Głównym przedmiotem działalności podatnika jest świadczenie usług doradztwa podatkowego dla klientów krajowych i zagranicznych. Udziela on klientom wsparcia w sferach objętych ustawą o doradztwie podatkowym. Część klientów to podmioty zagraniczne, nieposiadające ani siedziby, ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terenie Polski. Podatnik doradzał jednemu z takich podmiotów zagranicznych w zakresie nabycia aktywów, w skład których wchodziły głównie grunty oraz budynki położone w Polsce. Usługa świadczona przez doradcę polegała na ustaleniu konsekwencji podatkowych związanych z przeprowadzeniem transakcji. Usługi obejmowały ustalenie czy transakcja powinna podlegać VAT bądź podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Doradztwo podatkowe na rzecz klienta polegało w szczególności na przygotowaniu ogólnego objaśnienia w zakresie zasad funkcjonowania i potencjalnych zobowiązań podatkowych związanych z posiadaniem aktywów objętych transakcją.

Usługa świadczona w kraju siedziby klienta

Podatnik zapytał organy skarbowe, czy w takiej sytuacji miejsce świadczenia usług doradztwa podatkowego powinno być określone na podstawie art. 28b ust. 1 ustawy o VAT (tj. znajdowało się w kraju siedziby klienta), w związku z czym doradca powinien wykazać w informacji podsumowującej świadczenie usług, o którym mowa w art. 100 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, a faktura wystawiona przez niego na rzecz klienta z tytułu świadczenia usług powinna zawierać wyrazy „odwrotne obciążenie”, zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 18 ustawy o VAT? Jego zdaniem, tak właśnie powinien postąpić.

Czytaj w LEX: Przeliczanie na potrzeby VAT kwot wyrażonych na fakturach w walutach obcych >>

W interpretacji z 1 lutego br. dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, że stanowisko podatnika jest prawidłowe i odstąpił od uzasadnienia prawnego (nr 0114-KDIP1-2.4012.580.2022.1.RST).

 


Uzasadnienie interpretacji mogłoby być pomocne

- Zagadnienie usług związanych z nieruchomościami jest znane i często mocno zniuansowane. Usługi związane z nieruchomościami, o których mowa w art. 28e ustawy o VAT (oraz oczywiście art. 47 dyrektywy 2006/112/WE) obejmują jedynie te usługi, które mają wystarczająco bezpośredni związek z daną nieruchomością – wyjaśnia Wojciech Kliś, doradca podatkowy.

Ekspert podkreśla, że usługi mają bezpośredni związek z nieruchomością, gdy wywodzą się z nieruchomości, a dana nieruchomość stanowi element składowy usługi i jest elementem centralnym oraz niezbędnym z punktu widzenia świadczonych usług.

- Celnie tezę tę potwierdził NSA w wyroku z 26 lutego 2020 r., sygn. I FSK 1471/17, w którym stwierdził, że dla zaistnienia usługi związanej z nieruchomościami niezbędne jest, aby nieruchomość była jej przedmiotem, tj. była konstytutywnym elementem świadczenia. Nieruchomość musi być centralnym i nieodzownym elementem transakcji, ze względu na który transakcja została zawarta i wykonana – wskazuje Wojciech Kliś.

Procedura w LEX: Ustalanie miejsca świadczenia usług na rzecz podatników >>

Procedura w LEX: Ustalanie miejsca świadczenia usług na rzecz podmiotów niebędących podatnikami >>

 

 

Zobacz również: Brak akceptacji noty korygującej nie pozbawia prawa do odliczenia VAT >>

Odnosząc się do rozporządzenia wykonawczego nr 282/2011, ekspert wskazuje, że w art. 31 ust.2 lit.q wskazano, że usługami związanymi z nieruchomościami są również usługi prawne związane z przeniesieniem tytułu do nieruchomości, ustanowieniem lub przeniesieniem określonych udziałów w nieruchomościach lub praw rzeczowych dotyczących nieruchomości takich jak czynności notarialne lub sporządzanie umów kupna lub sprzedaży nieruchomości.

- W prezentowanej interpretacji usługa doradcy podatkowego ma co prawda związek z konkretnymi nieruchomościami, jednakże ostatecznie dotyczyła ona (zgodnie ze stanem faktycznym) ogólnego objaśnienia w zakresie zasad funkcjonowania i potencjalnych zobowiązań podatkowych związanych posiadaniem aktywów podlegających transakcji. Nie dotyczyła ona stricte przeniesienia tytułu do nieruchomości, a jedynie skutków podatkowych tego przeniesienia – usługa nie miała na celu doprowadzenia do przeniesienia własności nieruchomości, a opisania szeroko pojętych konsekwencji podatkowych transakcji – ocenia Wojciech Kliś.

Jego zdaniem, pozytywne rozstrzygnięcie organu raczej nie dziwi, można jedynie żałować, że dyrektor KIS nie miał ochoty podzielić się swoimi poglądami na tą tematykę, w całości akceptując stanowisko wnioskodawcy.

Czytaj w LEX: Ewidencja usług świadczonych na rzecz odbiorców zagranicznych (eksport usług) - poradnik >>

 

Dwuetapowa weryfikacja

- Omawiana interpretacja jest o tyle ciekawa, że odnosi się niejako do sprawy z “naszego podwórka”. Mam na myśli to, że dotyczy miejsca opodatkowania usług doradztwa podatkowego świadczonych na rzecz zagranicznego podmiotu – podkreśla Bartosz Przybysz, doradca podatkowy w Kancelarii Mentzen.

Zauważa on, że kwestią wątpliwą był fakt, że przedmiotem usług była nieruchomość położona w Polsce. - Konkretnie doradztwo dotyczyło nabycia aktywów, w skład których wchodziły głównie położone w kraju grunty oraz znajdujące się na ich terenie budynki i budowle. Zatem po stronie doradcy powstało pytanie, czy czynności te powinny być opodatkowana w miejscu położenia nieruchomości – wskazuje Bartosz Przybysz.

Czytaj w LEX: Przechowywanie dokumentacji podatkowej klienta przez biuro rachunkowe (doradcę podatkowego) po zakończeniu roku podatkowego >>

Zauważa on, że doradca w uzasadnieniu przyjął stanowisko, że związek usługi z nieruchomością jest zbyt odległy. Tym samym zastosowanie znajdą ogólne reguły wynikające z art. 28b ustawy o VAT. - W takim przypadku czynność powinna być opodatkowana co do zasady w kraju siedziby klienta przy zastosowaniu mechanizmu odwrotnego obciążenia. Organ w pełni zaaprobował stanowisko podatnika, odstępując od jego oceny. Wydaje się, że kluczowe było powołanie się na treść rozporządzenia wykonawczego nr 282/2011. W art. 31a ust. 3 lit. h wyraźnie wskazano, że usługą związaną z nieruchomością nie będzie doradztwo w zakresie warunków umowy, której przedmiotem jest budynek. Inaczej sytuacja by wyglądała, jeśli doradzanie dotyczyłoby przeniesienie własności nieruchomości bądź ustanowienia na niej ograniczonego prawa rzeczowego – podkreśla Bartosz Przybysz.

W jego ocenie, warto też zaznaczyć, że weryfikacja prawidłowości rozliczenia nie powinna się kończyć tylko na ustaleniu, czy dana czynność nie podlega opodatkowaniu w miejscu położenia nieruchomości. - W dalszej kolejności należy zweryfikować, czy usługa nie jest świadczona na rzecz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w kraju. Niniejsza kwestia nie była przedmiotem wniosku o interpretację, gdyż wnioskodawca w opisie zdarzenia wyraźnie wskazał, że klient tego warunku nie spełnia – radzi Bartosz Przybysz.