Sprawa dotyczyła sprzedaży działki przez osobę fizyczną niebędącą czynnym zarejestrowanym podatnikiem VAT na rzecz spółki akcyjnej. Nieruchomość była wykorzystywana wyłącznie na cele prywatne, a sprzedający nie prowadził działalności gospodarczej. Jednocześnie sprzedający udzielił kupującemu pełnomocnictwa do podejmowania działań mających na celu przystosowanie nieruchomości do potrzeb tego konkretnego kupującego.

Czy transakcja podlega opodatkowaniu VAT?

Sprzedający powziął wątpliwość, czy w takich okolicznościach transakcja sprzedaży nieruchomości podlega opodatkowaniu VAT. Zdaniem podatnika analizowana transakcja nie podlega opodatkowaniu VAT, gdyż nieruchomość nie była wykorzystywana do celów związanych z działalnością gospodarczą i stanowiła wyłącznie majątek prywatny.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie zgodził się ze stanowiskiem podatnika i stwierdził, że transakcja sprzedaży działki podlega opodatkowaniu VAT (interpretacja z 13 kwietnia 2021 r., nr 0113-KDIPT1-3.4012.60.2021.2.KK).

W uzasadnieniu organ przedstawił rozbudowaną argumentację, zgodnie z którą:

  • działania dokonywane przez pełnomocnika (tj. kupującego) za pełną zgodą sprzedającego wpłynęły na podniesienie atrakcyjności nieruchomości jako towaru i wzrost jej wartości. W konsekwencji sprzedając działkę podatnik nie będzie korzystał z przysługującego mu prawa do rozporządzania własnym majątkiem prywatnym - nie jest to bowiem typowe (zwykłe) rozporządzanie prawem własności;
  • sprzedaż działki została zorganizowana w taki sposób, że działania sprzedającego i przyszłego nabywcy stanowią pewnego rodzaju wspólne przedsięwzięcie;
  • na ww. ocenę nie ma wpływu okoliczność wykonywania czynności przez potencjalnego nabywcę.

W następstwie skargi podatnika sprawa trafiła do WSA w Szczecinie, który przychylił się do stanowiska podatnika i uchylił interpretację (wyrok z 11 sierpnia 2021 r., sygn. I SA/Sz 486/21).

Na tym jednak sprawa się nie zakończyła – organ nie zgodził się ze stanowiskiem sądu I instancji i wniósł skargę kasacyjną do NSA.

 

Sprawdź również książkę: VAT w gminach >>


Wyrok TSUE w sprawie C-213/24 (Grzera) nie zawsze może znaleźć zastosowanie

NSA przychylił się do stanowiska podatnika oraz sądu I instancji i oddalił skargę kasacyjną organu. W ocenie NSA sposób działania podatnika był adekwatny do działania w ramach zarządu majątkiem prywatnym. Jednocześnie działania podejmowane ze strony podatnika jako sprzedającego nie były charakterystyczne dla osoby prowadzącej działalność gospodarczą w zakresie obrotu nieruchomościami. Tym samym NSA stanął na stanowisku, że transakcja sprzedaży działki nie podlega opodatkowaniu VAT.

Jednocześnie NSA wskazał, że na dokonaną ocenę nie ma wpływu stanowisko TSUE przedstawione w wyroku w sprawie C-213/24 (Grzera). NSA zwrócił uwagę, że stan faktyczny w sprawie C-213/24 (Grzera) różni się od stanu faktycznego w analizowanej sprawie. Należy bowiem podkreślić, że w rozpatrywanej przez NSA sprawie sprzedający udzielił pełnomocnictwa na rzecz podmiotu, który miał być nabywcą nieruchomości, aby w imieniu sprzedającego podejmował on działania mające na celu przystosowanie nieruchomości do potrzeb tego nabywcy. Nie były to zatem działania charakterystyczne dla osoby prowadzącej działalność w zakresie obrotu nieruchomościami. Na tej podstawie NSA stwierdził, że wyrok TSUE nie powinien znaleźć zastosowania w analizowanej sprawie.

Takie stanowisko NSA niewątpliwie potwierdza, że każda sprawa podatkowa wymaga wszechstronnej analizy i indywidualnego podejścia, a w prawie podatkowym brak jest miejsca na automatyzm i bezrefleksyjne rozumowanie.

Lila Kasperowicz, adwokat, supervisor - zespół zarządzania wiedzą w dziale doradztwa podatkowego w KPMG w Polsce

Czytaj również: VAT od działki sprzedanej przez małżonków - wyrok TSUE C-213/24