Wątpliwości podatnika dotyczyły tego, czy jest on zobowiązany odprowadzić podatek od towarów i usług z tytułu uzyskiwanego wynagrodzenia z umowy zlecenia zawartej na świadczenie poradnictwa obywatelskiego. We wniosku o interpretację stwierdził, że jego zdaniem nie ma on takiego obowiązku. Wskazał, że prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą - Kancelaria Doradcy Prawnego (kod PKD: 69.10.Z Działalność prawnicza i 64.19.Z Pozostałe pośrednictwo pieniężne). Jest czynnym podatnikiem VAT. Ukończył kurs i zdał egzamin, zdobywając tytuł doradcy obywatelskiego. Instytucja doradcy obywatelskiego została opisana w art. 11 ust. 3a ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 28 lipca br. przyznał podatnikowi rację i wskazał na warunki jakie trzeba spełnić (nr 0114-KDIP4-2.4012.214.2022.3.MC).

 

Umowa musi spełnić trzy warunki

Stwierdził, że jeżeli analiza umowy cywilnoprawnej pomiędzy zleceniobiorcą a zleceniodawcą (stowarzyszeniem) wykaże, że spełnione są trzy warunki to nie można uznać go za podatnika VAT. Brak spełnienia któregokolwiek warunku oznacza, że występuje on w charakterze podatnika VAT.

Organ wskazał, że warunek pierwszy – to warunki wykonywania czynności. W istotę typowej umowy zlecenia, której przedmiotem jest poradnictwo obywatelskie świadczone przez osobę fizyczną, wpisane jest wykorzystywanie infrastruktury i organizacji wewnętrznej zlecającego. A to powoduje, że zleceniobiorca nie ponosi w tym zakresie ryzyka ekonomicznego.

Warunek drugi to wynagrodzenie. Ustalenie, że warunek ten jest spełniony sprowadza się do weryfikacji czy umowa przewiduje stałe wynagrodzenie. Jeżeli tak, to nie można mówić o ponoszeniu ryzyka ekonomicznego przez zleceniobiorcę.

Warunek trzeci to odpowiedzialność zlecającego wobec osób trzecich. Będzie on spełniony, jeżeli zgodnie z umową odpowiedzialność jest po stronie zlecającego, a nie po stronie zleceniobiorcy, co wyklucza samodzielny charakter jego działalności. Warunek będzie także spełniony, gdy dana umowa nie przewiduje takiej odpowiedzialności.

Dyrektor KIS stwierdził, że świadczenie przez podatnika usług poradnictwa obywatelskiego na podstawie zawartej ze stowarzyszeniem umowy zlecenia, nie mieści się w definicji działalności gospodarczej określonej w ustawie o VAT, a tym samym nie jest on z tego tytułu podatnikiem zobowiązanym do rozliczania tego podatku.

Nie ponosi on ryzyka gospodarczego i ekonomicznego, rozumianego jako możliwość wystąpienia takich zdarzeń, które mają negatywny wpływ na wynik prowadzonej działalności gospodarczej lub niosą ze sobą niebezpieczeństwo poniesienia straty. Do wykonywania czynności wynikających z umowy zlecenia wykorzystuje lokal i infrastrukturę zapewnioną przez stowarzyszenie. Nie ponosi ryzyka ekonomicznego. Nie ma wpływu na wysokość wynagrodzenia ani stawki za dyżur, która została narzucona przez stowarzyszenie. W umowie nie ma zapisów mówiących o odpowiedzialności zleceniobiorcy wobec osób trzecich.

Zatem, przy spełnieniu wszystkich warunków określonych w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy, wykonywane przez podatnika usługi poradnictwa obywatelskiego na podstawie umowy zlecenia, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług a otrzymane z tego tytułu wynagrodzenie nie podlega VAT.

 

Eksperci: Interpretacja korzystna

- Stanowisko dyrektora KIS potwierdza dotychczasową praktykę rozstrzygania tego typu spraw przez organy podatkowe. Wskazał on, że usługi doradztwa obywatelskiego nie stanowią samodzielnej działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT, o ile osoba je świadcząca nie ma wpływu na wysokość uzyskiwanego z tego tytułu wynagrodzenia oraz nie ponosi ryzyka gospodarczego i ekonomicznego w związku z ich świadczeniem – stwierdza Kacper Wolak, konsultant w ALTO.

Ekspert dodaje, że wobec tego świadczone usługi nie podlegają VAT, nawet gdy osoba je świadcząca prowadzi również działalność gospodarczą (opodatkowaną VAT) w innym zakresie.

 

Podatki 2022

Sprawdź  

- W naszej ocenie należy pozytywnie ocenić to stanowisko. Zgadzamy się z interpretacją, w myśl której taka działalność – bez wpływu na wysokość wynagrodzenia i bez ponoszenia ryzyka nie może stanowić działalności gospodarczej. Należy mieć nadzieję, że organy podatkowe nie zmienią swej praktyki w tym zakresie – podkreśla Kacper Wolak.

- Dyrektor KIS po raz kolejny przychylił się do korzystnej dla podatnika interpretacji niepodlegania VAT czynności wykonywanych na podstawie umowy zlecenie jako doradca obywatelski, pomimo, iż zakres obowiązków wnioskodawcy wynikającej z zawartej ze Stowarzyszeniem umowy, nie obejmuje jedynie poradnictwa obywatelskiego, ale również świadczenie nieodpłatnej pomocy prawnej, które to pojęcia na gruncie ustawy z 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej, nie są tożsame – komentuje Paulina Biskup-Nawrot, radca prawny w Kancelarii JKP Legal.

Ekspertka podkreśla, że, co istotne, doradca obywatelski może świadczyć wyłącznie nieodpłatne poradnictwo obywatelskie, nie należy bowiem do kategorii podmiotów wskazanych w art. 11 ust. 3 ustawy, którym organizacja pozarządowa może powierzyć świadczenie nieodpłatnej pomocy prawnej.

Zobacz również: Nowe przepisy wymuszają więcej kontaktów księgowych z klientami >>

 

- W stosunku do doradztwa obywatelskiego nie stosuje się wymogu ukończenia wyższych studiów prawniczych, oraz posiadania co najmniej trzyletniego doświadczenia w wykonywaniu wymagających wiedzy prawniczej czynności bezpośrednio związanych ze świadczeniem pomocy prawnej – podkreśla Paulina Biskup-Nawrot.

Jej zdaniem, interpretacja chociaż korzystna dla doradców obywatelskich, w negatywnej sytuacji stawia adwokatów czy radców prawnych udzielających nieodpłatnej pomocy prawnej w ramach punktów NPP organizowanych przez organizacje pozarządowe, których uzyskiwane z tego tytułu wynagrodzenie podlega opodatkowaniu VAT.

- Wydaje się, że uzyskanie uprawnienia do wykonywania zawodu doradcy obywatelskiego otwiera możliwość dla adwokatów i radców prawnych do powiększenia należnego im z tytułu udzielanej pomocy prawnej – i tak niewysokiego – wynagrodzenia – podkreśla ekspertka.

Warto podkreślić, że dyrektor KIS już we wcześniejszej interpretacji stwierdził podobnie, że o wyłączeniu zleceniobiorców z opodatkowania VAT można mówić w przypadku łącznego spełnienia wspomnianych trzech warunków. Orzekł tak wydając interpretację indywidualną z 13 stycznia 2022 r. (nr 0113-KDIPT1-1.4012.851.2021.1.AK).

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.