Polskimi rezydentami podatkowymi są osoby, które spędzają na terytorium Polski więcej niż 183 dni w ciągu roku podatkowego, albo których centrum interesów życiowych znajduje się na terytorium Polski. Na centrum interesów życiowych składają się zaś centrum interesów osobistych (rozumiane jako występowanie więzi rodzinnych i towarzyskich oraz aktywność społeczna, kulturalna, sportowa czy polityczna) oraz ośrodek interesów gospodarczych (czyli miejsce osiągania większości dochodów, posiadania majątku, inwestycji itd.).

Zmiana zasad opodatkowania dochodów zagranicznych

Metoda odliczenia proporcjonalnego, w odniesieniu do dochodów uzyskiwanych po 1 stycznia 2021 r., będzie znajdowała z kolei zastosowanie w umowach zawartych przez Polskę z m.in. Australią, Austrią, Belgią, Danią, Finlandią, Holandią, Irlandią, Izraelem, Japonią, Kanadą, Litwą, Norwegią, Nową Zelandią, Portugalią, Rosją, Słowacją, Stanami Zjednoczonymi, Wielką Brytanią czy Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi.

Unikanie podwójnego opodatkowania w formie odliczenia proporcjonalnego polega na możliwości pomniejszenia podatku od dochodu zagranicznego należnego do zapłaty w Polsce, o wartość podatku zapłaconego za granicą. Jeśli więc wartość zapłaconego podatku zagranicznego przewyższa wartość podatku należnego do zapłaty w Polsce, to polski podatek nie podlega zapłacie. Jeśli jednak wartość zapłaconego podatku zagranicznego jest niższa od tego należnego w Polsce (np. z uwagi na wysoką kwotę wolną od opodatkowania, niższą stawkę podatkową czy brak opodatkowania PIT jak w ZEA), to różnica powinna być dopłacona na rachunek polskich organów podatkowych. Jako, że powyższe skutkowało mniej korzystnym traktowaniem osób uzyskujących dochody w krajach stosujących odliczenia proporcjonalne od tych, które uzyskiwały dochody w krajach stosujących wyłączenie z progresją, wprowadzona została ulga abolicyjna, której wysokość miała równoważyć ewentualną nadwyżkę podatku do zapłaty w Polsce wynikającą z metody odliczenia proporcjonalnego.

Zobacz również: Praca zdalna poza Polską może oznaczać wyższy podatek >>

Ulga abolicyjna będzie ograniczona 

Zmniejszenie dopuszczalnej maksymalnej wysokości ulgi abolicyjnej dotknie więc wyłącznie te osoby, których:

  1. rezydencja podatkowa powinna zostać określona jako polska,
  2. zagraniczne dochody podlegają metodzie unikania podwójnego opodatkowania w formie odliczenia proporcjonalnego,
  3. zagraniczny podatek jest niższy od podatku hipotetycznie należnego w Polsce,
  4. korzyść spowodowana zastosowaniem ulgi abolicyjnej na starych zasadach przekraczałaby 1360 zł.

Poniższe przykłady obrazują wpływ obniżenia maksymalnej wysokości ulgi abolicyjnej. Dla uproszczenia, nie uwzględniają ewentualnie przysługujących odliczeń (np. o wartość składek na ubezpieczenia społeczne czy zdrowotne), polskiej kwoty wolnej od opodatkowania czy innych zwolnień podatkowych (np. dla osób poniżej 26 roku życia uzyskujących dochody z tytułu umowy o pracę).

 

Przykład nr 1:

  • Polski rezydent podatkowy uzyskał 60 000 zł dochodu w państwie niepobierającym podatków dochodowych (jak np. Zjednoczone Emiraty Arabskie), z którym Polska zawarła umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania opierającą się o metodę odliczenia proporcjonalnego. Poza dochodem zagranicznym, polski rezydent podatkowy nie uzyskał w tym roku podatkowym innego dochodu.
  • Zagraniczny dochód: 60 000 zł.
  • Polski dochód: 0 zł.
  • Podatek zapłacony za granicą: 0 zł.
  • Podatek do zapłaty w Polsce, gdyby zastosowanie znajdowało wyłączenie z progresją: 0 zł.
  • Przed ograniczeniem maksymalnej wysokości ulgi abolicyjnej:
    • podatek należny w Polsce: 10 200 zł (17 proc. * 60 000 zł),
    • podatek zapłacony za granicą podlegający odliczeniu w Polsce: 0 zł,
    • podatek do zapłaty w Polsce po zastosowaniu metody odliczenia proporcjonalnego: 10 200 zł,
    • ulga abolicyjna: 10 200 zł (podatek do zapłaty według odliczenia proporcjonalnego – podatek do zapłaty według wyłączenia z progresją),
    • podatek do zapłaty w Polsce po odliczeniu ulgi abolicyjnej: 0 zł.
  • Po ograniczeniu maksymalnej wysokości ulgi abolicyjnej:
    • podatek należny w Polsce: 10 200 zł (17 proc. * 60 000 zł),
    • podatek zapłacony za granicą podlegający odliczeniu w Polsce: 0 zł,
    • podatek do zapłaty w Polsce po zastosowaniu metody odliczenia proporcjonalnego: 10 200 zł,
    • ulga abolicyjna: 1 360 zł (podatek do zapłaty według odliczenia proporcjonalnego – podatek do zapłaty według wyłączenia z progresją, z uwzględnieniem ograniczenia wysokości maksymalnej kwoty ulgi abolicyjnej),
    • podatek do zapłaty w Polsce po odliczeniu ulgi abolicyjnej: 8 840 zł,
    • różnica do dopłaty spowodowana ograniczeniem wysokości ulgi abolicyjnej: 8 840 zł.

 


  

Przykład nr 2:

  • Polski rezydent podatkowy uzyskał 120 000 zł dochodu w państwie stosującym stawkę podatkową PIT w wysokości 19 proc. dla dochodów rocznych nieprzekraczających 35 000 euro (np. na Słowacji), z którym Polska zawarła umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania opierającą się o metodę odliczenia proporcjonalnego. Poza dochodem zagranicznym, polski rezydent podatkowy uzyskał w tym roku 120 000 zł dochodu w Polsce.
  • Zagraniczny dochód: 120 000 zł.
  • Polski dochód: 120 000 zł.
  • Podatek zapłacony za granicą: 22 800 zł.
  • Podatek do zapłaty w Polsce, gdyby zastosowanie znajdowało wyłączenie z progresją: 6 409 zł (dochód zagraniczny podlegałby uwzględnieniu przy ustaleniu stawki podatkowej dla dochodu uzyskanego w Polsce; przed uwzględnieniem dochodu zagranicznego podatnik odprowadzał 17 proc. PIT od 85 528 zł i 32 proc. od 34.472 zł, czyli łącznie 25.571 zł podatku; po uwzględnieniu dochodu zagranicznego podatnik powinien odprowadzić ok. 26,65 proc. PIT od 120 000 zł, czyli 31 980 zł; podatek do dopłaty wyniósłby więc 31 980 zł – 25 571 zł);
  • Przed ograniczeniem maksymalnej wysokości ulgi abolicyjnej:
    • podatek należny do zapłaty od zagranicznego dochodu w Polsce: 38 400 zł (32 proc. * 120 000 zł),
    • podatek zapłacony za granicą podlegający odliczeniu w Polsce: 22 800 zł,
    • podatek do zapłaty w Polsce po zastosowaniu metody odliczenia proporcjonalnego: 15 600 zł (38 400 zł – 22 800 zł),
    • ulga abolicyjna: 9 191 zł (podatek do zapłaty według odliczenia proporcjonalnego – podatek do zapłaty według wyłączenia z progresją),
    • podatek do zapłaty w Polsce po odliczeniu ulgi abolicyjnej: 6 409 zł.
  • Po ograniczeniu maksymalnej wysokości ulgi abolicyjnej:
    • podatek należny do zapłaty od zagranicznego dochodu w Polsce: 38 400 zł (32 proc. * 120 000 zł),
    • podatek zapłacony za granicą podlegający odliczeniu w Polsce: 22 800 zł,
    • podatek do zapłaty w Polsce po zastosowaniu metody odliczenia proporcjonalnego: 15 600 zł (38 400 zł – 22 800 zł),
    • ulga abolicyjna: 1 360 zł (podatek do zapłaty według odliczenia proporcjonalnego – podatek do zapłaty według wyłączenia z progresją, z uwzględnieniem ograniczenia wysokości maksymalnej kwoty ulgi abolicyjnej),
    • podatek do zapłaty w Polsce po odliczeniu ulgi abolicyjnej: 14 240 zł,
    • różnica do dopłaty spowodowana ograniczeniem wysokości ulgi abolicyjnej: 7 831 zł.

Aleksander Dyl, prawnik w Kancelarii Ożóg Tomczykowski Sp. z o.o.