Epidemia koronawirusa sprawiła, że wiele osób pracuje zdalnie. Coraz częściej będą oni rejestrować prowadzenie działalności gospodarczej w domach lub w ich pobliżu. Wykorzystają do tego także lokale należące do rodziny, albo udostępniane im nieodpłatnie przez bliskich. Zwłaszcza, że - jak potwierdzają ostatnie interpretacje podatkowe - obecnie kończą prowadzenie działalności osoby, które ją zaczynały w latach osiemdziesiątych i chcą przekazać np. wykorzystywane środki swoim dzieciom czy wnukom. Powstają wątpliwości, czy są konsekwencje podatkowe w takiej sytuacji. Miała je podatniczka, która wiele lat temu, w latach 1986-1987, wybudowała z własnych środków nie związanych z działalnością gospodarczą lokal mieszkalno-usługowy. Na parterze lokalu prowadziła od 1989 r. działalność gospodarczą w zakresie gastronomii, opodatkowaną od kilkunastu lat zryczałtowanym podatkiem dochodowym. Nie dokonywała amortyzacji budynku. Podatniczka zamierza dokonać likwidacji działalności i użyczyć lokal bezpłatnie na czas ściśle określony córce i na różne okresy czasu wnuczce.
Zapytała więc dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, czy wystąpi podatek dochodowy, jeżeli lokal użyczy bezpłatnie córce i wnuczce? Jej zdaniem - nie. Zapytała także czy ma obowiązek dla celów podatku VAT i podatku dochodowego wyceniać wartość lokalu i wyposażenia na dzień likwidacji działalności w sytuacji, gdy nie było prawa odliczania VAT od tych środków, a działalność opodatkowana była w formie ryczałtu.
Jej zdaniem, po likwidacji działalności - w tym lokalu nie ma obowiązku go wyceniać, ponieważ nie był amortyzowany przy opodatkowaniu działalności w formie ryczałtu.
Po likwidacji podatniczka zamierza złożyć informację do właściwego urzędu skarbowego ze stanem zerowym wartości środków trwałych i wyposażenia, informując że wartość lokalu dziś nie ma znaczenia dla podatku VAT, gdyż lokal był budowany, kiedy jeszcze nie było podatku VAT i nie miała prawa do odliczania tego podatku.
Poza tym, zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług podatniczka przekaże wnuczce i córce w użyczenie lokal, od którego nie miała prawa odliczyć podatku VAT. Również nieodpłatne przekazanie dzieciom jest poza podatkiem VAT i nie ma znaczenia jaka jest dziś wartość tego lokalu dla dzieci i wnuków, ponieważ na te środki nie przysługiwało odliczenie VAT.
Zdaniem podatniczki, również dla celów podatku dochodowego nie musi wyceniać ww. środków na dzień likwidacji działalności, ponieważ córka i wnuczka otrzymają w nieodpłatne użyczenie te środki, a środki te nie będą amortyzowane przez córkę i wnuczkę, gdyż będą na zryczałtowanej formie opodatkowania.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał dwie odrębne interpretacje - w jednej z nich uznał stanowisko podatniczki za prawidłowe, a w drugiej za nieprawidłowe, ale tylko w części dotyczącej argumentacji.
Stwierdził, że analizując skutki podatkowe likwidacji działalności gospodarczej, należy mieć na uwadze zmiany w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych dokonane ustawą z dnia 9 listopada 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym.
Zobacz również: Przedsiębiorca rozliczy zakup kampera >>
Nowe zasady od 2019 roku
Nowelizacją ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne na podstawie art. 14 pkt 6 lit. a) i b) uchylono z dniem 1 stycznia 2019 r. ust. 1 – 5 art. 20 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne wskazujące na sposób wyceny towarów i innych składników majątku objętych spisem z natury m.in. na dzień likwidacji oraz nadano nowe brzmienie ust. 6 art. 20 tej ustawy, zgodnie z którym w przypadku działalności gospodarczej, w tym także w formie spółki, lub wystąpienia wspólnika ze spółki, przepis art. 24 ust. 3a ustawy o podatku dochodowym stosuje się odpowiednio.
Zgodnie zaś z art. 24 ust. 3a ustawy o PIT w razie likwidacji działalności gospodarczej sporządza się wykaz składników majątku na dzień likwidacji tej działalności lub działów specjalnych produkcji rolnej lub na dzień wystąpienia wspólnika z takiej spółki. Wykaz powinien zawierać co najmniej następujące dane: liczbę porządkową, określenie (nazwę) składnika majątku, datę nabycia składnika majątku, kwotę wydatków poniesionych na nabycie składnika majątku oraz kwotę wydatków poniesionych na nabycie składnika majątku zaliczoną do kosztów uzyskania przychodów, wartość początkową, metodę amortyzacji, sumę odpisów amortyzacyjnych oraz wysokość wypłaconych środków pieniężnych należnych wspólnikom z tytułu udziału w spółce niebędącej osobą prawną na dzień wystąpienia lub likwidacji.
Wykaz składników, bez spisu z natury
Zatem po dniu 31 grudnia 2018 r. podatnicy w razie likwidacji działalności mają obowiązek sporządzić wykaz składników majątku na dzień likwidacji działalności gospodarczej zgodnie z cytowanym art. 24 ust. 3a ustawy o PIT. Ustawa zmieniająca uchyla bowiem obowiązek sporządzania spisu z natury jak również obowiązek wyceny towarów i innych składników majątku objętych spisem z natury.
Dyrektor KIS stwierdził, że w przypadku likwidacji działalności gospodarczej na podatniczce spoczywać będzie wyłącznie obowiązek sporządzenia wykazu składników majątku na dzień jej likwidacji zawierającego dane, o których mowa w zdaniu drugim art. 24 ust. 3a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bez obowiązku ich wyceny.
Uznał, że jakkolwiek samo stwierdzenie podatniczki, że nie musi wyceniać lokalu i wyposażenia jest prawidłowe, niemniej jednak opiera ona to twierdzenie na błędnej argumentacji. Okoliczności, że nie dokonywała amortyzacji lokalu, a córka i wnuczka otrzymają w nieodpłatne użyczenie lokal i wyposażenie nie mają znaczenia dla braku obowiązku wyceny. Ustawodawca bowiem w wyniku nowelizacji poprzez uchylenie ust. 1 – 5 art. 20 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne i odesłanie bezpośrednio do przepisu art. 24 ust. 3a ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych pominął kwestię wyceny.
Użyczenie bez PIT
Z kolei co do kwestii braku przychodu z tytułu użyczenia lokalu córce i wnuczce, dyrektor KIS potwierdził stanowisko podatniczki w tym zakresie. Stwierdził, że przez umowę użyczenia zgodnie z art. 710 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny rozumie się umowę na podstawie, której użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy.
Umowa użyczenia może być zawarta w dowolnej formie. Może to być m.in. forma pisemna, ustna, akt notarialny.
Dyrektor KIS podkreślił, że z treści wniosku wynika, że podatniczka po likwidacji działalności zamierza użyczyć bezpłatnie lokal - dotychczas wykorzystywany w jej działalności gospodarczej - na czas ściśle określony córce i na różne okresy czasu wnuczce. Stwierdził, że w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych bezpłatne użyczenie dla użyczającego nie stanowi jakiegokolwiek źródła przychodów określonych w art. 10 ust. 1 ustawy. Wobec powyższego u podatniczki nie powstanie przychód z tytułu nieodpłatnego użyczenia lokalu.
Interpretacja dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 22 czerwca 2020 r. nr 0115-KDIT3.4011.393.2020.2.AD oraz nr 0115-KDIT3.4011.99.2020.6.AD
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
