Wnioskodawca to spółka kapitałowa z ograniczoną odpowiedzialnością, mająca siedzibę i miejsce zarządu poza terytorium Polski oraz podlegająca w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w CIT. Jest to także czynny i zarejestrowany polski podatnik VAT. Dotychczas przeważającą część działalności wnioskodawcy stanowił wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi, a przedmiotem pozostałej działalności spółki było zarządzanie nieruchomościami wykonywane na zlecenie.
Wnioskodawca należy do grupy kapitałowej i udziela finansowania w postaci pożyczek innym spółkom – pożyczkobiorcom z grupy kapitałowej. Udzielając pożyczek, wnioskodawca funkcjonował i funkcjonuje nadal jako czynny podatnik VAT. Środki pieniężne na udzielanie pożyczek miały i mają swoje źródło w środkach własnych wnioskodawcy. Jak wskazał - pożyczki zawierane są na warunkach rynkowych i mają charakter odpłatny, bowiem postanowienia umowy przewidują stosowne wynagrodzenie w postaci odsetek z oprocentowania.
Udzielanie pożyczek niebędące przedmiotem statutowej działalności spółki
Aktualnie, tj. na dzień złożenia wniosku, przedmiotem statutowej działalności spółki nie jest ani udzielanie pożyczek, ani świadczenie innych usług finansowych. Wnioskodawca nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie usług udzielania kredytów i pożyczek pieniężnych, usług pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów i pożyczek pieniężnych, wnioskodawca nie prowadzi również działalności w zakresie zarządzania kredytami i pożyczkami pieniężnymi przez odpowiednio kredytodawcę czy pożyczkodawcę. Udzielanie pożyczek nie zostało ujawnione ani w KRS, ani w umowie wnioskodawcy. Mimo tego wnioskodawca planuje dokonać zmiany w przedmiocie prowadzonej działalności i dopuszcza możliwość udzielenia pożyczek w przyszłości, jeżeli pozwolą na to zasoby finansowe spółki. Jak wskazał wnioskodawca, w Polsce pożyczkobiorcy zostają zarejestrowani jako czynni podatnicy VAT i prowadzą działalności gospodarcze.
Czytaj w LEX: Usługi finansowe a VAT >>
Celem ustalenia, czy udzielanie pożyczek przez wnioskodawcę jako pożyczkodawcę na rzecz pożyczkobiorców stanowi odpłatne świadczenie usług w rozumieniu przepisów ustawy o VAT, które jest zwolnione z opodatkowania VAT w świetle art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, wnioskodawca zwrócił się do organu interpretującego. Odwołując się do ustawy o VAT wskazał, że każde odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Ustawowe świadczenie usług to każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, niebędące dostawą towarów, także usług zarówno niematerialnych jak i prawnych, bez względu na formę dokonania czynności prawnej. Świadczenie usług to również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania określonej czynności lub tolerowanie określonej sytuacji, a także świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu albo nakazem wynikającym z mocy prawa.
Każde świadczenie polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania co do zasady stanowi usługę w rozumieniu ustawy o VAT, jednakże w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona - nabywca staje się bezpośrednim beneficjentem świadczenia, a świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne, zazwyczaj w postaci wynagrodzenia ze strony nabywcy.
Czytaj: Większy nadzór nad szybkimi pożyczkami może ograniczyć ich dostępność>>
Przesłanki uznania czynności za świadczenie usług
W celu uznania danego świadczenia za odpłatne, pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą musi istnieć stosunek prawny, który skutkować będzie wypłaconym za wykonanie usługi wynagrodzeniem, zatem pomiędzy świadczoną usługą a przekazanym wynagrodzeniem musi istnieć bezpośredni związek. Dlatego z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.
Czytaj w LEX: Udzielanie pożyczek – rozgraniczanie między VAT a PCC - linia orzecznicza >>
Co ważne, nie każda czynność stanowiąca świadczenie usług podlega opodatkowaniu VAT, ponieważ nie każda jest wykonywana przez jego podatnika. Biorąc pod uwagę fakt, że podatnikami VAT są osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców (podmiotów pozyskujących zasoby naturalne i rolników), osób wykonujących wolne zawody i czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. W związku z powyższym świadczenie usług podlega opodatkowaniu VAT wyłącznie wtedy, kiedy dokonywane jest przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Dlatego w celu potwierdzenia przypadku konkretnego świadczenia usług i związanego z nimi podatnika VAT, należy stwierdzić, że podatnik prowadzi działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów przedmiotowej ustawy.
Czytaj w LEX: Pożyczki a podatek od towarów i usług na przykładach >>>
Istota umowy pożyczki
Jeżeli chodzi o umowę pożyczki uregulowaną w Kodeksie cywilnym, przez którą dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę, jednakże zasilają one tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu - przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju. Zdaniem wnioskodawcy, udzielanie pożyczek pieniężnych podlegających oprocentowaniu stanowi odpłatne świadczenie usług i podlega opodatkowaniu VAT, ponieważ spełnia przesłanki uznania za podlegające opodatkowaniu VAT, niezależnie od częstotliwości, celu ich udzielenia oraz statusu nabywcy. Udzielanie pożyczek przez prowadzącego działalność gospodarczą w związku z jej prowadzeniem można uznać za zawodową płaszczyznę jednostki skutkującą obowiązkami w podatku VAT (nawet jeśli takie czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym). W konsekwencji zatem udzielanie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu - pożyczkobiorcy, które polega na udostępnianiu środków finansowych na określony umownie okres, w zamian za wynagrodzenie w postaci prowizji lub odsetek z tytułu korzystania z cudzego kapitału uznaje się za świadczenie usług. Tym samym wnioskodawca uznaje, że udzielanie oprocentowanych pożyczek spełnia przesłanki uznania ich za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT. Takie stanowisko wnioskodawcy znajduje potwierdzenie w niedawnej interpretacji podatkowej z 31 sierpnia 2022 r. nr 0111-KDIB3-1.4012.414.2022.4.WN.
Udzielanie pożyczek podlega zwolnieniu od VAT
Kluczowy jednak jest przepis przedmiotowej ustawy, zgodnie z którym zwalnia się od podatku VAT usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę. Z powyższego wynika, że czynności opisane przez wnioskodawcę również korzystają ze zwolnienia od opodatkowania VAT. Stanowisko wnioskodawcy wraz z całą argumentacją uznano za prawidłowe (interpretacja podatkowa z 7 marca 2023 r. nr 0111-KDIB3-1.4012.136.2023.1.MSO).
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.