Wśród wielu zmian, jakie pojawiły się z początkiem 2023 r., znalazły się też regulacje dotyczące podatku od przerzuconych dochodów. Do 1 stycznia 2022 r. w ustawie o CIT funkcjonował art. 15e, który obligował podatników do wyłączania z kosztów podatkowych wydatków m.in. na usługi niematerialne czy należności licencyjne, jeżeli były one płacone na rzecz podmiotów powiązanych, a ich wartość przekraczała ustalone w ustawie wskaźniki tzw. podatkowej EBIDTA. Pojawiające się jednak wątpliwości interpretacyjne skłoniły ustawodawcę do usunięcia tego przepisu z ustawy, ku uciesze wielu podatników.
- Niestety Ministerstwo Finansów przygotowało nową niespodziankę, czyli tzw. podatek od przerzuconych dochodów, który obowiązuje od 2022 r. i jest zmodyfikowany od 2023 r. Skutki nowych przepisów mogą być bardzo zbliżone do art. 15e ustawy o CIT, ale ich zakres stosowania będzie realnie szerszy – ocenia Marcin Zarzycki, adwokat, doradca podatkowy w kancelarii LTCA Zarzycki Niebudek Kubicz.
Warunki spełnione łącznie
Ekspert wyjaśnia, że podatek od przerzuconych dochodów w wysokości 19 proc. od podstawy opodatkowania będą musieli płacić polscy podatnicy, jeżeli spełnionych zostanie kilka warunków.
Po pierwsze, musi dojść do wypłaty należności z określonych tytułów. Po drugie, zdaniem eksperta, suma kosztów poniesionych przez podatnika w roku podatkowym na rzecz podmiotów powiązanych w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT z podatnikiem, zaliczonych w roku podatkowym do kosztów uzyskania przychodów tego podatnika, stanowi co najmniej 3 proc. sumy kosztów uzyskania przychodów podatnika za ten rok. I po trzecie, musi zostać spełnione szereg warunków dotyczących podmiotu powiązanego, na rzecz którego wypłacane są należności.
Czytaj w LEX: Zmiany w CIT od 1 stycznia 2023 r. >>>
- Wszystkie te warunki muszą być spełnione kumulatywnie, a co za tym idzie, wystarczy wykazanie, że jeden z nich nie jest spełniony, nie wystąpi wtedy podatek od przerzuconych dochodów – wskazuje Marcin Zarzycki.
Podobnie wskazuje kolejna ekspertka.
- Nowelizacja ma też charakter doprecyzowujący. Zmieniono m.in. definicję przerzuconych dochodów, wskazując, że do tej kategorii od 1 stycznia 2023 roku zaliczane będą wydatki, które zostały zakwalifikowane jako koszty uzyskania przychodów poniesione przez podatnika na rzecz podmiotów powiązanych niemających siedziby lub zarządu na terytorium Polski w przypadku łącznego spełnienia określonych warunków – podkreśla Anna Nowakowska, konsultant podatkowy w kancelarii Martini Tax.
Analizując te warunki, trzeba jednak zwrócić uwagę na kilka wątpliwych kwestii.
- W oczy rzuca się bardzo szeroki zakres należności objętych podatkiem od przerzuconych dochodów, zdecydowanie szerszy niż dotychczasowy art. 15e CIT i obejmuje również m.in. koszty finansowania dłużnego, czyli wydatki, które są już limitowane w ramach kosztów podatkowych na gruncie art. 15c CIT – ocenia Marcin Zarzycki.
Zobacz również: Przepisy o ukrytej dywidendzie uchylono, ryzyko jednak pozostało >>
Dostęp do informacji
Druga wątpliwość dotyczy, zdaniem eksperta, warunków związanych z podmiotami powiązanymi, albowiem o ile polski podatnik jest w stanie ustalić, czy wskazane koszty stanowią 3 proc. sumy jego kosztów (są to dane, do których podatnik ma dostęp), to powstaje pytanie, w jaki sposób ustalić przesłanki dotyczące kontrahenta.
- Może okazać się to bardzo utrudnione, a wręcz niemożliwe, w szczególności, jeżeli kontrahent nie udzieli takich informacji lub nawet ich udzieli, ale nie będziemy dysponować dokumentami źródłowymi, które je potwierdzą. Pojawia nam się jeszcze jedna bardzo ciekawa zmiana od 2023 r., w ramach której, ciężar dowodu, że nie został spełniony co najmniej jeden z warunków, o których mowa w art. 24aa ust. 2, spoczywa na spółce, która zaliczyła do kosztów uzyskania przychodów koszty określone w przepisach – podkreśla Marcin Zarzycki.
Oznacza to, że jeżeli koszty przekraczają 3 proc. ogólnej sumy kosztów, a polski podatnik nie uzyska potwierdzenia, że przynajmniej jeden z warunków nie jest spełniony, to będzie zmuszona do zapłaty podatku od przerzuconych dochodów, nawet jeżeli w rzeczywistości jest inaczej.
- Z dobrych wiadomości można wskazać wyłączenie obowiązku weryfikacji zapłaty niższego podatku (14,25 proc.) w przypadku podmiotów transparentnych podatkowo, których udział kapitałowy wynosi mniej niż 5 proc. od 2023 r. tzw. kosztów ponoszonych pośrednio na rzecz podmiotów powiązanych. Innymi słowy, od 2023 r., podatkiem od przerzuconych dochodów objęte będą tylko koszty ponoszone bezpośrednio, co z całą pewnością ograniczy (ale nie wykluczy) wątpliwości interpretacyjne – ocenia Marcin Zarzycki.
Co ważne, tutaj ustawodawca też przewidział pewne wyjątki dotyczące m.in. polskich rezydentów będących spółkami transparentnymi podatkowo lub niektórych podmiotów zagranicznych, które nie spełniają przesłanek wynikających z przepisów, ale jednocześnie przekazują należności do kolejnego podmiotu powiązanego. Wprowadzono założenie, że przesłanki objęte nowymi przepisami będą uznawane za spełnione w przypadku płatności na rzecz podmiotów powiązanych z tzw. rajów podatkowych.
Ostatnią ze zmian jest kwestia dotycząca podatkowych grup kapitałowych, gdzie zostało wskazane, że podatnikiem podatku od przerzuconych dochodów będzie cała podatkowa grupa kapitałowa.
- Należy wskazać, że podatnicy będą mogli nie stosować przepisów o przerzuconych dochodach, w przypadku, gdy płatności będą dokonywane na rzecz podmiotu powiązanego podlegającego opodatkowaniu od całości swoich dochodów w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego i prowadzącego w tym państwie istotną rzeczywistą działalność gospodarczą – podkreśla Marcin Zarzycki.
Ciężar dowodu spoczywa na podatniku
Zdaniem Anny Nowakowskiej nowelizacja może jednak skutkować rozszerzeniem zakresu stosowania na większą grupę podatników, gdyż do tej pory opodatkowaniu tym podatkiem podlegały wpłaty dokonywane na rzecz podmiotów opodatkowanych efektywną stawką niższą o 25 proc. od krajowego, podstawowego CIT.
- Ustawodawca uprościł ten warunek. Od 2023 r. opodatkowaniu podlegać będą wypłaty faktycznie opodatkowane według stawki niższej niż 14,25 proc. Możliwe, że pojawi się problem dotyczący weryfikacji „faktycznie” zapłaconego podatku, ustawodawca bowiem zakłada, iż polska spółka w każdym przypadku posiada pełny wgląd w rozliczenia zagranicznych spółek – zauważa Anna Nowakowska.
Wskazuje, że wprowadzono również zasadę, zgodnie z którą podatkiem od przerzuconych dochodów obciążone są wpłaty na rzecz zagranicznych podmiotów powiązanych, które uzyskują co najmniej 50 proc. przychodów z tytułu należności pasywnych od polskich spółek. Następnie co najmniej 10 proc. otrzymanych środków musi przekazać na rzecz innego podmiotu. - Zatem, również w tym przypadku ustawodawca założył, iż polski podatnik posiadać będzie dokładne informacje o rozliczeniach kontrahenta, w rzeczywistości może to stanowić spore utrudnienie przy weryfikacji warunków zobowiązujących do zapłaty podatku – podkreśla Anna Nowakowska.
Ekspertka wskazuje, że od 2023 r. w proporcji uwzględniane będą jedynie koszty pasywne poniesione na rzecz podmiotów powiązanych. Taka zmiana ułatwi wielu podatnikom procedurę weryfikacji obowiązków podatkowych oraz zawęzi krąg podmiotów zobowiązanych do zapłaty podatku.
- Ponadto, dodano po art. 24aa ust. 10 ustęp 10a stanowiący, iż ciężar wykazania, że wydatki na rzecz podmiotów powiązanych nie stanowią przerzuconych dochodów będzie spoczywał na podatniku. Ciężar dowodu spoczywać będzie na podatnikach, co skutkować będzie większą liczbą obowiązków sprawozdawczych – ocenia Anna Nowakowska.
Zdaniem Marcina Zarzyckiego, podatnicy wpadli z deszczu pod rynnę, a „zastąpienie” art. 15e nowymi regulacjami dotyczącymi przerzuconych dochodów dalej może powodować dodatkowe obciążenia podatkowe i z całą pewnością będzie przedmiotem licznych sporów podatników z organami podatkowymi.
- Podatnicy dokonujący wypłat na rzecz zagranicznych podmiotów powiązanych powinni dokładnie zweryfikować zarówno zakres należności, jak i warunki, których spełnienie będzie wymagało zapłaty nowego podatku. Zalecane jest więc przywiązanie szczególnej uwagi do zebrania odpowiedniej dokumentacji od kontrahentów zagranicznych, która potwierdzi ewentualny brak obowiązku zapłaty podatku – radzi Marcin Zarzycki.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
