Z interpretacji z 4 lutego br., nr 0113-KDIPT1-1.4012.778.2019.1.AKA, wynika, że podatnikowi VAT przysługuje prawo do odliczenia kwoty podatku naliczonego, wynikającego z faktury dokumentującej towary lub świadczone na jego rzecz usługi, wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Organ podatkowy potwierdził jednocześnie, że zastosowanie zawyżonej stawki podatku przez wystawcę faktury nie pozbawia nabywcy prawa do odliczenia podatku naliczonego. Zdaniem fiskusa, nie stanowi to negatywnej przesłanki, uniemożliwiającej odliczenie tego podatku, wymienionej w art. 88 ustawy.

Odliczenie VAT tylko po spełnieniu warunków

Organ podatkowy wyjaśnił, że dla istnienia prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury kwestia stawki ma drugorzędne znaczenie. W związku z tym, skoro spełnione są pozostałe warunki uprawniające do skorzystania z prawa do odliczenia, podatnik ma prawo do odliczenia podatku od towarów i usług, który jest wykazany na fakturze wystawionej przez kontrahenta w zawyżonej stawce.

Czytaj w LEX: Świadomość uczestnictwa w transakcji stanowiącej oszustwo podatkowe a prawo do odliczenia VAT >

Zdaniem Agnieszki Bieńkowskiej, doradcy podatkowego, partnera w Gekko Taxens, to co stanowi kwotę podatku naliczonego zdefiniowane jest w ustawie. Zgodnie z art. 86 ust. 2 ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług. - Co do zasady więc podatnik nie może ustalać wysokości podatku naliczonego w oderwaniu od kwot wykazanych na fakturach jakie otrzymał od dostawców – nie może tych kwot zawyżać, a o ile spełnione są ogólne warunki do odliczenia – nie powinien ich także zaniżać. W ustawie o VAT wskazano co prawda przypadki, w których prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z błędnie wystawionych faktur zostaje zawieszone, żaden z tych przypadków nie dotyczy jednak błędu polegającego na zawyżeniu stawki – podkreśla Agnieszka Bieńkowska. Jej zdaniem, nie można twierdzić, że faktura, w której wykazano podatek obliczony według stawki wyższej niż właściwa, objęta jest zakazem odliczania podatku naliczonego na podstawie art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. b ustawy o VAT jako dokument, w którym podano kwoty niezgodnie z rzeczywistością. Jeśli faktura dokumentuje faktyczne operacje gospodarcze, a wykazana w niej wartość transakcji są poprawna, to nie mamy do czynienia z sytuacją, w której faktura wskazywałaby kwoty niezgodne z rzeczywistością.

Zobacz procedurę w LEX: Faktury, które nie stanowią podstawy do odliczania >

 

- Sytuacje, w których dochodzi do wystawienia faktury w nieprawidłowej (zawyżonej) stawce VAT nie należą do rzadkości – potwierdza Małgorzata Militz, doradca podatkowy, wspólnik w kancelarii GWW. Eksperta tłumaczy, że podatnik ma prawo odliczenia całej kwoty podatku, także w sytuacji, gdy wyższa kwota podatku na fakturze wynika z zastosowania zawyżonej stawki VAT. Potwierdzają to też interpretacje podatkowe.

- Dla podatników VAT jest to bardzo dobra wiadomość, ale tylko dla tych którzy są w posiadaniu takiej interpretacji. Bowiem analiza wyroków TSUE (np. C-35/05 pkt 23 i C-342/87 pkt 15 ), jak i wyroków krajowych sądów (NSA sygn. akt. I FSK 669/15 i I FSK 505/16) prowadzi do odmiennego wniosku – w takiej sytuacji nabywca nie ma prawa do odliczenia kwoty wykazanej na fakturze, powyżej tej, jaka zostałaby wyliczona przy zastosowaniu stawki prawidłowej – zauważa Małgorzata Militz.

Zobacz również:
NSA: Błędne doręczenie pisma nie przedłuży terminu zwrotu VAT >>

Samochód pod domem pracownika uniemożliwi pełne odliczenie VAT >>
 

 

Odmowa prawa do odliczenia

Odmowa prawa do odliczenia jest niejako uzasadniana treścią i wykładnią art. 108 ustawy o VAT (w przypadku wyroków krajowych) lub art. 203 Dyrektywy VAT  (w przypadku wyroków TSUE). Przepisy te nakładają obowiązek zapłaty kwoty wykazanej na fakturze, kreując tym samym samoistny obowiązek zapłaty podatku wykazanego w fakturze, w sytuacji gdy treść faktury nie koreluje w pełni z rzeczywistym zdarzeniem gospodarczym (zarówno gdy wystawiona faktura nie dokumentuje transakcji jak i zastosowano błędną, wyższą stawkę VAT). Małgorzata Militz wyjaśnia, że fakturą w rozumieniu art. 108 ust. 2 ustawy o VAT jest każda faktura, w której doszło do zawyżenia podatku należnego, niezależnie od przyczyny takiego stanu rzeczy. Podkreśla, że za podatek należny uznaje się wyłącznie część podatku wykazanego w fakturze, odpowiadającą rzeczywistemu rozmiarowi (wartości) transakcji udokumentowanej tą fakturą. Pozostała część kwoty wskazanej na fakturze jako podatek, czyli nadwyżka nad podatkiem należnym, podatkiem należnym w istocie nie jest.

Czytaj w LEX: Odpowiedzialność za wystawione faktury VAT >

 


- Skoro zaś nie jest podatkiem należnym, to nie może obniżać kwoty podatku naliczonego. Stanowisko takie wyraził też rzecznik generalny (sygn. akt C-8/17 pkt 52) wskazując, że jeżeli błędnie zastosowano zbyt wysoką stawkę podatkową, powoduje to, że kwota ta jest należna, mimo że świadczeniobiorca nie jest uprawniony do odliczenia, ponieważ wykazano podatek wyższy niż należny zgodnie z prawem – zauważa ekspertka.

Sprawdź w LEX: Czy zwiększenie wymiany towarów pomiędzy tymi samymi firmami w celu wykreowania większego obrotu może świadczyć o fikcyjności transakcji? >

Argumentacja sądów i TSUE, odmawiająca prawa do odliczenia, opiera się więc na zupełnie innej podstawie. Jak tłumaczy Małgorzata Militz, dla ministra finansów wystarczające jest spełnienie wymogów materialnych i brak zaistnienia przesłanki negatywnej, wynikającej z art. 88 ustawy o VAT, a przypadek wystawionej faktury z zawyżonym VAT nie jest tam wskazany.

- Radzę podatnikom, by – póki jest to jeszcze możliwe - uzyskali dla siebie korzystną interpretację w zakresie prawa do odliczenia VAT. Zawsze też można zażądać od kontrahenta korekty faktury – podpowiada Małgorzata Militz.

Sprawdź w LEX: Czy można odliczyć VAT od faktury, na której kontrahent nie umieścił imienia i nazwiska, tylko nazwę firmy? >