Urzędnicy z gmachu przy ulicy Świętokrzyskiej pracują nad nowelizacją ustawy z 16 sierpnia 2023 r. o zmianie niektórych ustaw w celu rozwoju rynku finansowego oraz zwiększenia stabilności finansowej na tym rynku (Dz. U. z 2023 r. poz. 1723). W wykazie prac legislacyjnych rządu pojawiał się zapowiedź tej noweli. Pomysłodawcy dają sobie jednak dużo czasu na przygotowanie ostatecznych rozwiązań, gdyż zamierzają sfinalizować projekt dopiero w trzecim kwartale 2026 r. (numer RCL – UC132).
Cena promocyjna: 125.1 zł
|Cena regularna: 139 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 97.3 zł
Kontrowersje wokół reformy
Część zmian dotyczy funkcjonowania Bankowego Funduszu Gwarancyjnego (BFG), ale dla kredytobiorców bardziej znaczące są propozycje dotyczące przepisów o złotówkowych kredytach hipotecznych obecnie opartych na WIBOR-ze. Jednym z pomysłów resortu finansów jest bowiem nowelizacja ustawy z 23 marca 2017 r. o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami (tekst jedn. Dz. U. z 2025 r. poz. 720). Z zapowiedzi Ministerstwa Finansów i Gospodarki nie wynika jednak, aby – przynajmniej na razie – uwzględniło krytyczne uwagi do reformy WIBOR/POLSTR zgłaszane przez ekspertów i opisywane przez Prawo.pl (pisaliśmy o nich w tekście WIBOR POLSTR interpelacja kontrowersje). A dotyczą one również tzw. spreadu korygującego. Chodzi głównie o zarzut o nieprawidłowej podstawie prawnej przyjętej do wdrożenia zmian wynikających z unijnego rozporządzenia 2016/1011/UE w sprawie indeksów stosowanych jako wskaźniki referencyjne w instrumentach finansowych i umowach finansowych lub do pomiaru wyników funduszy inwestycyjnych (tzw. rozporządzenia BMR). Zamiast na art. 23c rozporządzenia BMR, obowiązujące od 2022 r. obecne polskie przepisy powołują się na art. 23b tego rozporządzenia zastrzeżony do kompetencji Komisji Europejskiej. Ponieważ zgodnie z tzw. mapą drogową opracowana przez Narodową Grupę Roboczą ds. reformy wskaźników referencyjnych (NGR) zamiana WIBOR na POLSTR ma się dokonać w istniejących umowach na przełomie lat 2027 i 2028, to ministerstwo planuje też wprowadzić tzw. spread korygujący. Spread ten ma, w założeniu, skorygować zbyt duże różnice w oprocentowaniu kredytów i pożyczek itp. wynikających z różnic pomiędzy WIBOR a POLSTR. Spread miałby zostać jednak ustalony nie w ustawie, ale w specjalnym ministerialnym rozporządzeniu dotyczącym wszystkich umów, w których obecnie występuje WIBOR, a ma go zastąpić POLSTR. Zdaniem ekspertów, budzi to obawy z zgodność takiego rozwiązania z Konstytucja RP z 1997 r.
Spread korygujący ogranicza ryzyko
Na czym więc ma polegać zmiana proponowana przez resort finansów? Chodzi o ograniczenie ryzyka kwestionowania stosowania spreadu korygującego w umowach hipotecznych kredytów złotówkowych, czyli ogromnym segmencie rynku. Obecnie, jeżeli strony nie uzgodniły stałej stopy oprocentowania takiego kredytu, to ustala się je jako wartość wskaźnika referencyjnego – najczęściej jest to WIBOR, a w przyszłości ma być POLSTR – powiększoną o wysokość marży, czyli na podstawie dwóch elementów. -Modyfikacja umowy (…) wprowadzająca trzeci element, tj. korektę spreadu, może doprowadzić do ryzyka kwestionowania ważności zastosowania tej korekty jako sprzecznej z przepisami tej ustawy. W związku z tym proponuje się wprowadzenie na poziomie ustawy podstawy prawnej zastępowania w umowach o kredyt hipoteczny wartości wskaźnika referencyjnego, dla którego określono zamiennik, wartością zamiennika i korektą spreadu – pisze MFiG w uzasadnieniu do projektowanych zmian. W praktyce chodziłoby o zniwelowanie zbyt dużych różnic w oprocentowaniu, w tym tych korzystnych dla konsumenta-kredytobiorcy. Z różnych medialnych symulacji zachowania się wskaźnika POLSTR w porównaniu do WIBOR wynika bowiem, że przyszłe oprocentowanie liczone według niego – przy braku spreadu korygującego – byłoby niższe (choć nieznacznie) od obecnego. Czyli byłoby z korzyścią dla klienta-konsumenta, a na niekorzyść kredytodawcy/pożyczkodawcy. Spread korygujący ma więc zniwelować do minimum różnicę w oprocentowaniu.
Zmiany w kantorach
Oprócz tym zmian resort finansów chciałby też dokonać nowelizacji ustawy z 27 lipca 2002 r. – Prawo dewizowe (Dz. U. z 2024 r. poz. 1131). Chodzi zwłaszcza o dokładną regulację wymiany pieniędzy za pomocą automatycznych urządzeń do wymiany walut oraz uregulowanie działalności agencyjnej kantorów.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
