- Przekazałam sporą darowiznę pieniężną na fundację Się pomaga. Organizacja zbierała pieniądze na wsparcie szpitali i zapewnienie im maseczek. Rozliczam PIT liniowo. Moja księgowa powiedziała mi jednak, że takiej darowizny nie odliczę. To skandal, szczególnie w sytuacji, gdy państwo samo nie było w stanie, podczas wybuchu epidemii, zapewnić wystarczającej liczby środków ochronnych dla szpitali– napisała do nas zdenerwowana podatniczka. Jej zdaniem, państwo powinno zachęcać podatników do pomocy innym, szczególnie w tak trudnych sytuacjach jak pandemia. Tymczasem przyjęte regulacje dyskryminują "liniowcow". Przypomniała, że zgodnie z art. 52n ust. 1 ustawy, która jest częścią tzw. tarczy antykryzysowej, podatnik także rozliczający się liniowo, może odliczyć darowizny przekazane od dnia 1 stycznia 2020 r. do dnia 30 września 2020 r. na przeciwdziałanie COVID-19. Okazuje się, że nie zawsze.

Zobacz więcej: Zachęty podatkowe mają przekonać do walki z koronawirusem >>

Odliczenie tylko na określone cele

Problem jednak w tym, że przepisy tarczy dają możliwość korzystnego rozliczenia darowizny tylko na określone cele. Odbiorcą darowizny mogą być jedynie:

  • podmioty wykonujące działalność leczniczą (czyli przede wszystkim szpitale jednoimienne, które muszą być wskazane w wykazie),
  • Agencja Rezerw Materiałowych,
  • Centralna Baza Rezerw Sanitarno-Przeciwepidemicznych.

Darowizna przekazana na rzecz fundacji czy stowarzyszenia nie da, niestety, prawa do odliczenia. W rocznym rozliczeniu PIT można co prawda odliczać darowizny dla organizacji pożytku publicznego na zasadach ogólnych (maksymalnie 6 proc. dochodu). Takie rozliczenie nie przysługuje jednak podatnikom, którzy płacą podatek według stawki liniowej.

Sprawdź w LEX:  Czy spółka z krzywym rokiem podatkowym może odliczyć darowiznę na walkę z koronawirusem w wysokości 200% darowizny? >

- To niepotrzebna dyskryminacja. Po pierwsze, nie podoba mi się, że ustawodawca korzystne rozliczenie darowizn przewidział tylko do kwot przekazanych na rzecz trójki odbiorców, a wykluczył fundacje i stowarzyszenia. Dodatkowo, nie jest dla mnie zrozumiałe, dlaczego tzw. liniowcy są wyłączeni z odliczania darowizn w rocznych PIT. Z przepisów wynika, że ktoś kto płaci podatek liniowy może odliczyć darowiznę, tylko jeśli przekaże wsparcie bezpośrednio na szpital jednoimienny z wykazu, Agencję Rezerw Materiałowych i Centralną Bazę Rezerw Sanitarno-Przeciwepidemicznych. Wydaje mi się, że to niepotrzebne ograniczenie – komentuje Izabela Rutkowska, doradca podatkowy, wspólnik w kancelarii Savior Legal&Tax.

Zobacz procedurę w LEX: Darowizny – możliwość odliczenia darowizny na cele przeciwdziałania pandemii koronawirusa >

Dariusz Gałązka, szef zespołu doradztwa podatkowego w Grant Thornton, zwraca uwagę, że ograniczenie możliwości odliczenia darowizn dla podatników, opłacających podatek liniowy, od dawna budziło i budzi wątpliwości. Jego zdaniem, ustawodawca uznał zapewne, że sama preferencja w wysokości płaconego podatku jest już znaczącym rodzajem preferencji podatkowej.

 

Tarcza antykryzysowa. Szczególne rozwiązania w prawie podatkowym, rozliczeniach ZUS i wybranych aspektach prawa pracy związane z COVID-19

Adam Bartosiewicz

Sprawdź  

Preferencyjne zasady na specjalne cele

Okazuje się zatem, że po pierwsze – podatnicy rozliczający liniowy PIT, po drugie – fundacje i stowarzyszenia są najbardziej pokrzywdzeni przez nowe przepisy dotyczące darowizn. Przypomnijmy - darowizny na rzecz walki z koronawirusem mogą być odliczane przez podatników CIT i PIT od podstawy opodatkowania (dochodu) na następujących, bardzo korzystnych zasadach:

  1. darowizny przekazane do 30 kwietnia 2020 r. – odliczenie 200 proc. wartości darowizny;
  2. darowizny przekazane w maju 2020 r. – odliczenie 150 proc. wartości darowizny;
  3. darowizny przekazane do 30 września 2020 r. – odliczenie 100 proc. wartości darowizny.

Istotne jest, że odliczenia z tytułu darowizn można uwzględniać przy obliczaniu zaliczek bieżących – już w 2020 r. (u osób fizycznych dotyczy to przychodów z działalności gospodarczej, najmu lub dzierżawy).

Zobacz procedurę w LEX: Stawka 0% na darowizny laptopów do szkół i jednostek oświaty w czasie pandemii koronawirusa >

Niestety jednak także i z tymi darowiznami jest całkiem dużo problemów. Nie wiadomo chociażby, dlaczego na preferencyjnych zasadach nie można chociażby odliczyć datków na rzecz szpitali spoza wykazu. Wszystkie placówki walczą o zabezpieczenie się przed wirusem. Muszą mieć środki na dezynfekcję i kupować maseczki. Maciej Hadas, doradca podatkowy, senior menedżer w Grant Thornton, zwraca uwagę, że darowizna rzeczowa (np. maseczek lub środków dezynfekcyjnych) lub pieniężna dla szpitala, który nie jest jednoimiennym, będzie traktowana zupełnie inaczej i nie da możliwości jej korzystnego odliczenia na preferencyjnych zasadach.

Czytaj w LEX: Jakie działania podatkowe można podjąć, żeby zabezpieczyć płynność finansową firmy? >

Darowizny kłopotem także dla firm

Ustawodawca chyba nie przewidział,  że skala zaangażowania nie tylko osób prywatnych, ale także przedsiębiorców w pomoc z walką z koronawirusem będzie tak duża i że zaangażowanie to nie musi się ograniczać wyłącznie do przekazania środków pieniężnych lub środków medycznych.

- W szczególności okazuje się, że przedsiębiorcy chętnie za darmo wykonują usługi, w tym np. ozonowanie karetek. Cel oczywiście szczytny i tak samo jak inne darowizny zasługuje na preferencję podatkową. Niestety przepisy nie przewidują żadnych odliczeń w związku z wykonaniem usług na rzecz szpitali nieodpłatnie – zwraca uwagę Katarzyna Ciesielska, doradca podatkowy, senior menedżer w Grant Thornton.

Problemem jest dodatkowo brak jasności w zakresie możliwości odliczenia i dodatkowo zastosowania stawki 0-proc. VAT dla darowizn dotyczących sprzętu czy urządzeń, które przekazywane są razem z usługą wykonania ich montażu.

Czytaj w LEX: Rozliczanie strat powstałych w związku z koronawirusem >

- Wydaje się, że celowościowo należy uznać, że jest to świadczenie komplementarne i powinno również korzystać z preferencji podatkowych. Niestety przepisy w tym zakresie milczą i pomimo dużego przekonania co do słuszności stanowiska o objęciu ulgą całej wartości świadczenie, to pozostaje odrobina niepewności, ale trzeba liczyć na rozsądek interpretujących przepisy – podkreśla Katarzyna Ciesielska.

Zobacz procedurę w LEX: Stawka 0% VAT na darowizny na cele przeciwdziałania pandemii COVID-19 >

Darowizny od spółek komandytowych bez preferencji

Problematyczne okazują się także darowizny przekazywane przez spółki komandytowe. W przypadku osób fizycznych, będących wspólnikami spółek komandytowych, zgodnie z literalnym brzmieniem przepisów ustawy o PIT, nie przewidziano wprost możliwości uwzględnienia darowizn, przekazanych przez spółkę komandytową. Powstaje więc pytanie, czy odliczenie takiej darowizny na cele przeciwdziałania epidemii, przekazanej określonym instytucjom, da prawo do odliczenia jej od dochodu z tytułu udziału w spółce komandytowej. Takie preferencje przysługują osobom prawnym (podatnikom podatku CIT), będących wspólnikami spółek komandytowych.

Zobacz procedurę w LEX: Narzędzia podatkowe wspierające zwalczanie pandemii koronawirusa >

- W mojej ocenie, a takie podejście prezentują organy podatkowe, ograniczenie prawa do odliczenia darowizn przez osoby fizyczne – wspólników spółek komandytowych, jest niezasadne. Brak jednoznacznego wskazania, że takie prawo przysługują nie jest argumentem, o który można opierać stanowisko do braku odliczenia darowizn. Przeczyłoby to bowiem generalnym zasadom ustalania zasad rozliczenia dochodu – tłumaczy Dariusz Gałązka.

Czytaj w LEX: Zmiana terminów podatkowych w związku z koronawirusem >

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.