Wnioskodawca - spółka to czynny podatnik VAT będący polskim rezydentem podatkowym i część grupy kapitałowej zajmującej się wypracowaniem szeregu rozwiązań w postaci algorytmów i programów rozwijających internetowe strategie marketingowe w cyfrowych sieciach reklamowych. Poza wnioskodawcą w skład grupy kapitałowej wchodzą także inne spółki tworzące i udostępniające oprogramowania dla firm w obszarze social media marketingu i obsługi klienta. Usługi oferowane przez grupę kapitałową skupiają się wykorzystaniu innowacyjnych technologii pozwalających na precyzyjne dobieranie odbiorców reklam w celu zwiększenia ilości sprzedaży produktów, z kolei sam wnioskodawca prowadzi działalność operacyjną związaną z oferowaniem potencjalnym klientom platformy analitycznej - analizującej widoczność domen internetowych.

Czytaj więcej w LEX: Cash pooling na gruncie podatku VAT - komentarz praktyczny >>>

Uwarunkowania cash poolingu

Wnioskodawca zamierza przystąpić do umowy o wspólnym zarządzaniu płynnością finansową (zerowanie sald), czyli tzw. umowy cash poolingu, której stronami są już inne podmioty należące do grupy kapitałowej, w tym bank zapewniający infrastrukturę techniczną, agent rozliczeniowy wykonujący niezbędne czynności administracyjne oraz pozostali uczestnicy umowy. Do umowy cash poolingu w charakterze uczestników mogą również przystąpić w przyszłości inne podmioty z grupy kapitałowej. Celem wnioskodawcy, który zamierza wdrożyć umowę cash pooling, jest efektywne zarządzanie środkami pieniężnymi na rachunkach bankowych, dzięki czemu zgromadzone środki pieniężne będą bardziej dostępne, a zarządzanie bieżącymi przepływami pieniężnymi pomiędzy członkami grupy a jej dostawcami stanie się łatwiejsze. Stosowne rozwiązania funkcjonują dotychczas w grupie kapitałowej w więcej niż jednej walucie - złotych, euro i dolarach amerykańskich.

Czytaj też: Cash pooling - pojęcie, forma, elementy umowy >>>

Jak wskazał wnioskodawca, umowa dopuszcza otwarcie rachunków w innych walutach, a każdy z podmiotów grupy kapitałowej jako jej uczestnik jest w posiadaniu co najmniej trzech rachunków we wskazanych walutach. W ramach realizacji cash poolingu w trakcie każdego dnia roboczego, oddzielnie dla każdej waluty, bank wykonuje konsolidację sald uczestników, z kolei środki na rachunku uczestnika wynikające z salda dodatniego są przenoszone na rachunek główny, a ujemne - są pokrywane ze środków rachunku głównego. Powyższe rozliczenia obwarowane są odpowiednimi limitami dziennymi ustalonymi dla rachunków jednostkowych jednym globalnym limitem płynności. Bank wylicza saldo odsetek naliczonych na rachunku głównym oraz obliczonych na podstawie salda wewnątrzgrupowego pomiędzy rachunkiem głównym a rachunkami szczegółowymi. W zależności od zobowiązania uczestników do zapłaty lub otrzymania odsetek, wyliczone odsetki są pobierane z poszczególnych rachunków i przekazywane na konto agenta albo pobierane od agenta zostają przekazane na rachunki uczestników. Wynagrodzenie, które pobiera bank za czynności cash poolingu jest płatne przez wszystkie strony umowy.

Czytaj też: Cash pooling a PCC >>>

 


Bierny charakter działań wnioskodawcy

Wnioskodawca przystępując do umowy cash poolingu powierza bankowi zarządzanie rachunkami, a odnośnie określonych czynności formalno-technicznych, co do których ogranicza się jedynie w relacji z innymi uczestnikami - będą to jedynie czynności pomocnicze służące świadczeniu przez bank usług kompleksowego zarządzania płynnością finansową. Z wątpliwościami, czy w związku z planowanym uczestnictwem w umowie cash poolingu, dokonywaniem transferu środków oraz odsetek, spółka będzie świadczyć jakiekolwiek usługi na rzecz pozostałych uczestników jako podatnik VAT i w ramach tego będzie wykonywać czynności opodatkowane VAT, które podlegałyby wykazaniu w rozliczeniach spółki, wnioskodawca zwrócił się do dyrektora KIS. Uważał, że jako uczestnik cash poolingu, którego celem jest zoptymalizowanie rozliczeń finansowych w związku z dokonywaniem transferu środków oraz odsetek, nie będzie świadczył jakichkolwiek usługi na rzecz innych uczestników w rozumieniu ustawy o VAT, tym samym z tego tytułu nie będzie działać w charakterze podatnika VAT i nie będzie wykonywać czynności opodatkowanych VAT i podlegających wykazaniu w rozliczeniach. Podniósł, że wszystkie czynności wykonywane w ramach umowy i w związku z zarządzaniem płynnością finansową będą składały się na kompleksową usługę świadczoną wyłącznie przez bank na rzecz pozostałych uczestników. Bierna aktywność wnioskodawcy, jego zdaniem, będzie sprowadzać się wyłącznie do udostępniania rachunków bankowych i zgromadzonych na nich środków pieniężnych celem umożliwienia bankowi realizacji jego obowiązków, co nie spełnia definicji świadczenia usług. Spółka nie będzie zawierała odrębnych transakcji z innymi uczestnikami, a to bank jest podmiotem świadczącym usługi na podstawie cash poolingu, ściśle związane z prowadzoną wspólnie działalnością gospodarczą, skierowane na wspólne, efektywne zarządzanie posiadanymi środkami pieniężnymi, finansowanie bieżących potrzeb oraz poprawę płynności finansowej. W związku z tym czynności wykonywane przez uczestników mają jedynie charakter pomocniczy odnośnie transferowych działań banku i są niezbędne dla prawidłowego świadczenia usług przez bank. Dodatkowo uznał, że z tytułu uczestnictwa w cash poolingu ani uczestnicy nie otrzymują wynagrodzenia ani transfer środków pieniężnych nie stanowi wynagrodzenia podlegającego opodatkowaniu VAT - jedynym uprawnieniem członków jest otrzymanie odsetek od naliczanych nadwyżek. Wnioskodawca powołał się na wydane już interpretacje podatkowe w tożsamej tematyce, m. in. z 28 marca 2022 r. 0114-KDIP4-3.4012.46.2022.1.DM.

Stanowisko przedstawione przez wnioskodawcę dyrektor KIS uznał za prawidłowe (interpretacja z 30 grudnia 2022 r., nr 0114-KDIP4-3.4012.638.2022.1.JJ).

Zobacz również: VAT trzeba rozliczać w ściśle określonych terminach >>

Sprawdź też: Czy odsetki z cash poolingu stanowią przychód z zysków kapitałowych? >>>

Nie każde świadczenie usług jest opodatkowane VAT

W pierwszej kolejności wskazał, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT, kiedy wykonywane są odpłatnie. Jednakże, aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a skutkiem wykonania usługi powinno być wypłacone wynagrodzenie. Zatem jeżeli istnieje związek prawny pomiędzy usługodawcą i usługobiorcą z łączącym ich świadczeniem wzajemnym (chociażby w postaci pieniężnej), wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi efekt świadczonej usługi jako bezpośrednia i skonkretyzowana korzyść, a odpłatność za otrzymane świadczenie pozostaje w bezpośrednim związku z usługą, to wykonywana czynność podlega opodatkowaniu VAT. Zakres opodatkowania VAT wyznacza, oprócz czynnika przedmiotowego, także czynnik podmiotowy, bowiem czynności muszą być wykonywane przez podatnika VAT.

Jak wskazał organ interpretujący, cash pooling sprowadza się do koncentrowania środków pieniężnych z jednostkowych rachunków pojedynczych podmiotów na wspólnym rachunku grupy i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą pozwalającą wyrównać przejściowe nadwyżki oraz niedobry zaistniałe u podmiotów. Zarządzający systemem zapewnia dla wszystkich uczestników środki finansowe na pokrycie sald ujemnych, jeżeli występują sala dodatnie - środki finansowe wpływają na jego rachunek.

 

Bank jako usługodawca cash poolingu

Uczestnictwo w cash poolingu nie jest żadnym świadczeniem, jak wskazał organ - to bank jest usługodawcą wykonującym czynności związane z funkcjonowaniem całej struktury, za co pobiera wynagrodzenie. W ramach zarządzania płynnością finansową wnioskodawca tak jak i pozostali uczestnicy nie świadczą usług - ich udział jest co do zasady bierny i sprowadza się wyłącznie do czynności formalno - technicznych (udostępnienie rachunku transakcyjnego na potrzeby rozliczeń), które pozostają poza zakresem opodatkowania VAT. Również otrzymywane przez uczestników odsetki nie stanowią wynagrodzenia podlegającego opodatkowaniu VAT.