Podatnik złożył w terminie zeznanie podatkowe na formularzu PIT-36L za 2015 r. Następnie złożył korektę tego zeznania, w której wykazał m.in. wpłacone zaliczki. Kwestią sporną stała się należna zaliczka za IV kwartał. Naczelnik US stwierdził, że tę zaliczkę podatnik wpłacił po terminie, tj. dnia 21 stycznia 2016 r. Podatnik argumentował, że zlecił przelew w banku w terminie, tj. 20 stycznia, niestety bank przekazał pieniądze do Urzędu Skarbowego dopiero następnego dnia, tj. 21 stycznia.
Za jednodniowe opóźnienie naliczono odsetki w dużej kwocie bowiem organy skarbowe naliczyły je aż do daty złożenia zeznania. Podatnik dokonał wpłaty przedmiotowych odsetek, ale nie podzielił stanowiska organów skarbowych, że wraz z końcem roku ustaje byt prawny zaliczek i w związku z tym wpłaty po 20 stycznia nie można traktować jako wpłaty na poczet zaliczki grudniowej bądź zaliczki za IV kwartał, lecz może być to już jedynie wpłata na poczet zobowiązania podatkowego, które będzie wynikać z zeznania rocznego.
Skierował skargę do WSA, argumentując, że odsetki uiszczone przez niego są nienależne.
Każda zaliczka odrębną zaległością podatkową
Wyrokiem z 6 listopada 2017 r. WSA w Gdańsku sygn. akt I SA/Gd 750/17 przyznał rację podatnikowi. Stwierdził, że zobowiązanie do uiszczenia zaliczki ma swoją odrębność prawną, więc powinno być wykonywane w przewidzianych ustawą terminach, a każda niezapłacona w terminie zaliczka staje się zatem odrębną zaległością podatkową. Zaległości w zakresie niezapłaconych zaliczek istnieją aż do czasu rozliczenia ich w zeznaniu rocznym, składanym w terminie do 30 kwietnia następnego roku. W tym samym terminie podatnicy są obowiązani wpłacić różnicę pomiędzy podatkiem należnym od dochodu wynikającym z zeznania, a sumą należnych za dany rok zaliczek.
Zobacz również: Listy z urzędów poczekają, ale nie na podatników >>
W tym też dopiero momencie miesięczne zobowiązanie z tytułu zaliczek na podatek dochodowy ulega przekształceniu w roczne zobowiązanie w podatku dochodowym. Potwierdzeniem powyższego jest ostatnie zdanie art. 44 ust. 6 ustawy o PIT, zgodnie z którym podatnik nie wpłaca zaliczki za ostatni miesiąc (kwartał), jeżeli przed tym terminem złoży zeznanie i dokona zapłaty zobowiązania podatkowego za cały rok. Jeżeli tego nie uczyni, zobowiązany jest wpłacić zaliczkę w terminie do 20 stycznia. Zaliczka, która nie zostanie uiszczona w tym terminie staje się zaległością podatkową, od której naliczane są odsetki.
Błędnie organy przyjęły, że zaliczka na podatek dochodowy nie staje się zaległością podatkową po terminie płatności.
Nie można zgodzić się ze stanowiskiem organów podatkowych, że po dniu 20 stycznia następnego roku podatkowego, organ nie może domagać się od podatnika zapłaty zaliczek na podatek, lecz samego zobowiązania podatkowego. Zobowiązanie podatkowe w podatku dochodowym od osób fizycznych za dany rok podatkowy nie powstaje bowiem 21 stycznia następnego roku, lecz dopiero z dniem rozliczenia go w rocznym zeznaniu podatkowym.
Zaległa zaliczka niezależna od zeznania
NSA oddalił skargę kasacyjną organów skarbowych i podzielił poglądy WSA. Stwierdził, że nie ma znaczenia to, że termin 20 stycznia upłynął bezskutecznie, albowiem brak jest normatywnej podstawy do uznania, że obowiązek zapłaty zaliczki wygasł. W przeciwnym wypadku (tj. gdyby uznać, że byt prawny zaliczki wygasa na skutek bezskutecznego upływu terminu jej płatności – 20 stycznia) - nie można byłoby również naliczać od niej odsetek. Rację zatem ma sąd pierwszej instancji, że stanowisko organu (o naliczaniu odsetek za zwłokę przy jednoczesnej utracie bytu prawnego zaliczki) jest wewnętrznie sprzeczne.
NSA nie podzielił koncepcji organu sprowadzającej się w gruncie rzeczy do tego, że zaliczka za IV kwartał 2015 r. niezapłacona w terminie (tj. 20 stycznia 2016 r.) stanowi zaległość podatkową, od której naliczane są odsetki za zwłokę – ale zarazem nie można jej zapłacić, aby zwolnić się z tego zobowiązania. Sąd uznał za błędne stanowisko organu, że unicestwienie tej zaległości możliwe jest dopiero w momencie złożenia zeznania podatkowego za rok podatkowy.
Zdaniem NSA, żaden przepis prawa podatkowego nie uzależnia dopuszczalności uregulowania zaległości z tytułu zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od złożenia zeznania rocznego w tym podatku.
Nie do przyjęcia jest takie rozwiązanie, w myśl którego wpłata dokonana 21 stycznia 2016 r. nie może zostać zaliczona na poczet zaległej zaliczki za IV kwartał 2015 r., lecz musi "oczekiwać" na złożenie przez podatnika zeznania rocznego, a temu oczekiwaniu towarzyszy naliczanie odsetek za zwłokę od zaliczki, której – rzekomo – nie można w tym okresie zapłacić.
Zatem, wpłata ta powinna była zostać zaliczona na poczet zaliczki wraz z odsetkami za zwłokę należnymi za jeden dzień (21 stycznia).
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 10 stycznia 2020 r., sygn. akt. II FSK 376/18
