Spór w sprawie sprowadzał się do tego, czy spłata przez podatniczkę, jako spadkobierczynię nieruchomości, długów spadkowych w celu zaspokojenia wierzycieli jej matki (spadkodawczyni) może być podstawą zaliczenia tych wydatków do kosztów uzyskania przychodu zbywanej, odziedziczonej nieruchomości.
Podatniczka uważała, że odpowiedź na tak postawione pytanie powinna być twierdząca. We wniosku o udzielenie interpretacji podkreślała, że wydatki, które w 2017 r. poniosła na spłatę zadłużenia spadkodawcy wraz z kosztami postępowania egzekucyjnego w łącznej kwocie 560.000 zł stanowią koszty odpłatnego zbycia i koszty uzyskania przychodu, bowiem musiała je ponieść, by doszło do sprzedaży nieruchomości.
Spłata długów spadkowych a koszty uzyskania przychodów
Odmiennego zdania był jednak organ interpretujący, który stwierdził, że spłaty długów obciążających wnioskodawczynię w wyniku spadkobrania oraz kosztów postępowania egzekucyjnego nie można zaliczyć do kosztów odpłatnego zbycia określonych w art. 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ani też nie stanowią one żadnej z wymienionych w art. 22 ust. 6d tej ustawy kategorii kosztów uzyskania przychodu (w brzmieniu z 2017 r.).
WSA: Nie wniesie skargi kasacyjnej ten, kto nie otrzymał uzasadnienia wyroku z jego odpisem >>
NSA: Odsetki od niezapłaconej zaliczki nie zawsze konieczne >>
Fiskus ma luz decyzyjny w udzielaniu ulg >>
Poglądy organów skarbowych podzielił WSA w Gdańsku, który wyrokiem z 11 października 2020 r. sygn. akt I SA/Gd 977/17 oddalił skargę podatniczki.
Niestety pogląd ten, zaaprobowany przez Sąd I instancji, w pełni podzielił też Naczelny Sąd Administracyjny. NSA przypomniał, że zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy o PIT, przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 tej ustawy, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia.
Sprzedaż nieruchomości ze spadku a podatek dochodowy
Aby przyjąć, że określony przez podatniczkę wydatek w kwocie przeznaczonej na spłatę wierzycieli jej matki można zaliczyć do kosztów odpłatnego zbycia, należałoby uznać spłatę obciążającej nieruchomość hipoteki za warunek jej zbycia. Tymczasem w świetle obowiązujących przepisów, w tym art. 244 par. 1 k.c. i art. 65 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece twierdzenie takie nie znajduje uzasadnienia. Zbycie nieruchomości przez dłużnika nie narusza praw wierzyciela hipotecznego, który może dochodzić zaspokojenia swoich roszczeń od tego, kto stanie się właścicielem. W związku z tym, sprzedaż nieruchomości obciążonej hipoteką nie wymaga obowiązkowej spłaty długów w postaci wierzytelności zabezpieczonych hipoteką.
NSA zauważył, że ustawodawca nie przewidział też takiej możliwości w art. 22 ust. 6d ustawy o PIT (w brzmieniu według stanu na dzień wydania interpretacji). W tej dacie, zgodnie z tym przepisem, za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.
Z powyższego unormowania jednoznacznie wynika, co mogło być kosztem uzyskania przychodu przy sprzedaży nieruchomości nabytej w drodze spadku.
Zmiana przepisów od stycznia 2019
Zatem wydatki na spłatę długów spadkodawcy oraz w celu ostatecznego zaspokojenia wierzycieli nie mogły być – wbrew stanowisku skarżącej – uznane za koszty obniżające podstawę opodatkowania przychodu ze sprzedaży nieruchomości.
NSA podkreślił, że stanowisko to potwierdza również nowelizacja art. 22 ust. 6d ustawy o PIT, dokonana ustawą z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 2159). Ustawa ta weszła w życie 1 stycznia 2019 r. i dopiero od tej daty przepis wyraźnie zalicza do kosztów uzyskania przychodów ciężary spadkowe, przez które rozumie się m.in. długi spadkowe.
NSA podkreślił, że zakres wprowadzonych zmian nie pozwala uznać tej nowelizacji za doprecyzowującą poprzednie brzmienie przepisu, lecz nakazuje przyjąć, że była to zmiana o charakterze prawotwórczym, przewidująca rozszerzenie zakresu kosztów uzyskania przychodów. Zmiana ta potwierdza, że w dotychczasowym stanie prawnym, a więc i w stanie prawnym aktualnym w sprawie rozpoznanej, nie można było uznać spłaty długów spadkowych i kosztów zaspokojenia wierzycieli spadkodawcy za koszt uzyskania przychodu. Możliwość taka istnieje dopiero od 1 stycznia 2019 r.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 8 lutego 2020 r. sygn. akt II FSK 911/18
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
