O planie wprowadzenia w Polsce zerowej stawki VAT na książki i czasopisma mówi się od dłuższego czasu. Rząd wnioskował nawet do Komisji Europejskiej (KE) o zgodę na obniżenie podatku, jednak nie została ona wydana. Na podstawie obowiązujących przepisów, KE nie zgodziła się w ubiegłym roku na zastosowanie wyjątku. Komisja poparła jednak polskie postulaty większej swobody w stosowaniu obniżonych stawek VAT. Cały czas istnieje więc szansa na obniżenie w przyszłości opodatkowania książek i prasy. Perspektywa obniżenia VAT na książki wydaje się więc coraz mniej odległa – zwłaszcza teraz.
Zobacz również: Na niższy VAT na książki musimy jeszcze poczekać >>
VAT jest podatkiem ściśle zharmonizowanym w Unii Europejskiej (UE) co oznacza, że państwa członkowskie – w tym Polska – są związane przepisami unijnymi w tej dziedzinie, w szczególności unormowaniami dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (dyrektywa VAT). W konsekwencji polskie przepisy dotyczące VAT, w tym również w zakresie stawek VAT, muszą być zgodne z regulacjami unijnymi.
5 kwietnia Rada do Spraw Gospodarczych i Finansowych (ECOFIN) przyjęła zmiany w dyrektywie 2006/112/WE w odniesieniu do stawek VAT. Nowelizacja ma na celu zapewnienie państwom członkowskim większej elastyczności w ustalaniu obniżonych stawek VAT.
Wśród przedmiotowych pozycji znajdują się książki drukowane, e-booki i czasopisma, które dzięki nowemu wnioskowi będą kwalifikować się do obniżonego lub nawet zerowego VAT we wszystkich państwach członkowskich. Dyrektywa została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w 6 kwietnia.
Na kwestię wysokości VAT na książki zwrócili uwagę posłowie w interpelacji nr 33099. - Dwuletni okres pandemii przyczynił się do poważnych kłopotów finansowych polskich wydawców książek, czasopism i e-booków. Spada poziom czytelnictwa (pomimo wielu programów pomocowych i finansowych) i dostępności książek drukowanych dla polskich czytelników ze względu na ich ceny (związane raz przez pandemię, dwa przez wysoki koszt papieru) – wskazali.
Dyrektywa UE pozwala na niższy VAT na książki
Artur Soboń, wiceminister finansów, sekretarz stanu w MF, w odpowiedzi na interpelację poselską potwierdził, że 6 kwietnia 2022 r. weszła w życie dyrektywa Rady (UE) 2022/5421 zmieniająca dyrektywę VAT w zakresie stawek podatku od wartości dodanej. Dyrektywa ta przewiduje m.in. możliwość stosowania przez państwa członkowskie stawki obniżonej VAT niższej niż stawka minimalna 5 proc. oraz zwolnienia z prawem do odliczenia VAT naliczonego (efektywnie stawka 0 proc.), ale tylko do dostaw towarów lub świadczenia usług ujętych w maksymalnie siedmiu punktach w załączniku III do dyrektywy VAT, tj. spośród dostaw towarów i świadczenia usług uznawanych za zaspokajające podstawowe potrzeby człowieka. Wśród takich towarów dyrektywa wymienia m.in. określone przedmioty kultury – książki, gazety i czasopisma. Jak jednak podkreśla wiceminister, już obecnie polskie przepisy w zakresie VAT przewidują dla tych towarów obniżone stawki podatku. Wydawnictwa książkowe (drukowane, na innych nośnikach fizycznych, np. taśmy, dyski itd. oraz dostarczane drogą elektroniczną – tzw. ebooki) opodatkowane są najniższą możliwą do niedawna stawką VAT w wysokości 5 proc. Wydawnictwa prasowe z kolei zasadniczo korzystają z obniżonej stawki VAT w wysokości 8 proc.
- W resorcie finansów trwają obecnie analizy dotyczące m.in. zakresu zmian, korzyści dla poszczególnych uczestników rynku oraz potencjalnych skutków finansowych dla strony dochodowej i wydatkowej budżetu państwa – zapewnia minister Soboń.
Czy niższy VAT wpłynie na cenę książki?
- Sama inicjatywa obniżenia stawki VAT na książki została ciepło przyjęta przez wydawców, księgarzy, ludzi kultury oraz czytelników. Obniżenie stawki VAT, w teorii, powinno przełożyć się na obniżki cen. Z drugiej jednak strony, nawet gdyby Polska zdecydowała się wprowadzić taką obniżkę, to nie jest pewne, czy konsumenci odczuliby ją w swoich portfelach – zaznacza Arkadiusz Łagowski, doradca podatkowy, partner w kancelarii Chojnacka & Łagowski Doradcy podatkowi. Jego zdaniem, branża księgarska poszkodowana została przez pandemię koronawirusa i może się zdarzyć, że będzie chciała skonsumować obniżkę.
- Nie jest tajemnicą, że mamy do czynienia z narastającą inflacją. Obniżka stawki VAT mogłaby zatem nie wystarczyć dla powstrzymania wzrostu cen. Można założyć, że obniżka VAT będzie miała niewielki wpływ na cenę książek i wzrost czytelnictwa. Zdecydowanie większe znaczenie miała niedawna, obniżka VAT z 23 na 5 proc. na e-booki i audiobooki – zauważa Arkadiusz Łagowski. Jego zdaniem, nie można jednak zakładać z góry takiego scenariusza - zwłaszcza, że na rynku już teraz słychać głosy, że obniżenie VAT, spowoduje obniżenie ich ceny sprzedaży. Ma to szanse przyczynić do wzrostu poziomu czytelnictwa w Polsce.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
