posiadanie dokumentów stwierdzających ich wysokość. Na żądanie organów podatkowych podatnik jest obowiązany przedstawić dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia.

Sprawdź w LEX: Czy ulga rehabilitacyjna z tytułu korzystania z auta na potrzeby osoby niepełnosprawnej w rodzinie, w której są 3 osoby niepełnosprawne przysługuje rodzicom w potrójnej wysokości? >

 

Indywidualny charakter sprzętu niezbędny do odliczenia

Dyrektor KIS podkreślił, że możliwość odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej wydatków na zakup laptopa należy w przedstawionym stanie faktycznym ocenić poprzez analizę art. 26 ust. 7a pkt 3 ustawy o PIT. Z przepisu tego wynika, że pomiędzy rodzajem nabytego sprzętu, a rodzajem niepełnosprawności, pozostawać musi ścisły związek, zakupiony sprzęt musi być wykorzystywany (używany) w rehabilitacji oraz służyć przywracaniu sprawności organizmu lub ułatwiać wykonywanie czynności życiowych a cechą zakupionego sprzętu musi być jego indywidualny charakter. Podkreślił, że określenie „niezbędnych w rehabilitacji” oznacza, że ustawodawca zalicza do niego tylko i wyłącznie sprzęt, urządzenia i narzędzia techniczne - mające cechy sprzętu, urządzeń czy narzędzi indywidualnych, niezbędnych w rehabilitacji osoby niepełnosprawnej i ułatwiających tej osobie wykonywanie czynności życiowych, których utrudnienie wykonywania wynika z niepełnosprawności. Zatem, nie wystarczy tylko, aby określony sprzęt ułatwiał osobie niepełnosprawnej wykonywanie czynności życiowych, ponieważ wymagane są jeszcze inne cechy, którymi winien się charakteryzować, aby mógł być odliczony. Oznacza to, że taki sprzęt musi posiadać określone właściwości. Ograniczona jest możliwość odliczenia jakiegokolwiek wydatku, nieposiadającego indywidualnych cech, przeznaczenia i niezbędnego w rehabilitacji.

 


Do przedmiotowych wydatków można zaliczyć tylko i wyłącznie sprzęt, urządzenia i narzędzia techniczne mające cechy o charakterze szczególnym, konieczne w rehabilitacji osoby niepełnosprawnej lub ułatwiające tej osobie wykonywanie czynności życiowych, których utrudnienie wykonania wynika z niepełnosprawności.

Katalog ulg wymienionych w art. 26 ust. 7a ustawy o PIT jest katalogiem zamkniętym, co oznacza, że odliczeniu podlegają jedynie wydatki enumeratywnie w nim wymienione.

Dyrektor KIS stwierdził, że zakupiony przez emerytkę, będącą osobą niepełnosprawną, laptop, z całą pewnością jest pomocny w jej życiu codziennym. Jednak mimo, że zakupiony laptop pomaga na większe otwarcie i lepsze funkcjonowanie w społeczeństwie, to jako ogólnodostępne urządzenie techniczne mieści się w kategorii dóbr powszechnego użytku, z których w zwykły sposób korzystać może ogół osób, niezależnie od faktu ewentualnej niepełnosprawności. W sytuacji zatem, gdy zakupiony przez podatniczkę laptop nie wyróżnia się jakimiś indywidualnymi cechami związanymi z rodzajem jej niepełnosprawności to nie spełnia on kryteriów „indywidualnego sprzętu” niezbędnego w rehabilitacji oraz ułatwiającego wykonywanie czynności życiowych, o których mowa w art. 26 ust. 7a pkt 3 ustawy o PIT, w związku z czym wydatek na jego zakup nie może być odliczony od dochodu w zeznaniu rocznym, jako wydatek poniesiony na cele rehabilitacyjne.

Interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 23 czerwca 2020 r. nr 0113-KDWPT.4011.26.2020.2.ASZ