Zmiany w zasadach opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych wynikają z ustawy z 28 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych ustaw. Jest ona opublikowana w Dzienniku Ustaw poz. 2123.
Zobacz procedurę w LEX: Wybór opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych >
Wyższy limit przychodu pozwalającego na opodatkowanie w formie ryczałtu
Dotychczas z ryczałtu mogły korzystać osoby fizyczne, które osiągały przychody z działalności gospodarczej prowadzonej indywidualnie, jeżeli ich wysokość w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyła kwoty 250 tys. euro lub uzyskały przychody wyłącznie z działalności prowadzonej w formie spółki cywilnej lub jawnej, a suma przychodów wspólników spółki z tej działalności nie przekroczyła kwoty 250 tys. euro. Od 1 stycznia 2021 r. limit ten zostaje znacząco podwyższony - do kwoty 2 mln euro.
Zobacz procedurę w LEX: Wolny zawód w rozumieniu ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym >
Modyfikacja definicji wolnych zawodów
1 stycznia 2021 r. znacząco rozszerzy się także katalog wolnych zawodów uprawnionych do wyboru opodatkowania w formie ryczałtu - m.in. o fizjoterapeutów, położne, pielęgniarki, księgowych, doradców podatkowych czy biegłych rewidentów.
Zobacz procedurę w LEX: Wyłączenie opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych >
Od nowego roku także indywidualnie wykonywana działalność gospodarcza w ramach wolnego zawodu, świadczona na rzecz osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej będzie mogła zostać objęta ryczałtem. Dotychczas świadczenie usług na rzecz osób prawnych powodowało wykluczenie tej działalności z wolnego zawodu w rozumieniu ustawy o ryczałcie.
Zobacz również: Rząd proponuje duże zmiany w podatkach >>
Definicja wolnego zawodu, która zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2021 r.
Definicja wolnego zawodu od 1 stycznia 2021 r. obejmie pozarolniczą działalność gospodarczą wykonywaną osobiście przez: lekarzy, lekarzy dentystów, lekarzy weterynarii, techników dentystycznych, felczerów, położne, pielęgniarki, psychologów, fizjoterapeutów, tłumaczy, adwokatów, notariuszy, radców prawnych, architektów, inżynierów budownictwa, rzeczoznawców budowlanych, biegłych rewidentów, księgowych, agentów ubezpieczeniowych, agentów oferujących ubezpieczenia uzupełniające, brokerów reasekuracyjnych, brokerów ubezpieczeniowych, doradców podatkowych, doradców restrukturyzacyjnych, maklerów papierów wartościowych, doradców inwestycyjnych, agentów firm inwestycyjnych, rzeczników patentowych, oraz nauczycieli w zakresie świadczenia usług edukacyjnych polegających na udzielaniu lekcji na godziny, z tym że za osobiste wykonywanie wolnego zawodu uważa się wykonywanie działalności bez zatrudniania na podstawie umów o pracę, umów zlecenia, umów o dzieło oraz innych umów o podobnym charakterze osób, które wykonują czynności związane z istotą danego zawodu.
Czytaj w LEX: Nabycie uprawnień do opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych >
Jak tłumaczy Michał Czajkowski, associate w Kancelarii Ożóg Tomczykowski Sp. z o.o., ekspert BCC ds. podatków, dotychczas większość podatników, którzy działali w ramach tzw. wolnego zawodu, wybierało przeważnie podatek liniowy opodatkowany według stawki 19 proc. Ekspert podkreśla, że zmiana ta ma zachęcić te osoby do przejścia na ryczałt.
Niższe stawki ryczałtu, ale z pewną pułapką
Oprócz rozszerzenia katalogu zawodów uznawanych za wolne zaproponowano także obniżenie stawki z 20 proc. do 17 proc., co spowoduje, że stawka przy wyborze ryczałtu będzie niższa niż w przypadku wyboru podatku liniowego. Może to być interesująca alternatywa dla tych podatników, którzy nie rozpoznają żadnych kosztów uzyskania przychodu lub rozpoznają je w bardzo ograniczonej wysokości.
- Powyższe sprawia, że stawki 17 czy 15 proc. dalej wydają się dość wysokie, biorąc pod uwagę że standardowo przedsiębiorcy mogą wybrać stawkę 19 proc. podatku liniowego czy opodatkowanie według skali gdzie stawka 17 proc. będzie miała zastosowanie w stosunku do pierwszego progu podatkowego - tłumaczy Michał Czajkowski.
Zobacz również:
Zmiany w podatkach - także prawnicy PIT rozliczą w formie ryczałtu >>
Zmiany w podatkach na 2021 rok przyjęte - spółki komandytowe zapłacą CIT >>
Ryczałtowy PIT liczy się łatwo, ale uwaga na pułapki >>
Jego zdaniem, z tych względów podatnicy mimo obniżenia stawek ryczałtu mogą wciąż wybierać „zwykłe” opodatkowanie ze względu na możliwość rozliczania kosztów podatkowych z działalności. Przykładowo, jeśli przychód stomatologa wyniósłby 10 tys. zł miesięcznie, zapłaciłby on ryczałt rocznie w wysokości ok. 18 tys. zł. Jeśli jego koszty miesięczne przekraczałyby kwotę 2,2 tys. zł, wówczas wybór podatku liniowego będzie dla niego lepszym rozwiązaniem.
Zobacz procedurę w LEX: Prawo do ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych >
Przedsiębiorcy zatem powinni kierować się wyborem formy opodatkowania przy uwzględnieniu swojej indywidualnej sytuacji, biorąc pod uwagę m.in. poziom ponoszonych kosztów, a także takie kwestie jak możliwość lub brak możliwości rozliczania się wspólnie z małżonkiem. Co więcej, w przypadku np. programistów, istotną kwesta kwestią może być, czy w ramach swojej działalności wytwarzają kwalifikowane prawo IP (np. autorskie prawo do programu komputerowego) i wobec tego mają możliwość objęcia części swoich dochodów preferencyjną 5 proc. stawką związaną z IP Box’em. W przypadku wyboru ryczałtu, programista nie będzie uprawniony do skorzystania z tej preferencji.
Czytaj w LEX: Wolne zawody w podatku dochodowym >
Modyfikacja wysokości stawek ryczałtu
1 stycznia 2021 r. zmianie ulegną także niektóre stawki ryczałtu. Obniżona będzie m.in. stawka z 20 do 17 proc. dla przychodów osiąganych w zakresie wolnych zawodów. Z 17 do 15 proc. obniżono natomiast stawkę podatku dla przychodów ze świadczenia usług wskazanych w art. 12 ust. 1 ust 2 ustawy ryczałtowej, m.in. usług reprodukcji komputerowych nośników danych (PKWiU 18.20.30.0), licencyjnych związanych z nabywaniem praw do książek, broszur, ulotek, map (PKWiU 58.11.60.0), związanych z wydawaniem pakietów gier komputerowych (PKWiU ex. 58.21.10.0, z wyłączeniem publikowania gier komputerowych w trybie online, pakietów oprogramowania systemowego (PKWiU 58.29.1), prawnych, rachunkowych, księgowych i doradztwa podatkowego (PKWiU dział 69, innych niż świadczone w ramach wolnych zawodów.
Czytaj w LEX: Stawki podatkowe w ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych >
Piotr Świniarski, doradca podatkowy w Brillaw Kancelaria Radców Prawnych Mikulski & Partnerzy, zwraca dodatkowo, że stawka ryczałtu dla wolnych zawodów (a więc między innymi adwokatów i radców prawnych) jest wyższa (17 proc.) niż dla osób wykonujących doradztwo prawne bez uprawnień, dla których to osób stawka ryczałtu wynosi 15 proc. Ekspert zaznacza, że zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami, część prac prawnych może być wykonywana przez doradców prawnych (część uprawnień np. reprezentacja w sądach jest istotnie ograniczona do osób z uprawnieniami), więc nie jest to przepis martwy.
Zobacz procedurę w LEX: Stawki ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych >
Warto jednak zwrócić uwagę, że adwokat ponosi koszty, których osoba nie posiadająca uprawnień zawodowych nie musi uiszczać, a do których można zaliczyć składki korporacyjne związane z funkcjonowaniem samorządu adwokackiego. Poza tym, adwokat związany jest zasadami etyki zawodowej oraz podlega sądownictwu dyscyplinarnemu. - Okazuje się więc, że zawód z istoty bardziej związany zasadami etycznymi oraz ponoszący dodatkowe koszty z tego tytułu (sądownictwo dyscyplinarne utrzymują sami adwokaci) będzie opodatkowany wyższą stawką ryczałtu. Wydaje się więc, że zmiana podejścia ustawodawcy do tego zagadnienia jest bardzo wskazana i z takim też apelem warto wystąpić – podkreśla Piotr Świniarski.
Zobacz również: Sejm za zróżnicowaniem stawek ryczałtu przy pomocy prawnej >>
Zmiany w opodatkowaniu najmu
Styczniowe zmiany w ryczałcie zmodyfikują również zasady opodatkowania ryczałtem przychodów z najmu. Chodzi to o wprowadzenie stawki 8,5 proc. dla przychodów do kwoty 100 tys. zł oraz stawki 12,5 proc. dla przychodów od nadwyżki ponad kwotę 100 tyś. zł z tytułu przychodów związanych z najmem i zakwaterowaniem oraz ze świadczenia usług pomocy społecznej z zakwaterowaniem (PKWiU dział 87), innych niż świadczonych w ramach wolnych zawodów oraz wykonywania usług w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych (PKWiU dział 72).
Zobacz procedurę w LEX: Opodatkowanie przychodów z najmu >
- Od stycznia 2021 r. przedsiębiorcy, dokonując wyboru opodatkowania ryczałtem, będą mogli rozliczyć najem również przy zastosowaniu preferencyjnych stawek podatkowych. Zmiana ta powinna zakończyć także trwające od lat spory w zakresie kwestii ustalenia granicy ustania najmu prywatnego na rzecz działalności gospodarczej – zauważa Michał Czajkowski.
Jak wybrać lub zmienić formę opodatkowania na ryczałt?
Ekspert zwraca uwagę, że w przypadku podmiotów rozpoczynających działalność gospodarczą, mogą one wybrać opodatkowanie ryczałtem przy rejestracji działalności gospodarczej na druku CEIDG-1. W przypadku zaś podmiotów dotychczas opodatkowanych na innych zasadach, zmiana formy opodatkowania na ryczałt będzie możliwa po zakończeniu danego roku podatkowego, w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym przedsiębiorca osiągnął pierwszy przychód w nowym roku podatkowym, albo do końca roku podatkowego jeśli pierwszy taki przychód przedsiębiorca osiągnął w grudniu.
Zobacz procedurę w LEX: Zryczałtowany podatek dochodowy - kto może korzystać >
W zakresie obowiązków ewidencyjnych, podmioty opodatkowane ryczałtem są obowiązane do wykazywania przychodów w podziale na poszczególne stawki ryczałtu. Podatek należy obliczyć i wpłacić do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnięto przychód. Po zakończonym roku podatkowym ryczałtowiec składa w terminie do 15 lutego roku następującego po roku podatkowym zeznanie roczne PIT-28, wykazując w nim wysokość uzyskanego przychodu, wysokość dokonanych odliczeń oraz wysokość należnego ryczałtu.
Zobacz procedurę w LEX: Zakres opodatkowania ryczałtem według stawek 8,5% i 12,5% >
Jak jednak zaznacza Michał Czajkowski, pomimo pewnych zalet wyboru tej formy opodatkowania, ryczałt wiąże się też z kilkoma wadami, którymi są przykładowo brak możliwości wspólnego rozliczania z małżonkiem, brak możliwości skorzystania z ulgi na dzieci czy też brak możliwości rozliczania kosztów uzyskania przychodów.
Zobacz procedury w LEX:
Zakres stosowania stawki ryczałtu 15% >
Zakres stosowania stawki ryczałtu 5,5% >
Zakres stosowania stawki ryczałtu 3% >
Zakres stosowania jednolitej stawki ryczałtu 8,5% >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
