W zależności od rodzaju świadczonych usług – usługi w branży fitness mogą być objęte preferencyjną stawką VAT (8 proc. ) lub podstawową, wynoszącą 23 proc. Ci, którzy stosują 23 proc., zamiast 8 proc. VAT, płacą za duży podatek i osiągają przez to niższe zyski. Ci, którzy robią odwrotnie, posiadają zaległości podatkowe, które potrafią się zmaterializować w najmniej stosownym momencie.

Przedstawimy, w jaki sposób pozyskać informację, czy stosujemy właściwą stawkę VAT oraz jakie kroki podjąć, jeśli okaże się, że stosowaliśmy niewłaściwą stawkę podatku.

Czytaj również: Jaka stawka VAT jest właściwa w branży fitness

Czy warto wystąpić o swój WIS?

Mimo wydanej w 2014 roku interpretacji ogólnej (nr PT1/033/32/354/LJU/14), VAT od usług fitness wciąż budzi liczne wątpliwości (wspominaliśmy o tym w poprzednim artykule). Aby mieć pewność co do poprawności swoich rozliczeń, warto rozważyć wystąpienie o wiążącą informację stawkową (WIS), gdyż stosowanie błędnej stawki VAT ma następujące konsekwencje:

  • jeśli stawka jest zawyżona (23 proc. zamiast 8 proc. ), to klub płaci za wysoki VAT, przez co jego zyski są zaniżane lub ceny karnetów za wysokie;
  • jeśli stawka jest zaniżona (8 proc. zamiast 23 proc. ), to powstaje zaległość podatkowa (konieczność dopłaty VAT) wraz z odsetkami, ryzyko ustalenia przez urząd skarbowy tzw. dodatkowego zobowiązania podatkowego do 30 proc. zaległości (tzw. sankcja VAT), nie wspominając o odpowiedzialności karno-skarbowej kadry zarządczej klubu.

WIS potwierdza właściwość stawek VAT dla poszczególnych usług, a także wiąże organy podatkowe i podmioty, które ją otrzymały przez okres pięciu lat.

Dodatkowo, otrzymany WIS daje ochronę. Organ podatkowy podczas kontroli nie może domierzyć zaległości w VAT, nie grozi obowiązek zapłaty odsetek za zwłokę, nie zostanie wymierzone dodatkowe zobowiązanie podatkowe – sankcja w VAT, nie zostanie nałożona kara przewidziana w kodeksie karnym skarbowym. Co ciekawe, z ochrony wynikającej z WIS mogą korzystać zarówno jej adresaci, jak i inni podatnicy, jeśli oferowane przez nich towary czy usługi są tożsame z tymi w danym WIS-ie wydanym dla innego podatnika. Oznacza to, iż można korzystać z ochrony wynikającej z „cudzego” WIS w swojej działalności. Jest to istotna różnica w porównaniu do interpretacji indywidualnych, które zapewniają ochronę wyłącznie wnioskodawcom. Tym niemniej wymaga to wykazania, iż towary lub usługi są dokładnie takie same jak w WIS-ie, na który chcemy się powołać.

 

Stosowanie niewłaściwej stawki VAT – co dalej?

Ustalenie właściwej stawki na poszczególne usługi klubu fitness jest wyzwaniem. Mogą wystąpić zatem tu pewne nieprawidłowości. Jak z nimi postąpić? To zależy m.in. od kierunku nieprawidłowości (zawyżenie a zaniżenie VAT) oraz od rodzaju sprzedaży – B2C czy B2B.

Zawyżona stawka VAT w przypadku sprzedaży B2C

Jeżeli stosowaliśmy zawyżoną stawkę VAT (23 proc. zamiast 8 proc. ) w przypadku sprzedaży B2C (co zapewne stanowi większość sprzedaży klubów), to możemy skorygować złożone deklaracje i odzyskać nadpłatę VAT. Nie ma przy tym konieczności oddawania odzyskanych środków klientom. Korektę należy ująć w wewnętrznej ewidencji korekt dla sprzedaży paragonowej oraz skorygować kwoty z okresowych raportów z kasy fiskalnej, będących podstawą do odzyskania nadpłaconego VAT.

Takie podejście potwierdza orzecznictwo sądów. Organy podatkowe w wydawanych interpretacjach indywidualnych wskazują jednak, iż w przypadku stosowania zawyżonej stawki VAT przy sprzedaży B2C, prawo do odzyskania nadpłaconego VAT nie przysługuje. Argumentują to m.in. brakiem możliwości identyfikacji podmiotów, na rzecz których zostały wystawione paragony oraz brakiem zwrotu klientom różnicy ceny wynikającej z błędnie zastosowanej stawki. Nieraz podnoszony jest zarzut bezpodstawnego wzbogacenia podatnika, co oznacza, iż podatnik nie jest podmiotem, który poniósł ekonomiczny ciężar podatku (zapłacił go bowiem klient). Takie stanowisko przedstawiono np. w interpretacjach indywidualnych:

  • z 23 maja 2024 r., nr 0114-KDIP1-3.4012.196.2024.2.PRM (zamiast 0 proc. stawki VAT na produkty spożywcze stosowano 5 proc. VAT),
  • z 1 grudnia 2023 r., nr 0114-KDIP4-2.4012.601.2023.4.WH (zamiast zwolnienia stosowano 23 proc. VAT),
  • z 6 lipca 2023 r., nr 0113-KDIPT1-3.4012.275.2023.1.ALN (zamiast 8 proc. VAT na usługi przygotowania i dostarczania posiłków stosowano 23 proc. VAT).

Orzecznictwo sądów jest jednak inne. Jednym z kluczowych orzeczeń w sprawie nadpłaconego VAT jest wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z 21 marca 2024 r., sygn. C-606/22. Dotyczy on polskiej sprawy, a mianowicie stosowania zawyżonej stawki VAT przy sprzedaży karnetów na siłownię. Według TSUE odmowa prawa do korekty VAT z powodu stosowania zawyżonej stawki ze względu na dokumentowanie transakcji za pośrednictwem kasy fiskalnej jest niezgodna z dyrektywą VAT. TSUE potwierdził, iż podatnikom realizującym sprzedaż przy użyciu kasy fiskalnej przysługuje prawo do korekty nadpłaconego podatku VAT. TSUE zwrócił uwagę, iż organ może powołać się na zarzut bezpodstawnego wzbogacenia w sytuacji, gdy ciężar nienależnie pobranego podatku został „w całości zneutralizowany”.

W ślad za wyrokiem TSUE zaczęły pojawiać się korzystne dla podatników orzeczenia polskich sądów, w tym Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA). W wyrokach NSA z 26 czerwca 2024 r., sygn. I FSK 925/18 i I FSK 1225/18, wskazano, iż jeżeli podatnik dokonuje korekty podatku należnego, nie dochodzi do uszczerbku majątku konsumenta, lecz podatnika, który odprowadził podatek większy niż był należny. Również w wyroku z 11 września 2024 r., sygn. I FSK 1109/20 NSA stanął w tej sprawie po stronie podatnika.

 

Sprawdź również książkę: VAT. Komentarz 2024 >>


Zawyżona stawka VAT w przypadku sprzedaży B2B

Nieco inaczej wygląda kwestia stosowania zawyżonej stawki VAT przy sprzedaży  B2B (dokumentowanej fakturami). W takiej sytuacji należy wystawić faktury korygujące, zmniejszające VAT należny i przez to kwotę brutto do zapłaty. Korekty (zmniejszenia) VAT należnego dokonujemy zasadniczo na bieżąco (w dacie wystawienia faktur korygujących). Kontrahent, który otrzyma taką fakturę korygującą, będzie zobowiązany do korekty swojej deklaracji VAT, co może zwiększyć jego bieżące zobowiązanie w VAT. Może więc powstać wątpliwość, czy takie działanie ma sens. Należy jednak pamiętać, że faktura z błędną stawką VAT może być uznana za wystawioną wadliwie, za co grożą kary k.k.s. Lepiej więc je skorygować.

Korekta przychodów

Jeżeli stosowaliśmy zawyżone stawki VAT przy sprzedaży B2C i je skorygujemy (w celu odzyskania 15 proc. VAT), to konieczna będzie również korekta podatku dochodowego – zwiększy się bowiem nasz przychód (dochód). Korektę taką należy ująć na bieżąco (nie jest ona bowiem spowodowana błędem rachunkowym lub inną oczywistą omyłką). Konieczna zatem może okazać się dopłata podatku dochodowego od uzyskanego zwrotu VAT.

Podsumowując, ustalenie właściwej stawki VAT dla usług świadczonych przez kluby fitness może być problematyczne. Warto dokonać indywidualnej analizy zakresu świadczonych usług, aby prawidłowo określić wysokość podatku. Jeśli mamy wątpliwości odnośnie stosowanej stawki, warto rozważyć wystąpienie o własny WIS, by mieć pewność, że nasze rozliczenia są poprawne.

Autorzy: Tomasz Napierała, doradca podatkowy, Partner w ABC Tax

Tomasz Napierała

 

Elżbieta Skurczak, radca prawny, Partner w ABC Tax

Elżbieta Skurczak