W aktach prawa miejscowego przekroczenie delegacji ustawowej jest istotnym naruszeniem prawa.  W uchwałach należy formułować postanowienia jedynie na podstawie i w granicach upoważnienia ustawowego. Inaczej wojewoda stwierdzi ich nieważność. A gminy powielają takie błędy w regulaminach korzystania z obiektów nad jeziorami, takimi jak przystanie, parkingi czy wiaty nad rzekami. 

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 10 listopada 2009 r. (sygn. akt II OSK 1256/09) wskazał, że wprowadzenie do uchwały przepisów ustawowych powoduje jej nieważność. Tym bardziej sprzeczne z prawem jest dokonywanie zmian w przepisach ustawowych i regulowanie niektórych kwestii w sposób odmienny niż w ustawie.

 

Korzystanie z obiektów publicznych

Jak wyjaśnia Adrian Misiejko z Katedry Prawa Administracyjnego i Nauki o Administracji WPiA Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, zasadniczo kwestię ustalania korzystania z obiektów i urządzeń użyteczności publicznej regulują przepisy art. 40 i 41 ustawy o samorządzie gminnym. Na ich podstawie rada gminy może ustalić w drodze aktu prawa miejscowego zasady i tryb korzystania. Odrębne upoważnienie z art. 4 ustawy o gospodarce komunalnej umożliwia pobieranie opłat za korzystanie z tych obiektów i urządzeń.

- Wydaje się, że gminna przystań kajakowa, wiata przeznaczona do odpoczynku po spływie czy różnorodne wodne place zabaw można zaliczyć do tej kategorii, a więc i uregulować korzystanie z nich na podstawie przepisów ustawy o samorządzie gminnym - mówi.

Czytaj też: Wojewoda: Rada nie może określić, jak duży ma być sklep z alkoholem>>

 

Modyfikacja zasad odpowiedzialności cywilnoprawnej

Podstawowym błędem organów stanowiących gmin jest modyfikowanie w aktach prawa miejscowego zasad odpowiedzialności cywilnoprawnej za korzystanie z obiektów lub urządzeń użyteczności publicznej. Jest to niemożliwe na gruncie upoważnienia, które wynika z ustawy i powoduje nieważność uchwały w odpowiednim zakresie.

- Należy pamiętać, że rada gminy nie może na gruncie art. 40 ust. 2 pkt 4 u.s.g. regulować korzystania z obiektów lub urządzeń należących do podmiotów prywatnych – dodaje Adrian Misiejko. Jak dodaje, nie można natomiast całkowicie wykluczyć, że pewne kwestie odnośnie korzystania także z tych obiektów lub urządzeń można określić w przepisach porządkowych. Wtedy konieczne byłoby jednak spełnienie przesłanek, o których mówi ustawa – musi to być niezbędne dla ochrony życia lub zdrowia obywateli oraz dla zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego.

Ekspert podkreśla, że nie można zapomnieć o odrębnej, ustawowej regulacji miejsc okazjonalnie wykorzystywanych do kąpieli oraz kąpielisk. Ich wyznaczanie i niektóre aspekty funkcjonowania regulują zwłaszcza przepisy art 37-39 Prawa wodnego, w szczególności upoważniające radę gminy do wydawania odrębnych aktów prawa miejscowego.