Z najnowszych interpretacji podatkowych można wysnuć wniosek, że osoby, które rozpoczęły działalność na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych dziś stają przed faktem jej likwidacji albo decydują się przekazać ją dzieciom. Istotne są wówczas konsekwencje podatkowe. W przedmiotowej sprawie podatniczka od 1993 r. prowadzi działalność gospodarczą, której przedmiotem jest w większości wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi (68.20.Z).
Przedsiębiorstwo składa się przede wszystkim z nieruchomości (budynki i grunty) i wyposażenia biura (meble, sprzęt elektroniczny, telekomunikacyjny, oprogramowanie). W jego skład wchodzą również m.in. tajemnice przedsiębiorstwa, know-how, kontakty handlowe, w tym zawarte umowy najmu oraz księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Czytaj w LEX: Darowizny w księgach rachunkowych obdarowanego i darczyńcy >
Podatniczka jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług oraz prowadzi księgę przychodów i rozchodów. Jest ona osobą zamężną, pozostającą w ustroju ustawowej wspólności majątkowej. Przedsiębiorstwo jest objęte tą własnością, z wyłączeniem jednego z jego składników – prawa użytkowania wieczystego nieruchomości zabudowanej, które stanowi majątek osobisty podatniczki.
Czytaj w LEX: Umowa darowizny w praktyce notarialnej >
Zobacz również:
Preferencyjne rozliczenie z dzieckiem przysługuje obu rodzicom >>
Sprzeczne zasady dokumentowania wewnątrzunijnych dostaw nie ułatwią rozliczeń VAT >>
Darowizna po połowie córkom nie jest darowizną przedsiębiorstwa
Małżonkowie zamierzają dokonać darowizny całego przedsiębiorstwa swoim dwóm córkom Każda z nich otrzyma udział w wysokości 1/2 w darowanym przedsiębiorstwie.
Niezwłocznie po dokonaniu darowizny podatniczka zakończy prowadzenie działalności gospodarczej. Obdarowane mają prowadzić swoje przedsiębiorstwo, działając jako spółka jawna. Planują włączyć darowane im przedsiębiorstwo do swojego i kontynuować jego działalność w zasadniczo niezmienionej formie. Spółka jest, i w momencie dokonania darowizny będzie, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.
Podatniczka zapytała organy skarbowe, czy darowizna przedsiębiorstwa na rzecz córek, podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług oraz czy w wyniku uznania darowizny przedsiębiorstwa, jako czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po jej dokonaniu, a przed likwidacją działalności, powstanie zobowiązanie podatkowe w VAT? Zdaniem podatniczki nie będzie skutków podatkowych w tej sytuacji. Organy skarbowe miały jednak inne zdanie.
Musi być kontynuacja
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, że nie można zgodzić się z podatniczką, że darowizna przedsiębiorstwa, będzie transakcją wyłączoną z opodatkowania na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT. Podkreślił, że żeby uznać dostawę składników majątku jako dostawę przedsiębiorstwa niepodlegającą opodatkowaniu w trybie art. 6 pkt 1 ustawy, niezbędnym jest – na co wskazują wyroki TSE – element kontynuacji prowadzonej wcześniej działalności w oparciu o przedmiotowe składniki. Zauważył, że, majątek przedsiębiorstwa, który zamierza przekazać podatniczka nie będzie przeznaczony do realizacji określonych zadań gospodarczych u nabywców (córek). Działalność gospodarczą przy jego użyciu, będzie prowadził podmiot trzeci, tj. spółka jawna, którą tworzą córki i do której w następnej kolejności planują przenieść otrzymane udziały.
Zdaniem dyrektora KIS, działalność gospodarcza nie będzie kontynuowana przez żadnego z nabywców ww. udziałów, a dopiero przez kolejny podmiot, tj. spółkę jawną.
Podkreślił, że córki nabywają p ½ udziałów. W przypadku współwłasności w częściach ułamkowych każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w rzeczy i względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela, którym może niezależnie rozporządzać. Współwłaściciele są zatem odrębnymi podmiotami prawa. W konsekwencji każda z dwóch córek otrzyma w rzeczywistości tylko część tego przedsiębiorstwa (ułamek), a nie jego całość (nie jest to współwłasność łączna).
Zobacz procedurę w LEX: VAT od sprzedaży budynków, budowli lub ich części >
Darowizna udziałów w poszczególnych składnikach
Zdaniem dyrektora KIS, przedmiotem nieodpłatnego przekazania nie będzie przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 551 ustawy Kodeks cywilny, lecz darowizna udziałów w poszczególnych jego składnikach. Wynika to z faktu, że udział nie posiada cechy fizycznej, samodzielności, jest to ułamek prawa własności przynależny każdemu składnikowi przedsiębiorstwa. Wyodrębniony ułamek (w każdym z tych składników) nie umożliwia samodzielnej realizacji zadań gospodarczych. Istotą dostawy towarów jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Czynność ta daje otrzymującemu towar prawo dysponowania rzeczą jak właściciel. Przepis nie wspomina stricte o przeniesieniu prawa własności. W związku z tym, według organów skarbowych, darowizny części ułamkowych przedsiębiorstwa należy traktować, jako dostawę towarów, zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, która mieści się w zakresie przedmiotowym opodatkowania podatkiem od towarów i usług.
Zobacz procedurę w LEX: Zbycie przedsiębiorstwa / zorganizowanej części - skutki na gruncie VAT >
Zdaniem dyrektora KIS, udziały, które podatniczka przeniesie w drodze darowizny na rzecz córek nie powinny być dla celów podatku od towarów i usług traktowane jako przedsiębiorstwo. W opisanej sytuacji dokonanie przez podatniczkę zbycia przedmiotowego przedsiębiorstwa w drodze darowizny na rzecz córek będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT w myśl art. 7 ust. 1 ustawy.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
