W opinii Rzecznika Praw Obywatelskich (RPO), zmiany w zakresie podatków dochodowych są  niewystarczające. Sprowadzają się one do następujących kwestii: wydłużenia terminu do przekazania 1 proc. podatku dochodowego od osób fizycznych na rzecz wskazanej przez podatnika organizacji pożytku publicznego oraz do zachowania statusu podatkowej grupy kapitałowej w przypadku podatników, którzy w 2020 r. poniosą negatywne konsekwencje ekonomiczne z powodu wirusa COVID-19.
Zdaniem RPO, pozytywne jest przyjęcie poprawek zgłoszonych przez Senat w zakresie wyłączenia spod opodatkowania: przychodów z tytułu umorzenia pożyczek dla mikroprzedsiębiorców oraz doprecyzowanie wyłączenia przychodów z tytułu zwolnienia z obowiązku opłacania należności składkowych także w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych.

Zmiany w podatkach dochodowych zbyt małe

- Zmiany w podatkach nie odpowiadają jednak na zgłaszane postulaty środowiska przedsiębiorców. Tarcza 2.0 nie wprowadza bowiem nowych, fundamentalnych rozwiązań, mających na celu realne wsparcie finansowego podatników, takich jak np. postulat zwolnienia przedsiębiorców z obowiązku płacenia zaliczek na podatek dochodowy, zarówno dla osób fizycznych, jak i osób prawnych, poszkodowanych ekonomicznie w związku ze skutkami epidemii wirusa COVID-19, czy też postulat wprowadzenia możliwości rezygnacji z podatku liniowego dla przedsiębiorców w związku z pandemią – twierdzi RPO.

 

Podatek VAT

Tarcza Antykryzysowa 2 nie rozwiązała też – zdaniem RPO - problemów związanych z trudnościami w uzyskaniu zwrotu podatku VAT przez przedsiębiorców. Był to postulat przedsiębiorców zgłoszony przez RPO w piśmie V.511.164.2020.

Bez prawa do żądania czynszu, ale za to z obowiązkiem zapłaty podatku >>

0-proc. VAT dla darowizn komputerów przenośnych dla szkół >>

 


Ceny transferowe, PCC, podatek od nieruchomości

Jak twierdzi RPO, pozostałe zmiany wprowadzone w Tarczy Antykryzysowej 2.0 są zmianami jednostkowymi. Dotyczą przedłużenia terminów do złożenia lokalnej i grupowej dokumentacji cen transferowych, wprowadzenia zwolnienia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych umów sprzedaży i zamiany walut wirtualnych, rozszerzenia w odniesieniu do podmiotów należących do sektora pozarządowego zastosowania uprawnień rad gmin dotyczących wprowadzania zwolnienia w podatku od nieruchomości za część roku 2020 lub przedłużenia terminu płatności rat tego podatku.

Zmiany kompetencyjne i kontrole celne skarbowe

Analiza kolejnych zmian wprowadzonych w ramach Tarczy Antykryzysowej 2.0 prowadzi jednak do wniosku, że ustawodawca bardziej skoncentrował się na tworzeniu przepisów, które mają służyć realizacji zadań administracji skarbowej, niż na zapewnieniu realnej pomocy finansowej dla podatników. W opinii RPO, szereg wprowadzonych ułatwień dla administracji skarbowej wprowadzono na stałe, a nie jedynie na czas trwania epidemii. Rzecznik zwraca także uwagę, że nowelizacja rozszerzyła również zakres kontroli celnej-skarbowej o przestrzeganie przepisów wydanych na podstawie ustawy o zapobieganiu i zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2019 r. poz. 1239 z późn. zm.). Do przeprowadzenia kontroli wystarczy legitymacja służbowa i stałe upoważnienie do kontroli. Przewidziano też nowe uprawnienia dla kontrolujących, tj. uprawnienie do rewizji towarów i środków przewozowych, a także uprawnienia kontrolne w stosunku do kontrahenta podmiotu, którego dotyczą ograniczenia lub zakazy.

Rozszerzono także katalog podmiotów, którym mogą być udostępniane akta objęte tajemnicą skarbową o wojewodę – w zakresie kontroli celno-skarbowych przestrzegania przepisów wydanych na podstawie art. 46 ust. 4 pkt 2 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, a więc w zakresie ustanowienia ograniczeń lub zakazów obrotu i używania określonych przedmiotów lub produktów spożywczych (art. 25 pkt 3).

 

Analizy zjawisk gospodarczych

Zmiany w zakresie przepisów ordynacji podatkowej pozwalają z kolei ministrowi finansów, – nie tylko w czasie pandemii - na zlecanie izbie rozliczeniowej analizy skutków zachodzących zjawisk gospodarczych. Zdaniem RPO, pozwoli to na gromadzenie szerokiego zakresu danych dotyczących rozliczeń przedsiębiorców. Powstaje więc pytanie, w jaki sposób kompetencje te będą w praktyce wykorzystywane przez fiskusa, czy ograniczą się wyłączenie do celów związanych ze zwalczaniem negatywnych skutków epidemii wirusa COVID-19, czy też będą także wykorzystywane w innych celach.

W opinii RPO, za niepokojącą należy także uznać zmianę w Kodeksie karnym skarbowym (chodzi o jego art. 122 § 1 pkt 1 - przepis ten odsyła do szeregu przepisów Kodeksu postępowania karnego). Zmiany sprowadzają się do tego, że naczelnicy urzędów skarbowych, celno-skarbowych i szef Krajowej Administracji Skarbowej dostali niektóre uprawnienia, przysługujące w postępowaniu karnym prokuratorom. Pisaliśmy o tym w artykule pt. Urząd skarbowy zajmie majątek bez udziału prokuratora. >>