Chodzi o projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania społeczno-gospodarczym skutkom COVID -19, który - jak wskazano w komunikacie kancelarii premiera - rząd przyjął na posiedzeniu 26 sierpnia. W informacji o przyczynach projektowanych zmian wyjaśniono, że są one konieczne, aby umożliwić finansowanie istotnych zadań publicznych, związanych z realizacją polityki rządu, służących przeciwdziałaniu społeczno-gospodarczym skutkom COVID-19. We wtorek, 8 września, projekt trafił już do Sejmu. Najpewniej Izba zajmie się nim na najbliższym posiedzeniu, które jest planowane na 16 i 17 września.

Z komunikatu rządu wynika, że zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami ustawy o VAT podwyższone o 1 punkt procentowy stawki tego podatku obowiązują do końca roku następującego po roku, w którym zostały spełnione określone warunki makroekonomiczne. Na podstawie danych za rok 2019 r., polska gospodarka spełniła te warunki, co oznaczałoby powrócenie do niższych stawek VAT od dnia 1 stycznia 2021 r.

Zobacz również:
Rząd manipuluje danymi i pokazuje tylko część prawdy o stanie finansów >>
Dodatkowe pieniądze na drogi, koleje i program Maluch plus >>
 

- Jednak warunki te, z uwagi na epidemię COVID-19, nie zostały spełnione w sposób trwały. Epidemia COVID-19 oznacza konieczność zapewnienia środków finansowych na walkę z jej skutkami i wspieranie ożywienia gospodarczego, przy równoczesnym zachowaniu stabilności fiskalnej. (...) Ze względu na obowiązujący stan epidemii oraz konieczność odbudowy gospodarki, obniżka stawek VAT nie byłaby obecnie działaniem uzasadnionym – wynika z komunikatu kancelarii premiera.

Z komunikatu rządu wynika też, że obniżenie stawek VAT zostanie powiązane z trwale dobrą kondycją budżetu. Rząd zdecydował, że powrót do stawek 22 proc. i 7 proc. nastąpi w roku następującym po roku, w którym łącznie zostaną spełnione dwa warunki:

  • stosowana jest stabilizująca reguła wydatkowa,
  • osiągnięte zostaną określone wskaźniki (relacja państwowego długu publicznego netto do produktu krajowego brutto nie większa niż 43 proc. oraz suma corocznych różnic pomiędzy wartością relacji wyniku nominalnego do produktu krajowego brutto oraz poziomem średniookresowego celu budżetowego nie mniejsza niż -6 proc.).

Obecnie stosowanie stabilizującej reguły wydatkowej jest zawieszone.

Stabilizująca reguła wydatkowa

Art. 112d ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych umożliwia wyłączenie stosowania stabilizującej reguły wydatkowej w wyjątkowych sytuacjach, w szczególności w sytuacji stanu wojennego, stanu wyjątkowego, klęski żywiołowej lub właśnie stanu epidemii, ogłoszonego na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej oraz jeżeli spełnione zostaną określone parametry makroekonomiczne. Rząd zakłada, że powrót do stosowania stabilizującej reguły wydatkowej nastąpi w ciągu dwóch lat, czyli w projekcie ustawy budżetowej na rok 2022. Z projektu wynika także, że wydłużenie terminu określonego w art. 154 ust. 2 ustawy o finansach publicznych. Zgodnie z tym przepisem, właściwi ministrowie lub inni dysponenci części budżetowych występują do ministra finansów do dnia 30 września o podział rezerw celowych, w wyniku którego następuje zwiększenie wydatków części budżetowych państwa, których dysponentami są wojewodowie. W tym roku termin ten został wydłużony do 31 grudnia. Projekt dodatkowo zawiera także regulację, która umożliwia przekazanie z budżetu państwa środków do Funduszu Wsparcia Policji, Funduszu Wsparcia Straży Granicznej oraz Funduszu Wsparcia Państwowej Straży Pożarnej na realizację zadań z zakresu bezpieczeństwa publicznego.

Z artykułu 8 projektu wynika z kolei możliwość wydania w 2020 r.  rozporządzenia Rady Ministrów, w ramach którego wydatki z roku 2020 będą mogły być realizowane również w kolejnym roku, aż do 30 listopada. Według rządu, ma to umożliwić kontynuację realizacji wszystkich przedsięwzięć, które były zaplanowane w ramach środków budżetowych ujętych w ustawie budżetowej na rok 2020, a które, wskutek COVID-19, nie zostały bądź do 31 grudnia nie zostaną ukończone. Tym samym ostateczny termin ich realizacji został wydłużony maksymalnie do dnia 30 listopada 2021 r.