1 lipca 2023 r. wchodzi w życie większość przepisów SLIM VAT 3, czyli nowelizacji ustawy o VAT oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2023 poz. 1059), która ma w założeniu uprościć rozliczenie podatku.
Jedna z podstawowych zmian dotyczy stosowania kursu przeliczeniowego dla faktur korygujących w przypadku, gdy faktura pierwotna została wystawiona w walucie obcej. Dotychczas żaden przepis nie wskazywał, jaki kurs należy zastosować. Przepisy odnoszą jedynie do faktury pierwotnej – zgodnie z art. 31a ustawy o VAT podstawa opodatkowania VAT musi być wyrażona w złotych. Gdy kwoty na fakturze są wyrażone w walucie obcej, przelicza się je na złote według kursu średniego ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego.
W nowym art. 31b ust. 1 ustawy o VAT przyjęto generalną zasadę przeliczenia kursów zarówno przy wystawianiu faktur korygujących in plus, jak też in minus.
- Kurs przyjmowany do przeliczenia kwoty korekty podstawy opodatkowania na fakturze korygującej będzie zasadniczo powieleniem kursu przyjmowanego dla pierwotnego rozliczenia – wyjaśniał w Sejmie wiceminister finansów Artur Soboń.
Załóżmy, że podatnik wystawi np. w lipcu fakturę za wykonaniu usługi i wykaże w niej VAT należny przeliczony na złote według kursu średniego NBP z ostatniego dnia roboczego przed wykonaniem usługi, czyli powstaniem obowiązku podatkowego. Przy wystawianiu faktury korygującej również zastosuje co do zasady ten sam kurs.
Zobacz nagranie szkolenia: SLIM VAT 3 >>
Podatnicy będą mieli jasność, jakie zasady zastosować
Według Tomasza Michalika, doradcy podatkowego, partnera w MDDP, nowe regulacje były pożądane po to, by podatnicy mieli jasne i spójne zasady dotyczące tego, jaki kurs powinni zastosować dla korekty, która zmienia wartości ujęte w fakturze pierwotnej.
- Ustawodawca wprowadza kilka możliwości w tej mierze, przy czym najistotniejsza w praktyce jest ta ujęta w art. 31b ust. 4 - a zatem przewidująca, że jeżeli podatnik stosuje reguły przeliczenia wynikające z przepisów o podatku dochodowym, wówczas zasady te są stosowane także na potrzeby faktury korygującej wystawianej przez takiego podatnika. – mówi Tomasz Michalik.
Wyjaśnia, że jeżeli podatnik nie stosuje tych reguł, wówczas przyjmuje kurs właściwy sprzed zmiany wartości. - Wydaje się, że należy przyjąć, że jest to kurs przyjęty dla określenia kwoty podatku należnego wykazanego w pierwotnej fakturze. Natomiast w razie zbiorczych faktur korygujących może alternatywnie zastosować kurs średni NBP lub ostatni kurs wymiany Europejskiego Banku Centralnego, opublikowane w dniu poprzedzającym wystawienia faktury korygującej, co niewątpliwie jest jedynym praktycznym rozwiązaniem – dodaje Tomasz Michalik.
Zobacz również: Więcej podatników skorzysta z preferencji w VAT >>
Faktura niepotrzebna przy WNT
Pakiet SLIM VAT 3 ma też uprościć rozliczenia wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów (WNT). Chodzi o zniesienie obowiązku posiadania faktury przy odliczaniu VAT z tytułu WNT.
Dotychczas warunkiem odliczenia podatku z tytułu WNT jest otrzymanie przez podatnika faktury dokumentującej taką transakcję w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy. W przypadku niedotrzymania terminu, podatnik jest obowiązany do pomniejszenia wcześniej odliczonego podatku VAT o kwotę podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym upłynął ten termin. Efektem jest okresowe zwiększenie VAT do zapłaty – można bowiem ponownie odliczyć VAT z tytułu WNT w miesiącu otrzymania faktury. Podatnik ponosi jednak negatywne konsekwencje finansowe.
Czytaj więcej: Pakiet SLIM VAT 3 - komentarz praktyczny >>
Jak wskazuje Katarzyna Adamowicz, doradca podatkowy i Senior Tax Manager w ALTO, zlikwidowanie przez SLIM VAT 3 obowiązku posiadania faktury przy odliczaniu VAT z tytułu WNT należy ocenić pozytywnie.
-Zmiana uprości rozliczenie VAT, eliminując konieczność dokonywania korekt w związku z późniejszym otrzymaniem faktury i stosowania tzw. szyku rozstawnego rozliczania VAT przy WNT. Nowelizacja w tym zakresie wynika z konieczności implementacji do polskich przepisów wniosków z wyroku TSUE z 18 marca 2021 r., sygn. C-895/19, który ocenił dotychczasowe polskie przepisy jako niezgodne z Dyrektywą VAT oraz naruszające zasadę neutralności podatkowej. Na marginesie nadmienić należy, że wnioski z wyroku były już wcześniej stosowane w praktyce przez organy podatkowe, ale przepisy ustawy o VAT wymagały zmiany – mówi Katarzyna Adamowicz.
Więcej w LEX: Odliczenie podatku naliczonego z tytułu WNT. Omówienie do wyroku TS z dnia 18 marca 2021 r., C-895/19 >>
Mimo to nowelizacja nie pozwoli na całkowite wyeliminowanie korekt, także w przypadkach, gdy pierwotnie dokonywane rozliczenia na dzień ich dokonania były prawidłowe.
-Należy bowiem zauważyć, że w przypadku braku posiadania faktury dokumentującej WNT – podatnik jest zobowiązany do rozpoznania obowiązku podatkowego z tego tytułu 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu realizacji transakcji. W tym samym okresie będzie mieć prawo do odliczenia VAT (zgodnie z przepisami SLIM VAT 3). Jeśli jednak, po dokonaniu takiego rozliczenia transakcji, podatnik otrzyma od swojego kontrahenta fakturę dokumentującą WNT, która była wystawiona w miesiącu realizacji transakcji albo wcześniej – będzie zobowiązany do skorygowania rozliczeń zarówno podatku należnego, jak i naliczonego. Niemniej jednak, taka korekta nie naruszy zasady neutralności podatku VAT– tłumaczy Katarzyna Adamowicz.
Ujednolicenie korekt przy WDT
Nowelizacja zmienia też zasady rozliczenia wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów (WDT). Chodzi o kwestię uzyskania dokumentów potwierdzających, że towar został dostarczony do kontrahenta w innym państwie członkowskim. Jest to jednym z warunków zastosowania 0 proc. stawki VAT. Jego brak oznacza konieczność zastosowania stawki krajowej, z możliwością późniejszego skorygowania. Zgodnie z nowelizacją, w przypadku korekty wynikającej z opóźnionego otrzymania dowodów dostarczenia towarów, podatnik wykaże WDT w okresie, w którym dla danej transakcji powstał obowiązek podatkowy.
Zmiany mają dotyczyć nie tylko do transakcji dokonywanych po wejściu w życie nowych przepisów, ale także tych wcześniejszych.
Czytaj w LEX: VAT 2023 - przewodnik po zmianach >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
