Wiążące informacje stawkowe (WIS) zostały wprowadzone przy okazji reformy VAT i wprowadzenia przez Ministerstwo Finansów nowej matrycy stawek VAT. Obowiązuje ona od lipca 2020 roku. Wnioski o wydanie WIS można było jednak składać już od listopada 2019 roku.
Celem wprowadzenia WIS, zgodnie z intencją resortu wyrażoną w uzasadnieniu projektu ustawy, było zapewnienie podatnikom i organom podatkowym większej pewności co do prawidłowości zastosowanych stawek tego podatku. Kierunek zmian był zdecydowanie słuszny, bo wcześniejsza praktyka w zakresie informowania podatników o właściwej stawce VAT była po prostu nieprzejrzysta. Na gruncie starych przepisów podstawowym narzędziem ochrony podatników były interpretacje indywidualne (uzupełniane przez opinie Głównego Urzędu Statystycznego) wydawane wyłącznie w oparciu o opis towaru lub usługi przedstawiony przez podatnika. To jednak doprowadzało do sytuacji, kiedy organy w toku postępowań podatkowych kwestionowały zgodność tego opisu z rzeczywistością, a w konsekwencji wyłączały jakąkolwiek ochronę wynikającą z posiadania interpretacji.
Zobacz procedurę w LEX: Podmioty uprawnione do występowania o wiążącą informację stawkową >
Duże zainteresowanie wnioskami o WIS
Podatnicy do WIS podeszli dość entuzjastycznie. Z danych przekazanych serwisowi Prawo.pl przez Ministerstwo Finansów wynika, że od początku listopada ubiegłego roku do 22 września do skarbówki wpłynęły 12 273 wnioski. W poszczególnych miesiącach liczba wniosków kształtowała się następująco:
- listopad 2019 – 189 wniosków,
- grudzień 2019 – 677 wniosków,
- styczeń 2020 – 1033 wnioski,
- luty 2020 – 1767 wniosków,
- marzec 2020 – 2038 wniosków,
- kwiecień 2020 – 988 wniosków,
- maj 2020 – 902 wnioski,
- czerwiec 2020 – 1263 wnioski,
- lipiec 2020 – 1806 wniosków,
- sierpień 2020 – 1005 wniosków,
- wrzesień (do 22 września) – 569 wniosków.
Zobacz procedurę w LEX: Uzyskanie wiążącej interpretacji stawkowej >
Zgodnie z art. 42g ustawy o podatku od towarów i usług WIS wydaje się bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie trzech miesięcy od dnia otrzymania wniosku o wydanie WIS.
Zobacz również:
MF udostępniło wyszukiwarkę wiążących informacji stawkowych >>
Wiążące informacje stawkowe nie rozwiązały problemów z opodatkowaniem VAT >>
Najwięcej pytań o herbatę, przyprawy, gastronomię i catering
Z informacji udostępnionych Prawo.pl przez resort finansów wynika, że pytania podatników przede wszystkim dotyczą klasyfikacji towarów. To 95 proc. wniosków. Wśród nich przeważają wnioski o wskazanie kodu CN i stawki VAT dla produktów spożywczych. Dużą grupę stanowią także wnioski dotyczące herbat, mieszanek herbacianych, przypraw, sosów czy dań gotowych, pasz. Co do usług, to pojawiają się wnioski obejmujące usługi restauracyjne i cateringowe, usługi wstępów i działalności obiektów sportowych, kosmetyczne, utrzymania zieleni, hotelarskie oraz dotyczące świadczeń online.
Zobacz w LEX: Problemy z matrycą stawek VAT - szkolenie online >
Konstrukcja WIS oparta została na wzorze już istniejących instrumentów. Chodzi tu o wiążące informacje taryfowe i wiążące informacje akcyzowe.
Problematyczne stawki VAT dla usług
- Warto jednak pamiętać, że oba te narzędzia służyły wyłącznie do klasyfikowania towarów. Dopiero nowe informacje dla celów VAT, ze względu na specyfikę tego podatku, obejmują również usługi. To prowadzi do pewnych komplikacji. W przypadku towarów możliwe jest przekazanie do badań próbki towaru. Z oczywistych względów, przepisy nie przewidują możliwości przekazania "próbki” usługi. Oznacza to jednak, że w przypadku usług badanie przedmiotu świadczenia jest bardziej ograniczone, a ochrona dalej opiera się przede wszystkim na opisie usługi przedstawionym przez podatnika. Zakres ochrony nie jest zatem tak samo szeroki, jak w odniesieniu do towarów – podkreśla Piotr Leonarski, doradca podatkowy, adwokat w kancelarii B2R Law.
Czytaj w LEX: Matryca stawek VAT i Wiążąca Informacja Stawkowa - zmiany wyczekiwane przez przedsiębiorców >
Nie da się także nie zauważyć, że opis usługi z natury jest bardziej ogólny niż opis produktu, jako że usługi, zasadniczo, mogą cechować się również większą zmiennością (zindywidualizowaniem) niż towary. Świadczona usługa może zmieniać się w czasie, ale też być dostosowywana do konkretnego klienta.
- Jako przykład można wskazać usługi klubów fitness, gdzie oferta dostępnych zajęć może być zmienna w każdym tygodniu. Wątpliwości zatem mogą dotyczyć tego, jak bardzo szczegółowy powinien być opis usługi, żeby równocześnie zapewniał podatnikowi ochronę i nie wymagał ciągłych zmian. W mojej ocenie, w odniesieniu do usług niezbędna jest nieco większa elastyczność niż w odniesieniu do towarów, polegająca, na przykład, na umożliwieniu określenia w WIS, zamiast dokładnego opisu usługi, pewnych warunków, które wyznaczają granice stosowania stawki obniżonej w odniesieniu do usług bardzo podobnych, choć niekoniecznie identycznych – podkreśla ekspert B2R Law.
Sprawdź w LEX: Co zrobić w sytuacji sprzedaży produktu z zastosowaniem zaniżonej stawki VAT? >
Ograniczone zastosowanie WIS
Przy okazji WIS pojawia się jeszcze jeden problem. Organy wydające WIS wskazują, że informacja jest ważna, jeśli w sprawie nie ma zastosowania zwolnienie podmiotowe lub przedmiotowe od VAT. Wynika to m.in. z WIS z 27 maja 2020 r., nr 0112-KDSL2-2.450.7.2019.3.AWA). W praktyce oznacza to, że aby uzyskać informację, czy dane świadczenie podlega zwolnieniu z VAT, podatnik wciąż musi wystąpić o interpretację indywidualną. Zatem w celu ustalenia, czy mamy do czynienia z opodatkowaniem stawką obniżoną, czy też zwolnieniem przedmiotowym, podatnik musi skorzystać z dwóch różnych instrumentów.
- Taki dualizm nie ma, moim zdaniem, uzasadnienia, biorąc pod uwagę, że nie jest możliwe jednoczesne zastosowanie zwolnienia przedmiotowego i stawki obniżonej – podkreśla Piotr Leonarski.
Problemem dla stosowania WIS okazuje się także niedawny projekt MF dotyczący wprowadzenia pakietu zmian w VAT tzw. Slim VAT. Przewiduje on także ograniczenie roli WIS.
Zobacz również: MF chce ograniczyć stosowanie wiążących informacji stawkowych >>
WIS ważne tylko trzy lata?
- Chodzi między innymi o osłabienie roli wiążących informacji stawkowych, które miały być narzędziem dającym ochronę podatnikom przed arbitralnymi decyzjami skarbówki – potwierdza Arkadiusz Łagowski, doradca podatkowy, partner w kancelarii Martini i Wspólnicy.
Jak wskazuje ekspert, po pierwsze, MF planuje odebrać ochronę zapewnianą przez WIS w transakcjach stanowiących nadużycie prawa. Istnieją obawy, że organy będą szeroko interpretować tę klauzulę i osłabiać tym samym rolę WIS. Po drugie, MF proponuje ustanowienie regulacji, w świetle której WIS będzie ważna przez okres trzech lat od dnia jej wydania.
Czytaj w LEX: Nowy JPK_VAT - biura rachunkowe w dobie zmian od 1.10.2020 r. >
Co istotne, to ograniczenie ma zostać wprowadzone również dla tych WIS, które zostały już wydane przed dniem wejścia w życie tej nowelizacji, co rodzi wątpliwości, czy jest to zgodne z konstytucyjną zasadą niedziałania prawa wstecz.
- Wprowadzenie trzyletniego okresu ważności WIS bardzo pogorszyłoby sytuację podatników. Do tej pory mogli oni liczyć na to, że WIS obowiązuje bezterminowo, chyba, że zostanie z urzędu zmieniony w związku z wystąpieniem błędu, czy też zmiany klasyfikacji statystycznej – zauważa Arkadiusz Łagowski.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
