Koszty uzyskania przychodów przy świadczeniu usług przez wspólnika na rzecz spółki cywilnej okazują się dużym problemem. Potwierdza to m.in. listopadowa interpretacja podatkowa nr 0113-KDIPT2-1.4011.677.2020.2.MD. Dotyczyła ona kosztów uzyskania przychodów w sytuacji świadczenia usług przez wspólnika w ramach indywidualnej działalności gospodarczej na rzecz spółki cywilnej.
Zdaniem wnioskodawcy, za takie usługi powinien wystawić spółce cywilnej fakturę. Kwota wskazana na fakturze powinna stanowić przychód z działalności gospodarczej, a spółka cywilna powinna ująć ją jako koszt uzyskania przychodów zgodnie z udziałami każdego wspólnika. Skarbówka takiego rozwiązania jednak nie uznała. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, że wydatki na taką usługę nie stanowią w części przypadającej na świadczącego usługi wspólnika spółki cywilnej kosztów uzyskania przychodów z tytułu działalności prowadzonej w formie spółki cywilnej, ponieważ faktycznie wykonuje on je na rzecz samego siebie.
Czytaj w LEX: Podatki a decyzje finansowe przedsiębiorcy - optymalizacja podatkowa >
Usługi wspólnika to nie koszt podatkowy spółki
Niestety, jak się okazuje, nie jest to odosobniony przypadek. Przykładem mogą być interpretacje nr 0114-KDIP3-1.4011.608.2018.2.MG, 0113-KDIPT2-1.4011.528.2018.3.MD, 0115-KDIT3.4011.336.2018.1.DP, czy wyroki sądów administracyjnych (np. wyrok NSA sygn. akt II FSK 2628/16). Wynika z nich, że usługi świadczone na rzecz spółek cywilnych przez ich wspólników nie mogą być kosztem uzyskania przychodów.
Całkiem niedawno również skarbówka ograniczyła także zaliczenie do kosztów podatkowych wydatków dotyczących najmu samochodu. Z interpretacji nr 0113-KDIPT2-1.4011.220.2020.4.MAP wynika m.in., że wydatki spółki na najem samochodu, którego właścicielem jest jeden ze wspólników, w części przypadającej na niego, nie stanowią kosztów uzyskania przychodów z tytułu działalności prowadzonej w formie spółki cywilnej. Inaczej potraktowane zostały natomiast koszty związane z użytkowaniem udostępnionego przez wspólnika samochodu osobowego. Mogą one zostać zaliczone do kosztów podatkowych poniesionych z tytułu udziału w spółce w proporcji do posiadanych przez wspólnika udziałów.
Zobacz również: Spółka cywilna odliczy koszty użytkowania auta wynajętego od wspólnika >>
Kłopotliwe koszty w spółce osobowej
Grzegorz Symotiuk, doradca podatkowy z kancelarii TAX Podatki, Finanse, Księgowość Symotiuk i Wspólnicy, zwraca uwagę, że zmiana sposobu traktowania rozliczeń pomiędzy spółką a wspólnikiem jako niestanowiących przychody i niestanowiących koszty, może mieć bardzo daleko idące konsekwencje. - Od 29 lat funkcjonowania naszego biura, mimo przeprowadzania wielu kontroli, takie rozliczenia nigdy nie były kwestionowane. Znam wiele firm, gdzie transakcje pomiędzy spółką a wspólnikiem leżały u podstaw modelu biznesowego prowadzonej firmy. Po prawie 30-letnim okresie funkcjonowania pewnej praktyki zmiana sposobu kwalifikacji rozliczeń wydaje się na swój sposób nieuczciwa – podkreśla Symotiuk. Zwraca także uwagę na pewne ryzyko, że przyjmując taki tok rozumowania urzędnicy będą mogli w przyszłości kwestionować np. odpisy amortyzacyjne (skoro nie ma przychodu podatkowego, to nie ma kosztu podatkowego) lub inne koszty ponoszone przez wspólnika/spółkę (np. czynsz najmu, jeżeli nieruchomość jest występuje podnajem pomiędzy wskazanymi podmiotami).
Zdaniem eksperta, niepokojące jest również to, iż zmiana odbywa się „po cichu”. Symotiuk podkreśla, że większość przedsiębiorców nie czyta wszystkich wydawanych interpretacji, ani ich nie przegląda. Przedsiębiorca może więc nie wiedzieć o zmianie interpretacji przepisu, co może być dla niego opłakane w skutkach w toku ewentualnej kontroli.
Rozszerzająca interpretacja nieuzasadniona
- Praktyka rozliczania kosztów podatkowych nie jest taka prosta – podkreśla dr Grzegorz Kujawski, doradca podatkowy, partner w KNDP. Tłumaczy, że zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT, odsetki od własnego kapitału włożonego w źródło przychodów, nie są kosztem. Orzecznictwo jednolicie odnosi ten przepis do pożyczki udzielanej przez wspólnika spółce osobowej: odsetki są przychodem wspólnika-pożyczkodawcy, ale kosztem jedynie dla pozostałych wspólników; część odsetek przypadająca na wspólnika-pożyczkodawcę w ogóle nie jest kosztem podatkowym.
Zobacz linię orzeczniczą w LEX: Opodatkowanie odsetek od pożyczki udzielonej spółce osobowej przez wspólnika >
Dr Kujawski ocenia, że nie jest jednak uzasadnione rozszerzanie tego przepisu na inne transakcje pomiędzy spółką osobową a jej wspólnikami w przypadku, w którym wspólnik działa jak każdy inny kontrahent spółki. Przepisy nie dają po temu uzasadnienia. Ekspert dodaje jednak, że nieco inaczej można ocenić sytuację, gdy stroną transakcji jest spółka cywilna. Taka spółka nie jest osobą prawną, a jej majątek jest współwłasnością wspólników. Gdy taka spółka nabywa majątek od wspólnika, w pewnym sensie pozostaje on współwłaścicielem tego majątku także po transakcji. Może to budzić kontrowersje co do sposobu podatkowego rozliczenia kosztów w takiej transakcji.
- Jednak w mojej opinii, te różnice, choć istotne, nie uzasadniają wyłączania z kosztów podatkowych części wydatków spółki cywilnej poniesionych na rzecz wspólnika. Spółka cywilna samodzielnie ustala przychody i koszty na podstawie prowadzonych ksiąg, zatem w zakresie przepisów podatkowych (także podatków dochodowych) traktowana jest jak właściciel swojego majątku. Powołany powyżej przepis art. 23 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT należy traktować jako wyjątek od reguły – zwraca uwagę dr Kujawski.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
