Rząd szykuje kolejną dużą nowelizację przepisów w związku z przeciwdziałaniem epidemii koronawirusa. Najnowszy projekt, do którego dotarło Prawo.pl zmienia aż 43 ustawy, w tym specustawę z 2 marca o szczególnych rozwiązaniach związanych z przeciwdziałaniem Covid-19 oraz jej nowelizację z 31 marca, zwaną tarczą antykryzysową. Roboczo nazywamy ją tarczą 3, a oficjalna nazwa to: ustawa o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2, którym w tym tygodniu ma się zająć Komitet Stały Rady Ministrów. Przewiduje ona ważne zmiany dla wymiaru sprawiedliwości i prawników, ale także dla spółek. Śledź, co aktualnie zmienia tarcza antykryzysowa 3 >>

Jednocześnie rząd pracuje nad przepisami, które mają pomóc samorządom, branży budowlanej, a także uruchomić Krajową Izbę Odwoławczą. Ich nazwa to projekt o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na zapewnienie płynności finansowej przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Jak ustaliło Prawo.pl, w tej nowelizacji mają się znaleźć też ważne zmiany w przepisach dla pracowników. Ta nowelizacja zwana jest roboczo tarczą 3. Śledź, co aktualnie zmienia tarcza antykryzysowa 4 >>.

Warto przypomnieć, że tarczą 2 media nazwały ustawę z 16 kwietnia 2020 roku o szczególnych instrumentach wsparcia zmieniającą też tarczę antykryzysową. W tarczy 4 mają się też znaleźć przepisy o kontroli inwestycji dotyczących podmiotów objętych ochroną przygotowywane przez Ministerstwa Aktywów Państwowych. Prawo.pl ustaliło, co zawierają poszczególne projekty.

Jak poinformował w poniedziałek 27 kwietnia na Twitterze Łukasz Schreiber, przewodniczący Stałego Komitetu Rady Ministrów,  projekt tarczy 3 jest już po Komitecie Stałym Rady Ministrów. Śledź, co aktualnie zmienia Projekt, którego gospodarzem jest Ministerstwo Rozwoju, jest dziś na komitecie stałym. Jak pisze Piotr Müller, rzecznik rządu, informacje medialne o ograniczaniu praw pracowniczych nie znajdą odzwierciedlenia w projekcie. Warto pamiętać, że jednocześnie w Ministerstwie Rozwoju trwają intensywne prace nad wytycznymi dla poszczególnych branż, które będą musiały być wdrażane przed uruchamianiem kolejnych sektorów gospodarki. W Prawo.pl systematycznie je opisujemy w sekcji BHP.

 

Co zmienia tarcza 3

Projekt noweli tarczy antykryzysowej, który ma trafić pod obrady Komitetu Stałego Rady Ministrów uchyla dotychczasowe przepisy o zawieszeniu terminów sądowych i procesowych. Jak już wcześniej opisywało Prawo.pl, ma być rozszerzony katalog spraw pilnych, także o te dotyczące upadłości, możliwa będzie także komunikacja z sądami przez ePUAP oraz e-rozprawy.

Czytaj w LEX: Definicja i rozpatrywanie przez sądy spraw pilnych w dobie koronawirusa i regulacji z tzw. tarczy antykryzysowej >

Są też propozycje zmian do prawa o ustroju sądów powszechnych. Zgodnie z jedną z nich, minister sprawiedliwości w drodze rozporządzenia ma określić sposób zaprojektowania, wdrożenia, eksploatacji, integracji i rozwoju systemu teleinformatycznego, który będzie obsługiwać postępowania sądowe.

Czytaj w LEX: Funkcjonowanie sądów i wymiaru sprawiedliwości w obliczu koronawirusa >

Przy takim systemie - jak wskazano - mają być brane pod uwagę możliwości techniczne i organizacyjne sądów oraz potrzeba sprawnego działania systemu, przy jednoczesnym zapewnieniu odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa. Dochodzą także przepisy dotyczące egzaminów dla aplikantów adwokackich, radcowski i nieodpłatnej pomocy prawnej. Czytaj więcej: Terminy sądowe i procesowe mają znowu biec - już od 15 maja >>

Ponadto od 1 lipca 2020 roku ma wzrosnąć z obecnych 800 zł do 900 zł limit dochodów w przeliczeniu na członka rodziny uprawniający do świadczenia z funduszu alimentacyjnego. To istota zmiana dla wielu rodziców samotnie wychowujących dzieci. Nowelizacja przesuwa też termin dematerializacji akcji o trzy miesiące. Moc obowiązująca dokumentów akcji nie wygaśnie 1 stycznia, ale dopiero 1 marca 2021 roku. To nie wszystkie zmiany. Co do zasady projekt przesuwa terminy składania dokumentów od sprawozdań o odpadach po terminy egzaminów na maszynistów kolejowych oraz rozpoczętych postępowań o nadanie stopnia naukowego. Oprócz tego, że zamiast procedury papierowej lub obok niej, ustawodawca pozwala stosować elektroniczne formy komunikacji z organami.

Czytaj w LEX: Funkcjonowanie kancelarii prawnej i środki prawne w praktyce w sytuacji stanu zagrożenia epidemicznego koronawirusem >

Co zmienia tarcza 4

Ponadto rząd kończy prace nad projekt ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na zapewnienie płynności finansowej przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o zmianie niektórych innych ustaw, który nadzoruje Ministerstwo Rozwoju. - Skupiamy  się obecnie na trzech elementach: wsparciu dla samorządów, umożliwieniu Krajowej Izbie Odwoławczej rozpatrywania odwołań, a także poprawieniu tych mechanizmów, które już wdrażamy wspólnie z Ministerstwem Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – mówił tydzień temu Marek Niedużak, wiceminister rozwoju w rozmowie z Prawo.pl. -  Nie chodzi nam o systemowe zmiany, lecz o takie, które ułatwią składanie wniosków, czy poprawią praktykę stosowania nowych rozwiązań – wyjaśniał.

Czytaj w LEX: Najistotniejsze zmiany dla banków wynikające z Tarczy Antykryzysowej >

Jak wcześniej ustaliło Prawo.pl projekt ma poprawić płynność finansową samorządów i wesprzeć ich budżety w walce z pandemią, np. w postaci środków pochodzących z wydłużonych o sześć miesięcy koncesji na sprzedaż alkoholu. Ma też umożliwić kontynuowanie przygotowania inwestycji infrastrukturalnych, w tym budowlanych, poprzez cyfryzację procedur planistycznych oraz „odwieszenie” niektórych terminów w postępowaniach. Nowelizacja ma też przywrócić orzekanie przez Krajową Izbę Odwoławczą, którą nie przeprowadza posiedzeń ani rozpraw z udziałem stron i uczestników postępowania odwoławczego. Dla zamawiających i wykonawców, którzy wygrali przetarg, oznacza to często wstrzymanie podpisania umowy, bo inni uczestnicy odwołali się, o czym pisaliśmy tutaj >> Co jeszcze zmienia? Marek Niedużak powiedział nam, że sytuacja jest dynamiczna, ale nic więcej nie może dodać.

Czytaj w LEX: Wpływ epidemii koronawirusa na samorządy >

Z naszych najnowszych informacji wynika jednak, że zakres projektu znacznie się poszerzył. Projekt tarczy 4 przewiduje kilka ciekawych rozwiązań, polegających na „złagodzeniu” zasad wynikających z kodeksu pracy. Jakich? W szczególności, pracodawca będzie mógł wypowiedzieć umowę o pracę drogą mailową i to bez zachowania formy elektronicznej, a więc bez konieczności stosowania podpisu elektronicznego. To uderzy w pracowników.
- Jest to rozwiązanie od dłuższego czasu oczekiwane przez pracodawców – trudno bowiem rozwiązywać umowy w tradycyjnej formie pisemnej w dobie izolacji i wykonywania przez pracowników pracy zdalnej – mówi Robert Stępień, radca prawny, partner w kancelarii PCS Paruch Chruściel Schiffter. Projekt precyzuje też pracę zdalną – o tym, że brak przepisów utrudnia firmom przechodzenie na pracę zdalną pisaliśmy na Prawo.pl pod koniec marca. - To bardzo ważne, że zostanie doprecyzowana praca zdalna, bo dotychczas brakowało jakiejkolwiek regulacji. Nie wiadomo jednak, które przepisy się ostaną. Jak napisał w poniedziałek na Twitterze Piotr Müller, rzecznik rządu, informacje medialne o ograniczaniu praw pracowniczych nie znajdą odzwierciedlenia w projekcie, który ma przyjąć rząd. - Pracownicy i pracodawcy zgłaszają różne propozycje zmian. Procedujemy je w drodze dialogu - podkreślił rzecznik

Zobacz procedurę w LEX: Praca zdalna w dobie pandemii koronawirusa  >

Najważniejsza kwestia to ograniczenie odpowiedzialności pracodawcy za BHP wyłącznie do materiałów i środków pracy zapewnianych pracownikowi wykonującemu pracę zdalną przez pracodawcę. Co więcej, w świetle proponowanych zasad pracodawca nie musi zapewniać tych środków i materiałów. Pracownik może korzystać z własnych – odpłatnie lub nie. W przypadku odpłatności przysługuje ekwiwalent w wysokości 100 zł miesięcznie – mówi mec. Stępień. Czy tak będzie w wersji przyjętej przez rząd nie wiadomo. Nad tym projektem cały czas prowadzone są prace. Czytaj więcej o zmianach dla pracodawcy w tarczy 4 >>

Czytaj w LEX: Szkolenia bhp w dobie koronawirusa >

 

Tarcza antykryzysowa. Szczególne rozwiązania w prawie podatkowym, rozliczeniach ZUS i wybranych aspektach prawa pracy związane z COVID-19 [PRZEDSPRZED ebook

Adam Bartosiewicz

Sprawdź  

UOKiK dostanie rozległe uprawnienia  do walki z wrogimi przejęciami

Jak nieoficjalnie ustaliło Prawo.pl Ministerstwo Aktywów Państwowych ma już gotowe założenia do projektu o szczególnych instrumentach wsparcia, zmieniające też tarczę antykryzysową. 20 kwietnia radio RMF FM poinformowało, że rząd chce utrudnić zagranicznym inwestorom przejmowanie polskich spółek w czasie kryzysu. Ma powstać lista sektorów strategicznych. W czwartek 23 kwietnia Jadwiga Emilewicz, premier i wiceminister rozwoju, powiedziała, że przygotowano założenia do ustawy, zgodnie z którą przejmowanie dużej części polskich spółek będzie uzależnione od decyzji Rady Ministrów. W piątek 24 kwietnia miał się nią zająć Stały Komitet Rady Ministrów. Z naszych informacji wynika, że prace komitetu zostały przerwane i będą kontynuowane w poniedziałek 27 kwietnia. Ta część tarczy 4 ma być zgłoszona w Sejmie jako autopoprawka. Prawo.pl ustaliło jednak, że to prezes Urzędu Ochrony Konsumentów i Konkurencji będzie decydował o tym, czy dane przejęcie jest wrogie, czyli wbrew bezpieczeństwu publicznemu. Ponadto katalog branż jest bardzo szeroki. Są to firmy mające siedzibę w Polsce z branż informatycznej, które dostarczają oprogramowanie do obsługi infrastruktury krytycznej, np. elektrowni, transportowej, finansowej, a także, np. energetycznej, telekomunikacyjnej. Tyle, że każda firma, która zamierza nabyć inną, będzie musiała to zgłosić do UOKiK, a prezes będzie mógł wyrazić sprzeciw. Z naszych informacji wynika jednak, że ten projekt będzie jeszcze dopracowywany.

Czytaj w LEX:

Koronawirus jako siła wyższa a umowy cywilnoprawne >

Koronawirus jako siła wyższa a odpowiedzialność za szkodę >

Sprawdź, co jeszcze zmienia tarcza 3

Nie wszystkie proponowane poprawki mają związek z epidemią. A część nawiązuje do wprowadzenia konstytucyjnych stanów nadzwyczajnych.

Autorzy projektu horyzontalnego nie usystematyzowali wykazu ustaw w tym projekcie. Na ogół projekt przesuwa terminy składania dokumentów dotyczących zarówno sprawozdań o odpadach po terminy egzaminów na maszynistów kolejowych oraz rozpoczętych postępowań o nadanie stopnia naukowego. Nie ma tu żadnych prawidłowości, oprócz tego, że zamiast procedury papierowej lub obok niej, ustawodawca pozwala stosować elektroniczne formy komunikacji z organami. Zmiany znalazły się:

  • w kodeksie cywilnym - art. 387 (1) nieważność umowy ( "Nieważna jest umowa, w której osoba fizyczna zobowiązuje się do przeniesienia własności nieruchomości służącej zaspokojeniu jej potrzeb mieszkaniowych w celu zabezpieczenia roszczeń wynikających z tej lub innej umowy niezwiązanej bezpośrednio z działalnością gospodarczą lub zawodową tej osoby."),
  • w kodeksie postępowania cywilnego - termin licytacji (Termin licytacji lokalu mieszkalnego lub nieruchomości gruntowej zabudowanej budynkiem mieszkalnym, które służą zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych dłużnika, wyznacza się na wniosek wierzyciela. Wierzyciel składa wniosek, jeżeli wysokość egzekwowanej należności głównej stanowi co najmniej równowartość jednej dwudziestej części sumy oszacowania.
  • w prawie spółdzielczym - art. 9521 (powołanie innych organów niż dotychczasowe będzie możliwe)
  • ustawa o PIT (dotyczy zasiłku 50 proc. min. wynagrodzenia dla rolników i jego domowników)
  • w prawie łowieckim - w czasie pandemii decyzje finansowe podejmuje zarząd PZŁ
  • w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, przesunięto terminy sprawozdań o odpadach ( do dnia 31 sierpnia 2020 r, do 31 października 2020 r., Sprawozdania za 2019 r., o których mowa w art. 9s, przekazuje się w terminie do dnia 31 grudnia 2020 r.),
  • w kodeksie karnym - przepisy antylichwiarskie - karane jest pobieranie dodatkowych opłat i odsetek związanych z umową kredytu i pożyczki (do art. 304 dodaje się: kto żąda zapłaty kosztów innych niż odsetki w kwocie co najmniej dwukrotnie przekraczającej maksymalną wysokość tych kosztów określoną w ustawie, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Tej samej karze podlega, kto, w związku z udzieleniem osobie fizycznej świadczenia pieniężnego wynikającego z umowy pożyczki, kredytu lub innej umowy, której przedmiotem jest udzielenie świadczenia pieniężnego z obowiązkiem jego zwrotu, niezwiązanej bezpośrednio z działalnością gospodarczą lub zawodową tej osoby, żąda od niej zapłaty odsetek w wysokości co najmniej dwukrotnie przekraczającej stopę odsetek maksymalnych lub odsetek maksymalnych za zwłokę określonych w ustawie.
  • w prawie o ruchu drogowym - przy występowaniu o dowód rejestracyjny lub nalepkę na auto trzeba składać deklarację: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.” Udostępnienie danych do rejestracji odbywa się w formie elektronicznej. Oświadczenia muszą być opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym, składa się za pomocą elektronicznej skrzynki podawczej.
  • w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (pomoc publiczna może być udzielana pracodawcom za okresy od marca do grudnia 2020 r., mająca na celu zaradzenie poważnym zaburzeniom w gospodarce)
  • w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych (do 31 sierpnia każdego roku, Zakład jest zobowiązany udostępnić ubezpieczonemu urodzonemu po dniu 31 grudnia 1948 r. informację o zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego składkach ogółem, o których mowa w art. 40 ust. 1, według stanu na dzień 31 grudnia poprzedniego roku, zwaną dalej „informacją o stanie konta.”. Warunek: utworzenie profilu informacyjnego)
  • w ustawie o transporcie drogowym (inspektor przeprowadzający czynności kontrolne wprowadza dane o przeprowadzonej kontroli do ewidencji, a w przypadku stwierdzenia naruszeń uzasadniających nałożenie kary pieniężnej lub stwierdzenia wykroczeń uzasadniających nałożenie grzywny inspektor sporządza protokół kontroli)
  • w ustawie o VAT (dotyczy środków finansowych otrzymanych w ramach programu finansowanego z udziałem środków europejskich)
  • w ustawie o kinematografii (podmiot dostarczający audiowizualną usługę medialną na żądanie dokonuje wpłaty na rzecz Instytutu w wysokości 1,5% przychodu uzyskanego z tytułu opłat za dostęp do udostępnianych publicznie audiowizualnych usług medialnych na żądanie albo przychodu uzyskanego z tytułu emisji przekazów handlowych, jeśli ten przychód w danym okresie rozliczeniowym jest wyższy)
  • w ustawie o opłatach abonamentowych (w czasie stanu zagrożenia epidemicznego, stanu epidemii lub w przypadku zaprzestania działania placówek operatora pocztowego świadczącego usługi powszechne, oświadczenie o spełnianiu warunków do korzystania z tych zwolnień wraz z cyfrowym odwzorowaniem dokumentów potwierdzających uprawnienie do tych zwolnień może zostać przekazane operatorowi wyznaczonemu na dedykowany adres poczty elektronicznej. Zwolnienie od opłat abonamentowych obowiązuje nie dłużej niż do 60-ego dnia od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii)
  • w ustawie o spółdzielniach socjalnych (w przypadku wprowadzenia na części albo całym terytorium RP stanu nadzwyczajnego lub ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, terminy ulegają przedłużeniu do upływu 12 miesięcy od dnia odwołania stanu nadzwyczajnego lub zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii
  • w ustawie o rezerwach strategicznych (rezerwy - wyłączone z zamówień publicznych)
  • w ustawie o publicznym transporcie zbiorowym (w okresie i na obszarze obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego, stanu epidemii albo stanu nadzwyczajnego operator może realizować usługi w zakresie publicznego transportu zbiorowego na linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej w międzywojewódzkich i międzynarodowych przewozach pasażerskich z zachowaniem prawa do rekompensaty. Zakres i warunki wykonywania przewozu, trasa i rozkład jazdy, określają organizator z operatorem w drodze zmiany umowy. Zmienione postanowienia umowne mogą dotyczyć przewozu realizowanego w okresie i na obszarze obowiązywania stanów wyjątkowych)
  • w ustawie o przewozie towarów niebezpiecznych (zmienia egzaminy na kierowców - zaświadczenie ADR)
  • w ustawie prawo pocztowe ( w czasie stanu zagrożenia epidemicznego, stanu epidemii lub w przypadku zaprzestania działania placówek operatora pocztowego świadczącego usługi powszechne, pełnomocnictwo pocztowe może zostać udzielone w formie pisemnej, na czas nie dłuższy niż miesiąc)
  • w ustawie o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (audyt zużytych części za 2019 r. - przeprowadza się do 30 września 2020 roku, marszałkowi województwa przekazuje się uwierzytelnioną kopię sprawozdania z przeprowadzonego audytu, nie później niż w terminie do 15 listopada 2020 r.)
  • ustawa o prokuraturze (dotyczy zgromadzeń prokuratorów i możliwości ocen kwalifikacji w formie pisemnej przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej, członek Sądu Dyscyplinarnego przy Prokuratorze Generalnym, po upływie jego kadencji, bierze udział w rozpoznawaniu sprawy rozpoczętej wcześniej z jego udziałem, do czasu jej zakończenia)
  • w prawie wodnym ( m.in ustanowienia stref ochronnych, do 30 września 2020 r. podmioty je wykonujące zwalnia się z należności za korzystanie ze śródlądowych dróg wodnych i ich odcinków oraz urządzeń wodnych stanowiących własność Skarbu Państwa, usytuowanych na śródlądowych wodach powierzchniowych)
  • w ustawie - przepisy wprowadzające ustawę – prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (przewody doktorskie, niezakończone do 31 grudnia 2022 r., odpowiednio umarza się albo zamyka się, zaś postępowania w sprawie nadania stopnia doktora, stopnia doktora habilitowanego i tytułu profesora wszczęte po dniu 30 września 2019 r. prowadzi się na podstawie przepisów ustawy)
  •  w ustawie o zmianie ustawy o pomocy społecznej oraz ustawy o ochronie zdrowia psychicznego ( przesunięto terminy umów z domami pomocy społecznej do 2021 i 2022 r.).
  • Nowela do specustawy:  W projekcie przewiduje się dodanie do specustawy uchwalonej 2 marca br. przepisów dotyczących udziału wojska. W okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii żołnierzowi zawodowemu wykonującemu zadania służbowe związane z przeciwdziałaniem COVID-19, za okres nieobecności w służbie spowodowany poddaniem się obowiązkowej kwarantannie, izolacji lub izolacji w warunkach domowych, przysługuje prawo do 100% uposażenia wraz z dodatkami o charakterze stałym. Co więcej - wykonywanie zadań służbowych związanych z pomocą w czasie pandemii, stwierdzać ma w rozkazie dowódca jednostki wojskowej, w której żołnierz zawodowy pełni służbę. Żołnierzom zaangażowanym w pomoc starszym lub chorym zapewnia się noclegi. Jednak w przypadku świadczenia pracy w trakcie kwarantanny, nie przysługuje wynagrodzenie. Oprócz wspomnianych regulacji, w projekcie przewiduje się liczne zmiany w ustawie o odpadach, w Kodeksie pracy, w ustawie o rentach i emeryturach z FUS a także kilkunastu ustawach regulowanych specustawą.

 

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.