Kwestią sporną między podatnikiem a fiskusem było to, czy tak, jak w przypadku odszkodowania, również uzyskane wyrokiem sądowym odsetki korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego, o jakim mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z takim pytaniem we wniosku o interpretację wystąpił podatnik do organów skarbowych. W jego ocenie, zasądzone wyrokiem sądowym odsetki stanowią integralną część odszkodowania i korzystają ze zwolnienia przedmiotowego. Jeśli zwolnione z podatku jest odszkodowanie, to zwolnieniem objęte są również odsetki zasądzone w związku z opóźnieniem w jego wypłacie.

Natomiast zarówno organ, jak i kontrolujący wydaną interpretację WSA w Lublinie, wyrazili pogląd, że otrzymane przez podatnika odsetki, jako niewymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych, stanowią przychód z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o PIT, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym na zasadach ogólnych.

Sprawa trafiła do NSA. Podatnik złożył skargę od wyroku WSA w Lublinie z 9 listopada 2017 r. sygn. akt I SA/Lu 660/17.

 

Do ulg tylko wykładnia językowa

NSA jednak skargę podatnika oddalił. Sąd podzielił stanowisko organów skarbowych i WSA w Lublinie.

Sąd przypomniał, że art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o PIT stanowi, że wolne od podatku są (...) inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień: otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, otrzymanych korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Zdaniem NSA, zakres unormowania tego przepisu należy ustalić z uwzględnieniem dyrektyw interpretacyjnych, jakie obowiązują przy wykładni przepisu wprowadzającego zwolnienie podatkowe. W orzecznictwie sądów administracyjnych jednoznacznie się bowiem przyjmuje, że w odniesieniu do przepisów wprowadzających ulgi i zwolnienia podatkowe, zasadnicze znaczenia ma wykładnia językowa. Wszelkie przepisy regulujące ulgi i zwolnienia podatkowe należy interpretować ściśle. Niedopuszczalne jest doszukiwanie się intencji ustawodawcy i stwarzanie norm wykraczających poza językowe brzmienie przepisu.

Zobacz również: NSA: Organ musi uzasadnić blokadę rachunków >>

NSA stwierdził, że wprowadzone w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o PIT zwolnienie podatkowe ustawodawca odnosi do otrzymanych na podstawie wyroku lub ugody, odszkodowania lub zadośćuczynienia. Natomiast art. 361 kodeksu cywilnego stanowi, że naprawienie szkody obejmuje pokrycie strat, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby szkody mu nie wyrządzono. W prawie cywilnym istnieje rozróżnienie pojęć "szkoda" i "krzywda". Pierwsze z nich odnosi się do majątkowego skutku naruszenia dóbr, a drugie oznacza niemajątkowy skutek naruszenia dóbr osobistych. Pojęcie "odszkodowania" jest odnoszone do pokrywania uszczerbków o charakterze majątkowym, a pojęcie "zadośćuczynienia" do pokrywania uszczerbków o charakterze niemajątkowym, czyli krzywd.

 

Wznowienie postępowania podatkowego w przypadku nowych okoliczności faktycznych lub nowych dowodów

Dariusz Strzelec

Sprawdź  

Odsetki nie są odszkodowaniem

Skoro odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego nie są ani właściwym odszkodowaniem, ani zadośćuczynieniem, to nie mieszczą się w zakresie zwolnienia podatkowego.

NSA podkreślił, że jeśli ustawodawca nie wymienił odsetek od odszkodowania jako podlegających zwolnieniu, to przyjęcie odmiennego poglądu byłoby niedopuszczalną wykładnią rozszerzającą.

 Sąd wskazał,  że również wynik wykładni systemowej wewnętrznej prowadzi do wniosku, że ww. odsetki nie podlegają zwolnieniu. Zwolnienia dotyczące różnego rodzaju odsetek zostały zawarte w art. 21 ustawy o PIT. Wolne od podatku są odsetki wymienione w art. 21 ust. 1 pkt 52, pkt 95 i pkt 119, pkt 130, pkt 130a oraz pkt 130b tej ustawy, gdzie wyraźnie wyodrębniono świadczenie odsetkowe jako przedmiot zwolnienia podatkowego. Ustawodawca nie pomija zatem odsetek w swoich uregulowaniach, jeżeli uznaje zasadność ich zwolnienia. Skoro ustawodawca wyraźnie określa przypadki, w których odsetki od określonych przychodów uznaje za wolne od podatku, to wynika z tego, że tylko w tych przypadkach można mówić o zwolnieniu.  Wynik w tym przypadku wnioskowania a contrario wskazuje, że odsetki, które nie zostały wymienione jako zwolnione z podatku, podlegają opodatkowaniu.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 30 stycznia 2020 r. sygn. akt II FSK 433/18

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.